Buiten Is Het Feest Boek

Buiten Is Het Feest, een boek van de Nederlandse journalist en auteur Joris Luyendijk, is meer dan zomaar een verslag van de financiële crisis van 2008. Het is een indringend en ontluisterend portret van de wereld van de City in Londen, het epicentrum van de internationale financiële wereld. Luyendijk dompelde zichzelf onder in deze gesloten wereld en onthult de cultuur, de mechanismen en de mentaliteit die ten grondslag lagen aan de crisis en die, volgens hem, nog steeds voortbestaan. Dit artikel duikt dieper in de kern van Luyendijks bevindingen en analyseert de belangrijkste argumenten die hij in Buiten Is Het Feest presenteert.

Het onzichtbare systeem en de perverse incentives

Een van de centrale punten in Luyendijks boek is de beschrijving van de financiële wereld als een complex en ondoorzichtig systeem. Hij laat zien hoe individuele acties, vaak ingegeven door perverse incentives, onvoorziene en catastrofale gevolgen kunnen hebben voor de gehele economie. Het probleem is niet zozeer de individuele kwaadwilligheid, maar eerder de structurele problemen die het systeem in zich draagt.

De cultuur van bonussen en risico

De bonussencultuur binnen de City is een cruciale factor in de analyse van Luyendijk. Enorme bonussen moedigen werknemers aan om extreme risico's te nemen, vaak zonder zich volledig bewust te zijn van de potentiële gevolgen. "Het is alsof je een arts betaalt op basis van het aantal operaties dat hij uitvoert, in plaats van op basis van het aantal genezen patiënten," schrijft Luyendijk. Deze focus op kortetermijnwinst boven langetermijnstabiliteit creëert een omgeving waarin moreel besef vaak onderschikt raakt aan financiële gewin.

Een voorbeeld hiervan is de opkomst van complexere financiële producten, zoals Collateralized Debt Obligations (CDO's). Deze producten, die gebaseerd waren op bundels hypotheken, werden verkocht aan investeerders over de hele wereld. De banken die deze producten creëerden, hadden echter vaak geen enkel belang bij de kwaliteit van de hypotheken zelf. Hun winst kwam voort uit de verkoop van de CDO's, niet uit de prestaties van de onderliggende activa. Toen de huizenmarkt instortte, bleken deze CDO's waardeloos, wat leidde tot enorme verliezen voor investeerders en een wereldwijde kredietcrisis.

De 'Too Big to Fail' mentaliteit

Een ander cruciaal argument van Luyendijk is de 'Too Big to Fail' (TBTF) mentaliteit. Grote banken geloofden dat ze, vanwege hun cruciale rol in de economie, altijd gered zouden worden door de overheid als ze in de problemen kwamen. Dit creëerde een moreel risico, omdat banken zich vrij voelden om grotere risico's te nemen, wetende dat ze niet de volledige consequenties zouden hoeven dragen als het misging.

De redding van banken zoals ABN AMRO en ING tijdens de crisis in Nederland is een goed voorbeeld van deze TBTF mentaliteit. De Nederlandse overheid greep in met miljarden euro's om deze banken van de ondergang te redden, uit angst voor de catastrofale gevolgen voor de Nederlandse economie. Dit leidde tot veel kritiek, omdat belastingbetalers uiteindelijk opdraaiden voor de fouten van de bankiers.

De macht van de lobby en de regulering

Luyendijk benadrukt ook de enorme macht van de financiële lobby in het beïnvloeden van wetgeving en regulering. Financiële instellingen besteden miljarden aan lobbyisten om ervoor te zorgen dat de regels in hun voordeel worden aangepast of dat nieuwe, strengere regels worden tegengehouden. Dit maakt het moeilijk om de financiële sector effectief te reguleren en de risico's die het systeem met zich meebrengt, te verminderen.

