Behavioural Theory Of The Firm

Je bent ondernemer, manager, of misschien student economie. Dagelijks neem je beslissingen die cruciaal zijn voor het succes van je bedrijf. Maar hoe nemen bedrijven eigenlijk beslissingen? Is het altijd de koele, rationele afweging die de klassieke economie veronderstelt? Waarschijnlijk niet. De realiteit is vaak een stuk complexer, beïnvloed door menselijke factoren, interne politiek en beperkte informatie. Dit is waar de Behavioural Theory of the Firm (BTOF) in beeld komt.

De BTOF biedt een alternatief perspectief op de traditionele economische modellen van de firma, die vaak uitgaan van perfecte rationaliteit en winstmaximalisatie als enige drijfveer. In plaats daarvan focust de BTOF op de psychologische en sociale processen die een rol spelen bij de besluitvorming binnen organisaties. Het erkent dat bedrijven niet simpelweg 'black boxes' zijn, maar bestaan uit mensen met hun eigen overtuigingen, ambities, en beperkingen.

De Uitdagingen van Traditionele Theorieën

De traditionele neoklassieke economische theorie gaat ervan uit dat bedrijven perfect rationeel zijn en altijd streven naar maximale winst. Dit model heeft zijn nut gehad, maar het schiet tekort bij het verklaren van veel real-world fenomenen. Denk aan:

• Waarom bedrijven niet altijd de meest efficiënte technologie adopteren.
• Waarom bedrijven soms risicovoller gedrag vertonen dan economisch gezien logisch is.
• Waarom bedrijven vasthouden aan routines en gevestigde praktijken, zelfs als die niet optimaal zijn.

Deze voorbeelden suggereren dat er meer speelt dan alleen winstmaximalisatie. De BTOF probeert de "black box" van het bedrijf te openen en te onderzoeken welke interne processen en menselijke factoren deze beslissingen beïnvloeden.

De Kernprincipes van de Behavioural Theory of the Firm

De BTOF, ontwikkeld door Richard Cyert en James March in hun boek "A Behavioral Theory of the Firm" (1963), introduceert een aantal belangrijke concepten die ons helpen te begrijpen hoe bedrijven daadwerkelijk functioneren:

1. Bounded Rationality (Beperkte Rationaliteit)

Dit concept, gepopulariseerd door Herbert Simon, stelt dat mensen niet in staat zijn om alle mogelijke informatie te verwerken en perfect rationele beslissingen te nemen. We zijn beperkt door onze cognitieve vaardigheden, de hoeveelheid beschikbare informatie, en de tijd die we hebben om te beslissen. Daarom nemen we vaak "satisficing" beslissingen – we zoeken naar een oplossing die goed genoeg is, in plaats van de allerbeste.

Analogie: Stel je voor dat je een nieuwe auto zoekt. Zou je elke auto op de markt onderzoeken, alle specificaties vergelijken, en alle reviews lezen voordat je een keuze maakt? Waarschijnlijk niet. Je stelt een aantal criteria vast (prijs, brandstofverbruik, ruimte) en kiest een auto die aan deze eisen voldoet. Dat is satisficing.

2. Organizational Slack (Organisatorische Speling)

Dit verwijst naar de "buffer" van middelen die een organisatie heeft bovenop het minimum dat nodig is om te overleven. Dit kan overtollige winst zijn, ongebruikte capaciteit, of zelfs tolerante medewerkers. Organisatorische speling kan zowel positief als negatief zijn. Het kan innovatie bevorderen door ruimte te creëren voor experimenten, maar het kan ook leiden tot inefficiëntie en zelfgenoegzaamheid.

3. Satisficing (Genoegzaamheid)

Zoals eerder genoemd, streven organisaties niet naar maximale winst, maar naar een acceptabel niveau van winst. Zodra dit niveau bereikt is, stoppen ze met zoeken naar betere alternatieven. Dit contrastreert met de neoklassieke economie, die ervan uitgaat dat bedrijven altijd streven naar optimalisatie.

4. Problemistic Search (Probleemgerichte Zoektocht)

Organisaties zoeken pas naar oplossingen als er een probleem is. Dit betekent dat ze niet voortdurend alle mogelijke opties evalueren, maar reageren op concrete uitdagingen. De zoektocht is vaak lokaal, dat wil zeggen, ze zoeken eerst naar oplossingen die in de buurt liggen van de huidige praktijken en technologieën.

