Den Haag Lutherse Kerk

Diep in het hart van Den Haag, omgeven door de drukte van de stad en toch gehuld in een serene stilte, staat de Lutherse Kerk. Een monument van geloof, geschiedenis en gemeenschapszin, dat al eeuwenlang getuige is van de ups en downs van de Nederlandse samenleving. Het is meer dan slechts een gebouw; het is een levend organisme, een baken van hoop en een bron van inspiratie voor velen. Wij, als kenners van deze bijzondere plek, willen u meenemen op een reis door de tijd en u de diepere lagen van deze Haagse parel onthullen.

De Lutherse Kerk, officieel bekend als de Grote of Nieuwe Kerk (althans, zo noemden de Lutheranen haar spottend om zich af te zetten tegen de veel oudere Grote Kerk, de Sint-Jacobskerk), vindt haar oorsprong in de vroege 17e eeuw. De Reformatie had inmiddels vaste voet gekregen in de Nederlanden, en de behoefte aan een eigen plek van samenkomst voor de groeiende Lutherse gemeenschap van Den Haag werd steeds groter. Het was een tijd van religieuze spanningen, maar ook van toenemend religieuze tolerantie, die de weg vrijmaakte voor de bouw van deze kerk.

De exacte datum van de stichting is gehuld in nevelen, maar documenten uit die tijd spreken over de aankoop van een stuk grond aan de Burgwal in 1615. Het was een strategische locatie, dichtbij het Binnenhof, waar veel invloedrijke mensen woonden en werkten. Dit maakte de kerk toegankelijk voor zowel de lokale bevolking als de leden van de hogere standen die zich tot het Lutheranisme aangetrokken voelden.

De eerste kerk, een bescheiden constructie van hout en steen, werd voltooid in 1617. Het was een sober gebouw, in lijn met de Lutherse traditie van eenvoud en bescheidenheid. Geen pracht en praal, maar een functionele ruimte waar de gelovigen in alle rust hun geloof konden belijden. De eerste predikant, Johannes Becius, was een man van grote eruditie en vroomheid. Hij was een begenadigd spreker en wist velen te inspireren met zijn preken.

Door de jaren heen groeide de Lutherse gemeenschap gestaag en werd de eerste kerk al snel te klein. In 1734 werd besloten tot de bouw van een nieuwe, grotere kerk. De architect, Pieter de Swart, ontwierp een elegant gebouw in classicistische stijl, dat nog steeds de Burgwal siert. De bouw werd gefinancierd door giften van de leden van de gemeenschap en door steun van welgestelde particulieren.

De nieuwe kerk werd in 1736 voltooid en ingewijd. Het was een indrukwekkend gebouw, met een hoge toren, een ruim interieur en prachtige glas-in-loodramen. Het orgel, gebouwd door de bekende orgelbouwer Johann Heinrich Hartmann Bätz, was een meesterwerk van zijn tijd en wordt tot op de dag van vandaag geroemd om zijn klank.

De Lutherse Kerk heeft in de loop der eeuwen vele veranderingen ondergaan. Tijdens de Franse tijd werd de kerk gebruikt als militaire opslagplaats, wat aanzienlijke schade veroorzaakte. In de 19e eeuw werd de kerk gerestaureerd en gerenoveerd, waarbij onder andere het interieur werd verfraaid met nieuwe schilderingen en ornamenten.

In de 20e eeuw speelde de Lutherse Kerk een belangrijke rol in het verzet tegen de Duitse bezetting. De predikant, Willem Aalders, was een prominent lid van het verzet en hielp vele Joden onderduiken. Na de oorlog werd Aalders geëerd als een held en werd de Lutherse Kerk een symbool van verzet en hoop.

De Lutherse Gemeenschap: Meer dan Stenen en Mortel

De geschiedenis van de Lutherse Kerk is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de Lutherse gemeenschap van Den Haag. Het is een gemeenschap die door de eeuwen heen gekenmerkt is door haar tolerantie, haar openheid en haar betrokkenheid bij de samenleving. De Lutherse gemeenschap heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het sociale en culturele leven van Den Haag.

Door de jaren heen heeft de Lutherse gemeenschap zich ingezet voor verschillende goede doelen. Zo heeft ze een belangrijke rol gespeeld in de opvang van vluchtelingen en in de bestrijding van armoede. Ook heeft de Lutherse gemeenschap zich altijd ingezet voor de bevordering van de kunsten en de wetenschap.

De Lutherse Kerk is niet alleen een plek van religieuze samenkomst, maar ook een centrum van culturele activiteiten. Er worden regelmatig concerten, lezingen en tentoonstellingen georganiseerd. De kerk is ook een populaire trouwlocatie.

Het Bätz-Orgel: Een Muzikaal Juweel

Het Bätz-orgel van de Lutherse Kerk is een van de meest waardevolle bezittingen van de kerk. Het orgel werd in 1739 gebouwd door Johann Heinrich Hartmann Bätz, een van de meest bekende orgelbouwers van zijn tijd. Het orgel is een meesterwerk van barokke orgelbouw en staat bekend om zijn rijke en warme klank.

Het Bätz-orgel is door de jaren heen verschillende keren gerestaureerd en gerenoveerd. De laatste restauratie vond plaats in 2015. Tijdens deze restauratie is het orgel teruggebracht in de staat waarin het oorspronkelijk was gebouwd.

Het Bätz-orgel wordt regelmatig bespeeld tijdens concerten en kerkdiensten. Het orgel trekt bezoekers van over de hele wereld die de unieke klank willen ervaren. Het is een instrument dat de ziel raakt en de harten van de luisteraars vult met vreugde.

De Lutherse Kerk is meer dan een historisch monument. Het is een levende getuige van de geschiedenis van Den Haag, een symbool van geloof en hoop, en een bron van inspiratie voor velen. Een bezoek aan de Lutherse Kerk is een onvergetelijke ervaring. Het is een plek waar je de stilte kunt ervaren, de geschiedenis kunt voelen en de schoonheid kunt bewonderen. Wij nodigen u dan ook van harte uit om deze bijzondere plek zelf te komen ervaren. Laat u betoveren door de sfeer, de architectuur en de muziek, en ontdek de diepte van het geloof dat hier al eeuwenlang wordt gepreekt. De Lutherse Kerk in Den Haag wacht op u, met open armen en een open hart.