De draaideur tussen overheid en de financiële sector

Een ander probleem is de draaideur tussen de overheid en de financiële sector. Veel voormalige politici en ambtenaren gaan na hun carrière in de politiek werken voor financiële instellingen, waar ze hun kennis en connecties gebruiken om de belangen van hun nieuwe werkgevers te behartigen. Dit creëert belangenconflicten en maakt het moeilijker om onafhankelijke beslissingen te nemen over de regulering van de financiële sector.

In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld, hebben voormalige functionarissen van de Securities and Exchange Commission (SEC), de toezichthouder op de financiële markten, vaak lucratieve banen gekregen bij hedgefondsen en investeringsbanken. Dit roept vragen op over de onafhankelijkheid en objectiviteit van de SEC tijdens hun ambtsperiode.

De gevolgen voor de maatschappij

De financiële crisis van 2008 had enorme gevolgen voor de maatschappij. Miljoenen mensen verloren hun baan, hun huis en hun spaargeld. De economieën van veel landen raakten in een diepe recessie. Het vertrouwen in de financiële sector en in de overheid die deze sector zou moeten reguleren, werd ernstig aangetast.

De groeiende ongelijkheid

De crisis heeft ook bijgedragen aan de groeiende ongelijkheid in de wereld. Terwijl de rijken hun vermogen in veel gevallen wisten te behouden of zelfs te vergroten, zagen de armen en de middenklasse hun levensstandaard dalen. Dit heeft geleid tot sociale spanningen en politieke instabiliteit.

Volgens een rapport van Oxfam bezat de rijkste 1% van de wereldbevolking in 2017 meer dan de overige 99% samen. Dit is een alarmerende indicatie van de groeiende ongelijkheid en de noodzaak om maatregelen te nemen om dit probleem aan te pakken.

Is er iets veranderd?

Luyendijk stelt in Buiten Is Het Feest de cruciale vraag: is er sinds de crisis echt iets veranderd? Zijn antwoord is overwegend pessimistisch. Hoewel er enkele nieuwe regels en voorschriften zijn ingevoerd, zijn de fundamentele problemen, zoals de bonussencultuur en de TBTF mentaliteit, nog steeds niet opgelost. De incentives die tot riskant gedrag leiden, bestaan nog steeds.

De noodzaak van fundamentele hervormingen

Luyendijk pleit voor fundamentele hervormingen van de financiële sector. Hij roept op tot een cultuuromslag, waarbij langetermijnstabiliteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen centraal staan. Hij pleit voor strengere regulering, meer transparantie en een einde aan de bonussencultuur. Bovendien is er een kritische blik op de huidige economische modellen nodig en het incalculeren van het maatschappelijk belang in plaats van enkel winst.

"We moeten de financiële sector weer in dienst stellen van de maatschappij, in plaats van andersom," schrijft Luyendijk. Dit vereist een collectieve inspanning van politici, toezichthouders, financiële instellingen en burgers. Alleen door samen te werken kunnen we een stabielere en rechtvaardigere financiële toekomst creëren.

Conclusie en Call to Action

Buiten Is Het Feest is een essentieel boek voor iedereen die wil begrijpen hoe de financiële wereld functioneert en welke risico's dit met zich meebrengt. Luyendijk biedt een kritische en onthullende blik op de cultuur, de mechanismen en de mentaliteit die ten grondslag liggen aan de financiële crisis van 2008 en die, volgens hem, nog steeds voortbestaan.

Het boek roept op tot actie. We mogen niet langer blindelings vertrouwen op de financiële sector. We moeten kritisch blijven kijken naar de regels en voorschriften die deze sector beheersen. We moeten politici en toezichthouders aansporen om strengere maatregelen te nemen om de risico's te verminderen en de belangen van de maatschappij te beschermen.

Lees Buiten Is Het Feest, informeer jezelf en engageer je in de discussie over de toekomst van de financiële sector. Alleen door samen te werken kunnen we een stabielere en rechtvaardigere financiële toekomst creëren voor onszelf en voor toekomstige generaties.