Wanneer Is Een Vordering Opeisbaar

Heb je ooit een factuur verstuurd en je afgevraagd wanneer je nu eindelijk je geld zou ontvangen? Of misschien zit je aan de andere kant, wachtend op een factuur maar niet zeker wetend wanneer je precies moet betalen? Je bent niet de enige. De vraag wanneer een vordering opeisbaar is, is een veelvoorkomend struikelblok voor zowel bedrijven als particulieren.

Laten we eerlijk zijn, onduidelijkheid over betalingstermijnen kan tot frustraties en zelfs juridische geschillen leiden. Het is essentieel om te begrijpen hoe dit juridisch in elkaar steekt om jezelf te beschermen en ervoor te zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt. Daarom duiken we in dit artikel diep in de materie van opeisbaarheid.

Wat Betekent "Opeisbaar" Eigenlijk?

Opeisbaarheid betekent simpelweg het moment waarop de schuldeiser (degene die geld tegoed heeft) het recht heeft om de schuld te vorderen van de schuldenaar (degene die het geld verschuldigd is). Met andere woorden, vanaf dat moment mag de schuldeiser betaling eisen. Voordat dat moment bereikt is, kan de schuldenaar in principe nog wachten met betalen zonder direct in verzuim te komen.

Het is cruciaal om dit concept te begrijpen, omdat het de start markeert van de periode waarin je juridische stappen kunt ondernemen als de betaling uitblijft.

De Rol van de Overeenkomst: Afspraak is Afspraak!

De meest voorkomende en vaak meest duidelijke manier waarop de opeisbaarheid wordt bepaald, is door middel van een overeenkomst tussen de schuldeiser en de schuldenaar. Dit kan een contract, een offerte, een factuur of zelfs een mondelinge afspraak zijn (hoewel mondelinge afspraken lastiger te bewijzen zijn!).

Kijk goed naar de betalingsvoorwaarden. Deze bepalen vaak:

• De betalingstermijn (bijvoorbeeld 30 dagen na factuurdatum).
• De manier van betaling (bijvoorbeeld bankoverschrijving, iDEAL).
• Eventuele rente bij te late betaling.

Een duidelijke en expliciete betalingsregeling is van essentieel belang. Als er geen specifieke termijn is afgesproken, wordt het iets ingewikkelder (zie verderop).

Voorbeeld:

Stel, je bent een grafisch ontwerper en je hebt een contract gesloten met een klant voor het ontwerpen van een logo. In het contract staat dat de betaling binnen 14 dagen na levering van het definitieve logo moet plaatsvinden. De vordering is dan opeisbaar 14 dagen na de levering van het logo.

Geen Afspraak? Dan Geldt de Wet!

Wat gebeurt er als er geen duidelijke betalingstermijn is afgesproken? In dat geval grijpt de wet in. Artikel 6:38 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat een vordering dan "terstond" opeisbaar is.

"Terstond" is echter geen exacte tijdsperiode. Het betekent dat de schuldenaar een redelijke termijn heeft om te betalen nadat hij door de schuldeiser is aangemaand. Wat een redelijke termijn is, hangt af van de omstandigheden van het geval, zoals:

• De aard van de prestatie (was het een complexe klus?).
• De hoogte van het bedrag.
• De financiële situatie van de schuldenaar (voor zover bekend).

In de praktijk betekent dit dat je als schuldeiser eerst een aanmaning moet sturen. In deze aanmaning geef je de schuldenaar een concrete, redelijke termijn om te betalen. Pas na het verstrijken van die termijn is de vordering daadwerkelijk opeisbaar en kun je verdere stappen ondernemen.

Voorbeeld:

Je hebt een schilder gevraagd om je huis te schilderen, maar jullie hebben geen schriftelijke overeenkomst gesloten en geen specifieke betalingstermijn afgesproken. Nadat de schilder klaar is met de klus, stuur je hem een factuur. Omdat er geen termijn is afgesproken, moet je hem eerst een aanmaning sturen met een redelijke termijn om te betalen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: "Graag zie ik de betaling binnen 14 dagen tegemoet." Als hij na die 14 dagen nog niet betaald heeft, is de vordering opeisbaar.

