Begrijpend Lezen Groep 6 Teksten

Herken je dat? Je kind zit in groep 6, leert steeds meer, maar dat begrijpend lezen... dat blijft toch een uitdaging. Je bent niet de enige! Veel ouders en leerkrachten worstelen met de vraag hoe ze kinderen in groep 6 het beste kunnen helpen om teksten écht te begrijpen. Het is meer dan alleen de woorden kunnen lezen; het gaat om de betekenis achter de woorden, de context en de boodschap die de auteur wil overbrengen.

Begrijpend lezen is cruciaal voor schoolsucces, maar ook voor het functioneren in de maatschappij. Denk maar aan het lezen van een recept, een handleiding, een nieuwsartikel of zelfs een simpel WhatsApp-bericht. Zonder goed ontwikkelde begrijpend leesvaardigheden, missen we belangrijke informatie en kunnen we niet volledig deelnemen aan de wereld om ons heen.

Waarom is Begrijpend Lezen in Groep 6 Zo Belangrijk?

Groep 6 is een scharnierpunt. De kinderen gaan van 'leren lezen' naar 'lezen om te leren'. De teksten worden langer, complexer en abstracter. Ze bevatten meer moeilijke woorden en vereisen meer denkwerk. Volgens onderzoek van PISA (Programme for International Student Assessment) blijkt dat een aanzienlijk deel van de Nederlandse leerlingen moeite heeft met begrijpend lezen. Dat begint vaak al in de bovenbouw van de basisschool.

Wat maakt begrijpend lezen dan zo lastig? Er zijn verschillende factoren die een rol spelen:

Woordenschat: Een beperkte woordenschat maakt het moeilijk om de betekenis van een tekst te begrijpen.
Achtergrondkennis: Als een kind weinig weet over het onderwerp van de tekst, is het lastiger om de context te begrijpen.
Leesstrategieën: Kinderen missen soms de juiste strategieën om een tekst effectief aan te pakken.
Concentratie: Afleiding en gebrek aan concentratie kunnen het begrijpen van de tekst belemmeren.

Praktische Tips voor Thuis en in de Klas

Gelukkig zijn er genoeg dingen die je kunt doen om je kind of leerlingen te helpen met begrijpend lezen. Hieronder enkele praktische tips:

1. Werk Aan de Woordenschat

Een rijke woordenschat is de basis voor goed begrijpend lezen. Hoe meer woorden een kind kent, hoe makkelijker het is om teksten te begrijpen.

Lees veel voor: Lees (voor)leesboeken voor met een gevarieerd vocabulaire.
Bespreek nieuwe woorden: Vraag naar de betekenis en gebruik de woorden in verschillende contexten.
Gebruik een woordenboek: Leer kinderen hoe ze een woordenboek (online of fysiek) kunnen gebruiken om de betekenis van woorden op te zoeken.
Woordspelletjes: Speel woordspelletjes zoals Scrabble, Boggle of kruiswoordpuzzels.
Themawoordenlijsten: Maak woordenlijsten rondom bepaalde thema's (bijvoorbeeld 'de ruimte', 'het weer', 'dieren').

Voorbeeld: Stel je leest een boek over ridders en kastelen. Bespreek woorden als 'vesting', 'kasteelheer', 'wapenschild' en 'slotgracht'. Gebruik de woorden in zinnen en laat je kind ze ook gebruiken.

2. Stimuleer Achtergrondkennis

Kennis over de wereld helpt om teksten beter te begrijpen. Een kind dat iets weet over de Tweede Wereldoorlog zal een verhaal over Anne Frank beter begrijpen dan een kind dat er niets van weet.

Lees informatieve boeken: Lees boeken over geschiedenis, wetenschap, aardrijkskunde en andere interessante onderwerpen.
Kijk documentaires: Kijk samen naar documentaires over verschillende onderwerpen.
Bezoek musea: Ga naar musea en leercentra om nieuwe dingen te ontdekken.
Bespreek actualiteiten: Praat over het nieuws en wat er in de wereld gebeurt.
Reizen: Maak reizen (ook al zijn ze klein) om nieuwe culturen en omgevingen te leren kennen.

