Wat Is Het Verschil Tussen Adhd En Add

Voel je je vaak overweldigd, afgeleid of alsof je constant tegen de stroom in zwemt? Misschien heb je je wel eens afgevraagd of het aan ADHD of ADD zou kunnen liggen. Het is een veelvoorkomende vraag, en je bent zeker niet de enige die hiermee worstelt. Veel mensen gebruiken de termen ADHD en ADD door elkaar, maar er zijn belangrijke verschillen. Laten we eens dieper ingaan op wat deze verschillen precies zijn, en hoe je kunt bepalen welke diagnose het beste bij jou of iemand die je kent past.

Wat is ADHD?

ADHD, of Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een neuro-ontwikkelingsstoornis die zich kenmerkt door problemen met aandacht, impulsiviteit en hyperactiviteit. Het komt voor bij zowel kinderen als volwassenen, hoewel de symptomen zich vaak al in de kindertijd manifesteren. De diagnose ADHD is de overkoepelende term, waaronder verschillende presentaties vallen. Het is belangrijk om te begrijpen dat ADHD meer is dan alleen "druk zijn"; het beïnvloedt iemands functioneren op verschillende gebieden, zoals school, werk en relaties.

De drie presentaties van ADHD:

Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5), de standaard voor het diagnosticeren van psychische aandoeningen, zijn er drie hoofdtypen of presentaties van ADHD:

Predominantly Inattentive Type (ADHD-I): Dit type wordt gekenmerkt door voornamelijk problemen met aandacht.
Predominantly Hyperactive-Impulsive Type (ADHD-HI): Dit type wordt gekenmerkt door voornamelijk hyperactiviteit en impulsiviteit.
Combined Type (ADHD-C): Dit type vertoont symptomen van zowel onoplettendheid als hyperactiviteit-impulsiviteit.

Het is cruciaal om te onthouden dat een individu met ADHD zich niet noodzakelijk in elk van deze categorieën hoeft te herkennen. De presentatie kan in de loop van de tijd ook veranderen.

Wat is ADD?

De term ADD, of Attention Deficit Disorder, werd vroeger gebruikt om het type ADHD aan te duiden waarbij onoplettendheid het meest prominent was, zonder de hyperactiviteit. Echter, de term ADD wordt niet meer officieel gebruikt in de DSM-5. In plaats daarvan valt dit type nu onder de noemer ADHD, specifiek de Predominantly Inattentive Type (ADHD-I). In de praktijk wordt de term ADD nog wel gebruikt door mensen, soms om de diagnose behapbaarder te maken of om een duidelijker onderscheid te maken met ADHD-HI of ADHD-C.

De belangrijkste verschillen: Hyperactiviteit

Het meest opvallende verschil tussen de 'oude' ADD en ADHD is de aanwezigheid van hyperactiviteit. Mensen met ADHD-HI of ADHD-C vertonen vaak kenmerken zoals:

Overmatig bewegen: Friemelen, wiebelen, niet stil kunnen zitten.
Moeite met stil zijn: Zelfs in situaties waarin dat verwacht wordt.
Veel praten: Moeite hebben om op hun beurt te wachten in gesprekken.
Onrust: Een innerlijk gevoel van gedrevenheid, alsof ze constant "aan" staan.

Mensen met ADHD-I, die soms nog als ADD worden aangeduid, ervaren deze hyperactiviteit niet op dezelfde manier. Hun problemen liggen meer op het vlak van:

Moeite met aandacht: Snel afgeleid, moeite om zich te concentreren op taken.
Slordigheid: Maakt fouten door onachtzaamheid.
Vergeetachtigheid: Vergeet afspraken, raakt spullen kwijt.
Moeite met organiseren: Kan taken en activiteiten moeilijk plannen en uitvoeren.
Uitstellen: Vermijdt taken die veel mentale inspanning vereisen.