Speciale Situaties: Handelstransacties en Consumentenkoop

Er zijn specifieke regels voor bepaalde soorten transacties:

Handelstransacties (B2B):

Voor handelstransacties (transacties tussen bedrijven) geldt een wettelijke betalingstermijn van 30 dagen, tenzij anders is overeengekomen. Een langere betalingstermijn is toegestaan, maar mag niet "kennelijk onredelijk bezwarend" zijn voor de schuldeiser. Deze regel is bedoeld om te voorkomen dat grote bedrijven kleinere bedrijven onnodig lang laten wachten op hun geld. Artikel 6:119a BW is hier relevant.

Consumentenkoop (B2C):

Bij consumentenkoop (transacties tussen een bedrijf en een consument) mag de betalingstermijn niet onredelijk kort zijn. Wat "onredelijk kort" is, hangt af van de omstandigheden, maar een termijn van minder dan 14 dagen is vaak verdacht. Het is belangrijk om consumenten voldoende tijd te geven om te betalen.

Wat Als Er Niet Betaald Wordt? De Volgende Stappen

Als de vordering opeisbaar is en de schuldenaar betaalt nog steeds niet, dan kun je de volgende stappen ondernemen:

1. Stuur een aanmaning (ingebrekestelling): Zoals eerder genoemd, is dit een formele herinnering waarin je de schuldenaar nogmaals een termijn geeft om te betalen. Vermeld duidelijk het factuurbedrag, de factuurdatum en de gevolgen van niet-betaling (bijvoorbeeld incassokosten en rente).
2. Incassobureau inschakelen: Een incassobureau kan de vordering voor je incasseren. Zij sturen aanmaningen, voeren telefoongesprekken en kunnen eventueel een gerechtelijke procedure starten.
3. Gerechtelijke procedure starten: Als alle andere pogingen falen, kun je een gerechtelijke procedure starten. Je kunt een vordering indienen bij de rechter, die vervolgens een vonnis kan uitspreken. Met dit vonnis kun je de betaling afdwingen via een deurwaarder.

Het is belangrijk om te onthouden dat er verjaringstermijnen gelden. Dit betekent dat je niet eeuwig kunt wachten met het incasseren van je vordering. De algemene verjaringstermijn is 5 jaar (artikel 3:307 BW). Na deze termijn is de vordering niet meer in rechte afdwingbaar.

Praktische Tips om Problemen te Voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. Hier zijn enkele tips om problemen met de opeisbaarheid van vorderingen te voorkomen:

• Stel duidelijke contracten op: Zorg ervoor dat je contracten en offertes gedetailleerde betalingsvoorwaarden bevatten.
• Vermeld een duidelijke betalingstermijn op je facturen: Maak het de schuldenaar zo makkelijk mogelijk.
• Stuur tijdig herinneringen: Wacht niet te lang met het sturen van herinneringen als de betaling uitblijft.
• Houd je administratie op orde: Zorg ervoor dat je alle relevante documenten (contracten, facturen, aanmaningen) goed bewaart.
• Wees proactief in je communicatie: Neem contact op met de schuldenaar als je vermoedt dat er problemen zijn met de betaling.

Door deze tips te volgen, verklein je de kans op onduidelijkheid en conflicten over de opeisbaarheid van je vorderingen.

Conclusie: Wees Voorbereid en Ken Je Rechten!

Het is essentieel om te weten wanneer een vordering opeisbaar is. Of het nu gaat om een duidelijke afspraak in een contract of de toepassing van de wettelijke regels, een goed begrip van dit concept helpt je om je rechten te beschermen en tijdig actie te ondernemen als betaling uitblijft.

Samenvattend:

• Controleer de overeenkomst: De overeenkomst bepaalt vaak de betalingstermijn.
• Aanmaning sturen: Als er geen termijn is afgesproken, stuur dan een aanmaning met een redelijke termijn.
• Ken de wet: Wees op de hoogte van de wettelijke betalingstermijnen voor handelstransacties en consumentenkoop.
• Onderneem actie: Wacht niet te lang met het incasseren van je vordering.

Door proactief te zijn en je te verdiepen in de regels rondom opeisbaarheid, kun je veel problemen en frustraties voorkomen en ervoor zorgen dat je krijgt waar je recht op hebt.