Verschil Atopisch En Constitutioneel Eczeem

Het is een veelvoorkomende verwarring: de termen atopisch eczeem en constitutioneel eczeem worden vaak door elkaar gebruikt. Maar is er eigenlijk wel een verschil? Het korte antwoord is: nee, er is geen verschil. Het zijn synoniemen die dezelfde chronische inflammatoire huidaandoening beschrijven. Echter, om de nuances te begrijpen en misverstanden weg te nemen, is het belangrijk om dieper in te gaan op de kenmerken, oorzaken en behandeling van deze aandoening.

Atopisch Eczeem en Constitutioneel Eczeem: Eén en Dezelfde

Laten we dit meteen duidelijk stellen: atopisch eczeem en constitutioneel eczeem zijn in feite twee namen voor dezelfde ziekte. De term "atopisch" verwijst naar een erfelijke aanleg voor allergische aandoeningen, zoals eczeem, astma en hooikoorts. "Constitutioneel" verwijst naar de aangeboren (constitutionele) aard van de aandoening. Beide termen beschrijven een chronische, terugkerende huidaandoening die gekenmerkt wordt door jeuk, roodheid en ontsteking.

Waarom Twee Namen?

De reden dat er twee namen bestaan, is grotendeels historisch en komt voort uit de evolutie van de medische terminologie. "Constitutioneel eczeem" was een term die vroeger vaker gebruikt werd, terwijl "atopisch eczeem" de laatste decennia aan populariteit heeft gewonnen, mogelijk omdat het de link met de atopische aanleg duidelijker benadrukt. Beide termen zijn echter correct en worden nog steeds gebruikt, afhankelijk van de context en de voorkeur van de arts of de patiënt.

Kenmerken van Atopisch/Constitutioneel Eczeem

Ondanks de duidelijke vaststelling dat beide termen dezelfde aandoening beschrijven, is het belangrijk om de specifieke kenmerken ervan te begrijpen. Atopisch/constitutioneel eczeem presenteert zich niet bij iedereen op dezelfde manier, maar er zijn wel enkele gemeenschappelijke symptomen:

Intense jeuk: Dit is het meest kenmerkende symptoom. De jeuk kan zo hevig zijn dat het de slaap verstoort en leidt tot krabben, wat de huid verder beschadigt.
Rode, ontstoken huid: De huid is vaak rood, gezwollen en pijnlijk.
Droge, schilferige huid: De huid verliest haar natuurlijke vocht en wordt droog en schilferig.
Blaasjes en vocht: In acute fasen kunnen er kleine blaasjes ontstaan die openbarsten en vocht afgeven.
Verdikking van de huid (lichenificatie): Door langdurig krabben kan de huid dikker en leerachtig worden.
Locatie van de uitslag: De locatie van de uitslag varieert met de leeftijd. Bij baby's komt het vaak voor op de wangen, kin en hoofdhuid. Bij kinderen en volwassenen is het vaak te vinden in de huidplooien van de ellebogen, knieën, polsen en enkels.

Variaties in Presentatie

Het is belangrijk te benadrukken dat atopisch/constitutioneel eczeem een zeer variabele aandoening is. De ernst van de symptomen kan fluctueren, met periodes van opflakkeringen (flare-ups) en periodes van remissie. De locatie van de uitslag kan ook veranderen in de loop van de tijd. Sommige mensen ervaren slechts milde symptomen, terwijl anderen ernstigere klachten hebben die een grote impact hebben op hun dagelijks leven.

Oorzaken en Risicofactoren

De exacte oorzaak van atopisch/constitutioneel eczeem is niet volledig bekend, maar het wordt beschouwd als een multifactoriële aandoening. Dit betekent dat een combinatie van genetische, omgevings- en immunologische factoren een rol speelt.

Genetische Aanleg

Genetica speelt een belangrijke rol. Mensen met een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen, zoals eczeem, astma en hooikoorts, hebben een verhoogd risico om zelf eczeem te ontwikkelen. Verschillende genen die betrokken zijn bij de huidbarrièrefunctie en het immuunsysteem zijn geïdentificeerd als risicofactoren.

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren kunnen eczeem triggeren of verergeren. Dit omvat:

Allergenen: Huisstofmijt, pollen, schimmels en dierlijke huidschilfers kunnen een allergische reactie veroorzaken en eczeem verergeren.
Irriterende stoffen: Zeep, detergenten, parfums, cosmetica en bepaalde stoffen kunnen de huid irriteren en eczeem uitlokken.
Klimaat: Droge lucht, extreme temperaturen en transpiratie kunnen de huid uitdrogen en eczeem verergeren.
Stress: Stress kan het immuunsysteem beïnvloeden en eczeem verergeren.
Voedselallergieën: Hoewel minder vaak voorkomend, kunnen bepaalde voedingsmiddelen (zoals melk, eieren, pinda's en soja) eczeem verergeren, vooral bij jonge kinderen.

