Dit Deel Van De Les Is Niet Interactief...

Zit je daar, starend naar een scherm, terwijl de stem van de docent door je speakers galmt? Voel je je meer als een passieve toeschouwer dan een actieve deelnemer? Je bent zeker niet de enige. Veel studenten ervaren dat bepaalde delen van lessen, of zelfs complete lessen, niet interactief zijn. In dit artikel duiken we dieper in dit probleem, onderzoeken we de oorzaken en gevolgen, en bieden we concrete oplossingen om meer betrokkenheid in je leeromgeving te creëren.

Wat betekent "niet interactief" eigenlijk?

Wanneer we spreken over een "niet interactief" deel van een les, bedoelen we dat er weinig tot geen mogelijkheden zijn voor studenten om actief deel te nemen. Dit kan zich uiten in verschillende vormen:

• Eenzijdige communicatie: De docent praat, de student luistert (of probeert te luisteren). Er is weinig ruimte voor vragen of discussie.
• Gebrek aan feedback: Studenten krijgen geen kans om hun begrip te testen of feedback te ontvangen op hun antwoorden.
• Passieve leeractiviteiten: De les bestaat voornamelijk uit het lezen van teksten, het bekijken van video's zonder verdere verwerking, of het maken van individuele opdrachten zonder interactie met anderen.
• Afwezigheid van samenwerking: Er zijn geen mogelijkheden voor studenten om samen te werken aan projecten, problemen op te lossen of van elkaar te leren.

Het is belangrijk te benadrukken dat een gebrek aan interactie niet altijd de schuld van de docent is. Factoren zoals grote klassen, tijdsdruk, en beperkte technische middelen kunnen een rol spelen.

Waarom is interactie zo belangrijk?

Interactie is cruciaal voor effectief leren. Het is niet alleen een leuke toevoeging aan de les, maar een fundamenteel element dat bijdraagt aan:

• Betere betrokkenheid: Actieve deelname houdt je alert en gemotiveerd. Je bent minder snel afgeleid en meer geneigd om de stof op te nemen.
• Dieper begrip: Wanneer je actief bezig bent met de stof, bijvoorbeeld door vragen te stellen, te discussiëren of problemen op te lossen, verwerk je de informatie op een dieper niveau.
• Verbeterde retentie: Door actief te participeren, onthoud je de stof beter. Je creëert verbindingen tussen de nieuwe informatie en je bestaande kennis.
• Ontwikkeling van kritisch denken: Interactie stimuleert kritisch denken en probleemoplossend vermogen. Je wordt uitgedaagd om je eigen ideeën te vormen en te verdedigen.
• Sociale vaardigheden: Samenwerken met anderen in een leeromgeving bevordert sociale vaardigheden zoals communicatie, teamwork en leiderschap.

Onderzoek toont aan dat studenten die actief deelnemen aan de les beter presteren dan studenten die passief blijven. Een studie gepubliceerd in de Journal of College Science Teaching (Freeman et al., 2014) concludeerde bijvoorbeeld dat actief leren de prestaties van studenten aanzienlijk verbetert in STEM-vakken (Science, Technology, Engineering, and Mathematics).

De gevolgen van een gebrek aan interactie

Wanneer lessen consequent niet interactief zijn, kan dit leiden tot negatieve gevolgen voor studenten, waaronder:

• Verminderde motivatie: Saaie, passieve lessen kunnen de motivatie om te leren ondermijnen. Studenten kunnen zich gedemotiveerd, verveeld en ongeïnteresseerd voelen.
• Slechtere concentratie: Het is moeilijk om je aandacht vast te houden wanneer je alleen maar hoeft te luisteren. Je gedachten dwalen af en je mist belangrijke informatie.
• Minder diepgaand begrip: Wanneer je de stof niet actief verwerkt, blijft je begrip oppervlakkig. Je kunt moeite hebben om de stof toe te passen in nieuwe situaties.
• Lagere cijfers: Uiteindelijk kan een gebrek aan interactie leiden tot lagere cijfers. Je presteert minder goed op toetsen en opdrachten omdat je de stof niet goed begrijpt.
• Negatieve leerervaring: Een gebrek aan interactie kan leiden tot een negatieve algehele leerervaring. Je kunt een afkeer ontwikkelen voor het vak of zelfs voor het onderwijs in het algemeen.