Voorbeeld: Ga naar een museum over dinosaurussen. Bespreek de verschillende soorten dinosaurussen, hun leefomgeving en hoe ze zijn uitgestorven. Lees daarna een boek over dinosaurussen en kijk of je kind de nieuwe woorden en concepten herkent.

3. Leer Leesstrategieën Aan

Effectieve leesstrategieën helpen kinderen om een tekst beter te begrijpen en te onthouden. Leer kinderen de volgende strategieën:

Voorspellen: Vraag wat ze denken dat er in de tekst gaat gebeuren, op basis van de titel, de illustraties of de eerste alinea.
Samenvatten: Laat ze na elke alinea of na de hele tekst een korte samenvatting geven in hun eigen woorden.
Visualiseren: Moedig ze aan om de tekst voor zich te zien, alsof ze er zelf bij zijn.
Vragen stellen: Laat ze vragen stellen over de tekst, zowel tijdens het lezen als erna.
Verbanden leggen: Laat ze verbanden leggen tussen de tekst en hun eigen ervaringen, andere teksten of de wereld om hen heen.
Markeren en annoteren: Leer ze belangrijke informatie te markeren en aantekeningen te maken in de marge.

Voorbeeld: Lees een kort verhaal. Vraag voor het lezen: "Waar denk je dat dit verhaal over gaat?". Lees de eerste alinea en vraag: "Wat heb je nu geleerd?". Lees verder en vraag: "Wat denk je dat er nu gaat gebeuren?". Laat je kind na het lezen het verhaal samenvatten en vragen stellen over dingen die ze niet begrijpen.

4. Maak Lezen Leuk!

Motivatie is essentieel voor goed begrijpend lezen. Als kinderen lezen leuk vinden, zijn ze meer gemotiveerd om hun best te doen en zich te concentreren.

Kies boeken die aansluiten bij de interesses: Laat kinderen boeken kiezen die ze zelf leuk vinden, ook al zijn het stripboeken of tijdschriften.
Lees samen: Maak er een gezellig moment van en lees samen hardop voor.
Bezoek de bibliotheek: Laat kinderen zelf boeken uitzoeken in de bibliotheek.
Beloon lezen: Geef een kleine beloning voor elke gelezen boek, bijvoorbeeld een sticker of een kwartiertje extra speeltijd.
Maak het interactief: Speel een toneelstukje na het lezen, maak een tekening van een scène uit het boek of schrijf een vervolg op het verhaal.

Voorbeeld: Als je kind van voetbal houdt, lees dan samen een boek over voetbal. Kijk samen naar een voetbalwedstrijd en bespreek de tactieken en spelregels. Laat je kind zelf een voetbalverhaal schrijven.

5. Oefen Regelmatig en Wees Geduldig

Begrijpend lezen is een vaardigheid die tijd en oefening vergt. Verwacht niet dat je kind in één keer perfect is. Wees geduldig en geef je kind de tijd en ruimte om te leren.

Oefen dagelijks: Lees elke dag een stukje voor of laat je kind zelf lezen.
Begin met korte teksten: Begin met korte en eenvoudige teksten en bouw langzaam op naar langere en complexere teksten.
Geef positieve feedback: Focus op wat goed gaat en geef complimenten voor de inspanning.
Wees niet bang om hulp te vragen: Als je merkt dat je kind echt vastloopt, vraag dan hulp aan de leerkracht of een remedial teacher.

Voorbeeld: Begin met het lezen van korte verhaaltjes uit een kinderboek. Bespreek na elk verhaaltje de belangrijkste gebeurtenissen en karakters. Ga geleidelijk over naar langere verhalen met meer complexe plotten en karakters.

Conclusie

Begrijpend lezen in groep 6 is een uitdaging, maar met de juiste aanpak en de juiste strategieën kan elk kind leren om teksten te begrijpen. Door te werken aan de woordenschat, achtergrondkennis, leesstrategieën en motivatie, kun je je kind of leerlingen helpen om succesvol te worden in begrijpend lezen en in het leven. Onthoud: het is een proces, geen sprint. Met geduld, liefde en de juiste aanpak, komen jullie er zeker!