Immunologische Factoren

Het immuunsysteem speelt een cruciale rol bij atopisch/constitutioneel eczeem. Bij mensen met eczeem is er vaak sprake van een ontregelde immuunrespons in de huid. Er is een overproductie van bepaalde immuuncellen en ontstekingsstoffen, wat leidt tot de kenmerkende symptomen van jeuk, roodheid en ontsteking.

Diagnose en Behandeling

De diagnose van atopisch/constitutioneel eczeem wordt meestal gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek en de medische geschiedenis van de patiënt. Er zijn geen specifieke bloedtesten die de diagnose kunnen bevestigen, hoewel allergietesten soms worden uitgevoerd om mogelijke triggers te identificeren. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen, het voorkomen van opflakkeringen en het verbeteren van de kwaliteit van leven.

Behandelingsopties

De behandeling van atopisch/constitutioneel eczeem omvat een combinatie van:

Emolliënten (vochtinbrengende crèmes): Dit is de basis van de behandeling. Emolliënten helpen de huid gehydrateerd te houden en de huidbarrière te herstellen. Ze moeten regelmatig en royaal worden aangebracht, zelfs als de huid niet droog aanvoelt.
Topische corticosteroïden: Dit zijn ontstekingsremmende crèmes of zalven die de ontsteking in de huid verminderen en de jeuk verlichten. Ze moeten spaarzaam en volgens de instructies van de arts worden gebruikt, omdat langdurig gebruik bijwerkingen kan veroorzaken.
Topische calcineurineremmers: Dit zijn ontstekingsremmende crèmes of zalven die een andere werking hebben dan corticosteroïden. Ze zijn geschikt voor langdurig gebruik en worden vaak gebruikt op gevoelige plekken zoals het gezicht en de hals.
Antihistaminica: Deze medicijnen kunnen de jeuk verlichten, vooral 's nachts.
Fototherapie: Blootstelling aan ultraviolet licht (UVB) kan de ontsteking in de huid verminderen.
Systemische medicatie: In ernstige gevallen kan systemische medicatie (zoals orale corticosteroïden of immunosuppressiva) nodig zijn om de symptomen onder controle te krijgen.
Biologische geneesmiddelen: Nieuwere biologicals richten zich op specifieke onderdelen van het immuunsysteem en kunnen een effectieve optie zijn voor mensen met ernstig eczeem dat niet reageert op andere behandelingen.

Aanvullende Maatregelen

Naast medische behandelingen zijn er ook een aantal aanvullende maatregelen die kunnen helpen om eczeem onder controle te houden:

Vermijd triggers: Identificeer en vermijd factoren die eczeem verergeren, zoals allergenen, irriterende stoffen en stress.
Kort en lauw douchen of baden: Gebruik lauw water en vermijd lange, hete douches of baden, omdat dit de huid kan uitdrogen.
Milde zeep gebruiken: Gebruik een milde, ongeparfumeerde zeep.
Losse kleding dragen: Draag losse kleding van natuurlijke materialen, zoals katoen, om irritatie van de huid te voorkomen.
Nagels kort houden: Houd de nagels kort om krabben te voorkomen.
Stressmanagement: Leer stressmanagementtechnieken, zoals yoga, meditatie of mindfulness.

Real-World Voorbeelden en Data

Uit onderzoek blijkt dat atopisch eczeem een veelvoorkomende aandoening is, vooral bij kinderen. Geschat wordt dat 15-20% van de kinderen wereldwijd aan atopisch eczeem lijdt. Bij volwassenen komt de aandoening minder vaak voor, maar toch heeft ongeveer 1-3% van de volwassenen er last van. Een studie gepubliceerd in het Journal of Allergy and Clinical Immunology toonde aan dat het vroegtijdig diagnosticeren en behandelen van atopisch eczeem de kans op het ontwikkelen van andere atopische aandoeningen, zoals astma, kan verminderen.

Een ander voorbeeld is het verhaal van Lisa, een 30-jarige vrouw die al sinds haar kindertijd last heeft van atopisch eczeem. "Als kind had ik overal eczeem, vooral in mijn elleboogplooien en knieholtes," vertelt Lisa. "Ik ben heel vaak naar de dokter geweest en heb verschillende crèmes en zalven geprobeerd. Het was een constante strijd tegen de jeuk en de roodheid." Lisa's verhaal illustreert de chronische aard van atopisch eczeem en de impact die het kan hebben op de kwaliteit van leven. Door de juiste behandeling en het vermijden van triggers heeft Lisa haar eczeem nu beter onder controle.

Conclusie

Atopisch eczeem en constitutioneel eczeem zijn twee termen voor dezelfde aandoening. Het is een chronische inflammatoire huidaandoening die gekenmerkt wordt door jeuk, roodheid en ontsteking. De behandeling is gericht op het verlichten van de symptomen, het voorkomen van opflakkeringen en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Raadpleeg altijd een arts of dermatoloog voor een juiste diagnose en behandeling. Door de aandoening goed te begrijpen en de juiste maatregelen te nemen, is het mogelijk om de symptomen onder controle te houden en een comfortabeler leven te leiden. Heb je last van huidklachten? Zoek professionele hulp en laat je informeren over de behandelingsmogelijkheden die het beste bij jouw situatie passen.