Actieve Bloeding Wat Te Doen

Een actieve bloeding, of het nu gaat om een kleine snijwond of een ernstig trauma, kan een angstaanjagende ervaring zijn. Het is cruciaal om te weten hoe je effectief moet reageren om verdere complicaties te voorkomen en iemand mogelijk te redden. Deze gids biedt een overzicht van de stappen die je moet nemen bij een actieve bloeding, van de eerste beoordeling tot het zoeken naar professionele medische hulp.

Beoordeling van de situatie

Voordat je iets anders doet, is het belangrijk om de situatie snel te beoordelen. Dit omvat het bepalen van de ernst van de bloeding en het identificeren van eventuele bijkomende gevaren.

Veiligheid voorop

Zorg er eerst en vooral voor dat jij en het slachtoffer zich in een veilige omgeving bevinden. Verwijder eventuele gevaren zoals verkeer, scherpe voorwerpen of instabiele structuren. Draag indien mogelijk beschermende kleding, zoals handschoenen, om direct contact met het bloed te vermijden. Dit beschermt jezelf tegen mogelijke infecties.

Bepaal de ernst van de bloeding

Is het een kleine snijwond die vanzelf stopt, of is het een hevige bloeding die niet lijkt te stoppen? Een hevige bloeding herken je aan het volgende:

Bloed dat snel en pulserend uit de wond stroomt.
Bloed dat door kleding heen sijpelt.
Bloed dat zich snel op de grond verzamelt.
Tekenen van shock (bleke huid, snelle hartslag, zwakte, verwardheid).

Identificeer de bron van de bloeding

Probeer, indien mogelijk, de bron van de bloeding te identificeren. Dit helpt je om de meest effectieve manier te bepalen om de bloeding te stoppen. Wees voorzichtig bij het onderzoeken van de wond, vooral als er glasscherven of andere scherpe voorwerpen aanwezig zijn.

Directe actie: De bloeding stoppen

De belangrijkste prioriteit is het stoppen van de bloeding. De volgende stappen zijn essentieel:

Directe druk uitoefenen

Dit is de meest effectieve methode om de meeste bloedingen te stoppen. Gebruik een schoon doek, verband, of zelfs een kledingstuk, en oefen direct druk uit op de wond. Houd de druk constant en stevig vast. Als het eerste doek doordrenkt is met bloed, leg er dan een nieuw doek bovenop en blijf druk uitoefenen. Verwijder het eerste doek niet.

Voorbeeld: Stel je voor dat iemand zich snijdt tijdens het koken. Je pakt een schone theedoek en drukt die stevig tegen de snijwond. Je houdt de druk constant vast totdat het bloeden aanzienlijk vermindert of stopt.

Hooghouden

Indien mogelijk, hef het gewonde lichaamsdeel boven het hartniveau. Dit helpt de bloedtoevoer naar het gebied te verminderen en kan helpen om de bloeding te vertragen. Let op: houd het ledemaat niet omhoog als er sprake is van een botbreuk of andere ernstige verwonding.

Drukpunten

Als directe druk en hooghouden niet effectief genoeg zijn, kan je drukpunten gebruiken. Dit zijn specifieke locaties op het lichaam waar je de bloedtoevoer naar het gewonde gebied kunt verminderen door op een slagader te drukken. De twee belangrijkste drukpunten zijn:

Brachiale slagader: Gelegen aan de binnenkant van de bovenarm, tussen de elleboog en de schouder. Gebruik je vingers om op de slagader te drukken tegen het bot.
Femorale slagader: Gelegen in de lies, waar het been samenkomt met de romp. Druk met je hand op de slagader tegen het bekken.

Waarschuwing: Drukpunten zijn een tijdelijke oplossing en mogen alleen worden gebruikt als directe druk niet voldoende is. Houd de druk constant en blijf de situatie nauwlettend in de gaten. Zodra de bloeding onder controle is, ga dan terug naar directe druk.

Gebruik van een tourniquet (alleen in extreme gevallen)

Een tourniquet is een laatste redmiddel dat alleen mag worden gebruikt als er sprake is van levensbedreigende bloedingen aan een arm of been die niet onder controle kunnen worden gebracht met directe druk en drukpunten. Het correct aanbrengen van een tourniquet kan de bloedtoevoer volledig afsnijden en ernstige schade aan het ledemaat veroorzaken.