Impact op het dagelijks leven

Hoewel beide presentaties van ADHD het dagelijks leven aanzienlijk kunnen beïnvloeden, kunnen de specifieke uitdagingen verschillen. Iemand met ADHD-HI kan moeite hebben met het onder controle houden van zijn impulsiviteit, wat kan leiden tot problemen op school, werk of in sociale situaties. De hyperactiviteit kan ook vermoeiend zijn, zowel voor de persoon zelf als voor de mensen om hen heen. Volgens onderzoek kan onbehandelde hyperactiviteit-impulsiviteit leiden tot een verhoogd risico op ongelukken en verslaving.

Aan de andere kant kan iemand met ADHD-I worstelen met procrastinatie en een laag zelfbeeld als gevolg van chronische onderprestatie. Het kan moeilijk zijn om taken af te ronden, deadlines te halen en georganiseerd te blijven. Dit kan leiden tot stress, frustratie en gevoelens van incompetentie. Een studie gepubliceerd in de *Journal of Abnormal Child Psychology* toonde aan dat kinderen met ADHD-I een groter risico lopen op angst en depressie.

Diagnose

Een juiste diagnose is essentieel voor een effectieve behandeling. Het diagnosticeren van ADHD vereist een uitgebreide beoordeling door een gekwalificeerde professional, zoals een psychiater, psycholoog of orthopedagoog. Deze beoordeling omvat doorgaans:

Een interview met de persoon zelf en/of hun ouders/verzorgers: Om inzicht te krijgen in de symptomen, de geschiedenis en het functioneren in verschillende omgevingen.
Gedragsobservaties: Om te kijken hoe de persoon zich gedraagt in verschillende situaties.
Vragenlijsten en tests: Om de symptomen objectief te meten en andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten.
Informatie van derden: Bijvoorbeeld van leraren of partners.

Het is belangrijk om te benadrukken dat zelfdiagnose geen vervanging is voor een professionele beoordeling. De symptomen van ADHD kunnen overlappen met die van andere aandoeningen, zoals angst, depressie of leerproblemen. Een professional kan de juiste diagnose stellen en een passend behandelplan opstellen.

Behandeling

De behandeling van ADHD is vaak een combinatie van medicatie en therapie. Medicatie kan helpen om de symptomen te verminderen, terwijl therapie kan helpen om coping-strategieën te ontwikkelen en het functioneren te verbeteren. Veelgebruikte vormen van therapie zijn:

Gedragstherapie: Gericht op het aanleren van vaardigheden om impulsiviteit te beheersen, aandacht te verbeteren en gedrag te veranderen.
Cognitieve gedragstherapie (CGT): Gericht op het veranderen van negatieve gedachten en overtuigingen die bijdragen aan de problemen.
Ouderbegeleiding: Gericht op het geven van ouders handvatten om hun kind met ADHD te ondersteunen.
Sociale vaardigheidstraining: Gericht op het verbeteren van de sociale interactie en het omgaan met anderen.

Daarnaast kunnen leefstijlaanpassingen een belangrijke rol spelen in het beheersen van ADHD symptomen. Denk hierbij aan:

Regelmaat: Een vaste routine kan helpen om structuur te bieden en chaos te verminderen.
Gezonde voeding: Een uitgebalanceerd dieet kan de hersenfunctie optimaliseren.
Voldoende slaap: Slaapgebrek kan de symptomen van ADHD verergeren.
Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om stress te verminderen en de concentratie te verbeteren.

Conclusie

Hoewel de term ADD niet meer officieel wordt gebruikt, is het belangrijk om te begrijpen dat de ervaringen van mensen met ADHD-I, gekenmerkt door voornamelijk onoplettendheid, verschillen van die van mensen met ADHD-HI of ADHD-C, waarbij hyperactiviteit en impulsiviteit meer op de voorgrond staan. Een accurate diagnose en een passende behandeling zijn cruciaal om de impact van ADHD op het dagelijks leven te minimaliseren. Zoek professionele hulp als je vermoedt dat jij of iemand die je kent ADHD heeft. Met de juiste ondersteuning is het mogelijk om een succesvol en bevredigend leven te leiden.