Wat kun je zelf doen?

Hoewel de verantwoordelijkheid voor het creëren van een interactieve leeromgeving primair bij de docent ligt, zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om je betrokkenheid te vergroten, zelfs in minder interactieve lessen:

1. Stel vragen!

Aarzel niet om vragen te stellen. Zelfs als de docent niet actief om vragen vraagt, is het vaak mogelijk om je hand op te steken en je vraag te stellen. Bereid je vragen eventueel van tevoren voor. Dit demonstreert betrokkenheid en helpt je de stof beter te begrijpen. "Ik ben niet helemaal zeker of ik het volgende begrepen heb..." is een prima start.

2. Maak aantekeningen op een actieve manier

Vermijd passief noteren. Probeer de stof te verwerken terwijl je aantekeningen maakt. Stel jezelf vragen, trek conclusies, en leg verbanden met eerdere kennis. Gebruik kleuren, symbolen en schema's om je aantekeningen overzichtelijker te maken.

3. Vorm studiegroepen

Organiseer studiegroepen met medestudenten. Bespreek de lesstof, stel elkaar vragen, en werk samen aan opdrachten. Dit is een geweldige manier om actief met de stof bezig te zijn en van elkaar te leren.

4. Zoek aanvullende bronnen

Als je bepaalde onderwerpen niet begrijpt, zoek dan aanvullende bronnen, zoals online video's, artikelen of boeken. Hoe meer je jezelf verdiept in de stof, hoe beter je het zult begrijpen en onthouden.

5. Daag jezelf uit

Probeer de stof toe te passen in real-world scenario's. Bedenk hoe de concepten die je leert relevant zijn voor je eigen leven of voor de wereld om je heen. Dit helpt je de stof beter te onthouden en te begrijpen.

Wat kunnen docenten doen?

Docenten spelen een cruciale rol in het creëren van een interactieve leeromgeving. Hier zijn enkele strategieën die docenten kunnen gebruiken om de betrokkenheid van studenten te vergroten:

• Gebruik actieve leertechnieken: Implementeer actieve leertechnieken zoals think-pair-share, peer instruction, en group problem-solving.
• Stel open vragen: Stel vragen die studenten aanmoedigen om na te denken en hun eigen ideeën te formuleren. Vermijd gesloten vragen die alleen een ja/nee antwoord vereisen.
• Geef constructieve feedback: Geef studenten regelmatig feedback op hun prestaties. Laat hen weten wat ze goed doen en waar ze zich kunnen verbeteren.
• Gebruik technologie: Maak gebruik van technologie om de interactie te bevorderen. Gebruik online tools voor polls, quizzes, en discussieforums.
• Creëer een veilige leeromgeving: Creëer een omgeving waarin studenten zich veilig voelen om vragen te stellen, fouten te maken en hun eigen ideeën te delen.
• Varieer de lesmethoden: Wissel af tussen verschillende lesmethoden, zoals colleges, discussies, groepsopdrachten en praktijkgerichte activiteiten.

Specifieke voorbeelden van interactieve activiteiten:

• Think-Pair-Share: De docent stelt een vraag, studenten denken individueel na, bespreken hun ideeën met een partner, en delen vervolgens hun conclusies met de hele klas.
• Peer Instruction: De docent stelt een conceptuele vraag, studenten stemmen individueel, bespreken hun antwoorden met hun buren, en stemmen vervolgens opnieuw.
• Group Problem-Solving: Studenten werken in kleine groepen samen om een probleem op te lossen.
• Debates: Studenten debatteren over een bepaald onderwerp.
• Role-Playing: Studenten spelen verschillende rollen in een simulatie.
• Case Studies: Studenten analyseren een case study en bedenken oplossingen.

Conclusie: Actieve deelname is de sleutel

Hoewel niet alle lessen perfect interactief zijn, is het belangrijk om te onthouden dat je als student een zekere mate van controle hebt over je eigen leerervaring. Door actief deel te nemen, vragen te stellen en met anderen samen te werken, kun je de stof beter begrijpen, je motivatie verhogen en een positievere leerervaring creëren. Onthoud dat leren een actieve bezigheid is, en de meer je investeert, hoe meer je eruit zult halen. Spreek je uit, engageer met je klasgenoten en wees niet bang om vragen te stellen. Uiteindelijk profiteer je er zelf het meeste van!