Wanneer een tourniquet te gebruiken:

Traumatische amputatie
Meerdere ernstige verwondingen
Situaties waarin je de enige hulpverlener bent en je meerdere slachtoffers moet helpen

Hoe een tourniquet aan te brengen:

Plaats de tourniquet ongeveer 5-8 cm boven de bloedingsplaats.
Draai de windas aan totdat de bloeding stopt.
Zet de windas vast.
Noteer de tijd waarop de tourniquet is aangebracht op de tourniquet zelf of op het slachtoffer (bijvoorbeeld met een marker op het voorhoofd). Dit is essentiële informatie voor de ambulancepersoneel.

Belangrijk: Een tourniquet mag alleen worden verwijderd door medisch personeel. Het losmaken van een tourniquet kan leiden tot een plotselinge toename van de bloedtoevoer en kan levensbedreigende complicaties veroorzaken.

Wondverzorging en nazorg

Nadat de bloeding onder controle is, is het belangrijk om de wond goed te verzorgen om infecties te voorkomen en het genezingsproces te bevorderen.

Reinig de wond

Spoel de wond voorzichtig met schoon water om vuil en bacteriën te verwijderen. Vermijd het gebruik van agressieve schoonmaakmiddelen zoals alcohol of waterstofperoxide, omdat deze de weefsels kunnen beschadigen.

Breng een antibioticazalf aan

Breng een dunne laag antibioticazalf aan op de wond om infectie te voorkomen. Dit is vooral belangrijk bij diepe snijwonden of schaafwonden.

Bedek de wond met een steriel verband

Bedek de wond met een steriel verband om deze schoon en droog te houden. Vervang het verband dagelijks, of vaker indien het vochtig of vuil wordt.

Let op tekenen van infectie

Houd de wond goed in de gaten op tekenen van infectie, zoals:

Toegenomen roodheid
Zwelling
Pijn
Pus
Koorts

Als je een van deze symptomen opmerkt, raadpleeg dan onmiddellijk een arts.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Het is cruciaal om te weten wanneer je professionele medische hulp moet inschakelen. In de volgende situaties is onmiddellijke medische aandacht vereist:

Hevige bloeding die niet stopt na enkele minuten directe druk.
Diepe snijwonden of wonden die de spieren of botten blootleggen.
Wonden in het gezicht, de hals of de borst.
Amputaties.
Verminderd bewustzijn of shock.
Wonden veroorzaakt door dierenbeten of menselijke beten.
Wonden met vuil of vreemde voorwerpen die moeilijk te verwijderen zijn.
Tekenen van infectie.

Bel in deze gevallen direct 112 (het Nederlandse noodnummer) of laat iemand anders bellen. Geef duidelijke en nauwkeurige informatie over de situatie, de locatie en de verwondingen.

Real-world voorbeelden en data

Volgens onderzoek van het Rode Kruis overleven mensen die ernstig bloeden vaker als omstanders in staat zijn om direct in te grijpen met technieken zoals directe druk en het gebruik van een tourniquet. Het is aangetoond dat vroegtijdige en adequate eerste hulp de overlevingskansen aanzienlijk vergroot.

In de Verenigde Staten heeft de "Stop the Bleed" campagne geleid tot een grotere bewustwording en training van burgers in bloedcontrole technieken. Dit heeft geresulteerd in een afname van het aantal sterfgevallen als gevolg van traumatische bloedingen.

Voorbeeld: Een bouwvakker snijdt zich diep in zijn been met een zaag. Zijn collega's weten dankzij een eerdere training dat ze direct druk moeten uitoefenen en de wond boven het hartniveau moeten houden. Ze bellen onmiddellijk 112. Door hun snelle en adequate reactie wordt de bloeding onder controle gehouden totdat de ambulance arriveert en de bouwvakker naar het ziekenhuis brengt. Deze snelle actie kan levensreddend zijn.

Conclusie en oproep tot actie

Het stoppen van een actieve bloeding vereist snelle actie, kalmte en kennis. Door de stappen in deze gids te volgen, kun je een verschil maken en mogelijk een leven redden. Oefen deze technieken en overweeg om een EHBO-cursus te volgen om je vaardigheden verder te ontwikkelen.

Wacht niet tot er een noodsituatie zich voordoet. Bereid je nu voor! Je kunt een cruciale rol spelen in het redden van levens.