5. Organizational Learning (Organisatorisch Leren)

Organisaties leren van hun ervaringen en passen hun gedrag aan op basis van succes en falen. Dit leren kan expliciet zijn (bijvoorbeeld door middel van trainingen en procedures), maar ook impliciet (door middel van routines en gevestigde praktijken). De BTOF benadrukt dat organisaties vaak langzaam leren en geneigd zijn om vast te houden aan oude gewoonten, zelfs als de omgeving verandert.

De Impact op de Praktijk

De BTOF heeft belangrijke implicaties voor hoe we bedrijven managen en organiseren. Enkele voorbeelden:

• Strategie: De BTOF suggereert dat strategische beslissingen niet altijd rationeel en top-down worden genomen. In plaats daarvan kunnen ze ontstaan uit bottom-up processen, experimenten, en de interactie tussen verschillende afdelingen.
• Innovatie: Het creëren van organisatorische speling kan innovatie bevorderen, maar het is belangrijk om deze speling te managen en te voorkomen dat het leidt tot inefficiëntie. Het stimuleren van experimenten en het belonen van risico's kan organisaties helpen om te leren en zich aan te passen aan veranderingen.
• Verandering: Organisaties zijn vaak resistent tegen verandering. De BTOF benadrukt het belang van het begrijpen van de bestaande routines en gewoonten, en het betrekken van medewerkers bij het veranderingsproces.
• Besluitvorming: Het herkennen van beperkte rationaliteit is cruciaal. Het implementeren van processen die helpen bij het verzamelen en verwerken van informatie, het stimuleren van discussie, en het overwegen van verschillende perspectieven kan de kwaliteit van beslissingen verbeteren.

Kritiek op de BTOF

Hoewel de BTOF een waardevol perspectief biedt, is het niet zonder kritiek. Sommige critici stellen dat de theorie te beschrijvend is en te weinig voorspellende kracht heeft. Het is soms moeilijk om precies te voorspellen hoe een organisatie zal reageren op een bepaalde situatie, omdat de interne processen en menselijke factoren complex en onvoorspelbaar kunnen zijn.

Anderen beweren dat de BTOF te veel nadruk legt op interne factoren en te weinig aandacht besteedt aan de externe omgeving. Concurrentie, technologische ontwikkelingen, en veranderingen in de wetgeving kunnen een aanzienlijke invloed hebben op het gedrag van bedrijven, en deze factoren worden in de BTOF soms onderbelicht.

Echter, zelfs met deze kritiek, blijft de BTOF een relevant en waardevol kader voor het begrijpen van de complexiteit van organisaties. Het biedt een nuchtere blik op hoe beslissingen daadwerkelijk worden genomen, in plaats van hoe ze idealiter zouden moeten worden genomen.

De Toekomst van de BTOF

De BTOF blijft zich ontwikkelen en wordt voortdurend verrijkt met nieuwe inzichten uit de psychologie, sociologie, en managementwetenschappen. Recente onderzoeken richten zich bijvoorbeeld op de rol van emoties, identiteit, en sociale netwerken in de besluitvorming van organisaties. Ook de opkomst van nieuwe technologieën, zoals artificial intelligence en big data, biedt nieuwe mogelijkheden om de BTOF te operationaliseren en te testen.

Een belangrijk onderzoeksgebied is de integratie van de BTOF met andere theorieën van de firma, zoals de resource-based view en de agency theory. Door deze theorieën te combineren, kunnen we een completer en genuanceerder beeld krijgen van hoe bedrijven functioneren en hoe ze kunnen worden gemanaged.

Conclusie

De Behavioural Theory of the Firm biedt een waardevol alternatief voor de traditionele economische modellen van de firma. Het benadrukt het belang van menselijke factoren, interne processen, en beperkte rationaliteit bij de besluitvorming binnen organisaties. Door de BTOF te begrijpen, kunnen managers betere beslissingen nemen, innovatie bevorderen, en verandering effectiever managen.

We hebben de basisprincipes van de BTOF besproken, inclusief bounded rationality, organizational slack, satisficing, problemistic search, en organizational learning. We hebben ook gekeken naar de praktische implicaties van de BTOF voor strategie, innovatie, verandering, en besluitvorming.

Welke concrete stappen kun jij nu zetten om de inzichten van de BTOF toe te passen in jouw organisatie? Denk eens na over de besluitvormingsprocessen in jouw team of bedrijf. Zijn er manieren om de beperkte rationaliteit te compenseren, organisatorische speling te creëren, en experimenten te stimuleren? Of zijn er processen en routines die herzien moeten worden?