Hoe Is Rembrandt Van Rijn Overleden

Je bent gefascineerd door Rembrandt van Rijn. Zijn meesterwerken hangen in musea over de hele wereld, zijn naam is synoniem met de Gouden Eeuw. Maar hoe is deze geniale schilder eigenlijk gestorven? Het antwoord is complexer dan je misschien denkt, en het is een verhaal doorspekt met zowel triomf als tragiek.

Het leven van Rembrandt was er een van grote hoogten en diepe dalen. Hij bereikte ongekende roem en fortuin, maar verloor ook dierbaren en raakte financieel aan de grond. Om de omstandigheden rond zijn dood te begrijpen, moeten we eerst kijken naar de context van zijn latere leven.

De Laatste Jaren: Verlies en Armoede

Na een periode van enorme succes, waarin Rembrandt de gevierde schilder van Amsterdam was, begon het tij te keren. De dood van zijn vrouw, Saskia van Uylenburgh, in 1642, was een zware klap. Hoewel hij later met Hendrickje Stoffels een liefdevolle relatie kreeg, bracht de roem die hij eerder kende, geen terugkeer.

In de jaren 1650 kreeg Rembrandt te maken met financiële problemen. Zijn uitgaven waren hoog, en hij kon de levensstijl niet langer handhaven. In 1656 moest hij faillissement aanvragen. Zijn kunstcollectie en bezittingen werden geveild, waaronder zijn etsenpers en een indrukwekkende verzameling kunstvoorwerpen.

Na het faillissement verhuisde Rembrandt naar een bescheidener woning in de Rozengracht. Hendrickje Stoffels en zijn zoon Titus richtten een bedrijf op om Rembrandt te helpen zijn werk te verkopen en zo te kunnen blijven schilderen. Hoewel hij bleef werken en nog steeds opdrachten kreeg, was de glorie van weleer voorbij.

Geen Eenvoudig Antwoord op de Vraag

Het precise antwoord op de vraag hoe Rembrandt is overleden, is niet met absolute zekerheid te geven. De doodsoorzaak is namelijk niet gedocumenteerd in een medisch rapport, iets wat in die tijd heel gebruikelijk was. We moeten het doen met de historische gegevens die we wel hebben.

Rembrandt stierf op 4 oktober 1669 in Amsterdam. Hij werd begraven in een anoniem graf in de Westerkerk. Er is geen grafsteen of monument dat zijn laatste rustplaats markeert. Dit benadrukt de relatieve anonimiteit waarin hij de laatste jaren van zijn leven doorbracht.

Mogelijke Oorzaken van Overlijden

Hoewel de exacte doodsoorzaak onbekend is, zijn er wel een aantal aannemelijke hypotheses gebaseerd op zijn levensomstandigheden en de ziektes die in die tijd veel voorkwamen.

• Pest: Amsterdam werd in de 17e eeuw regelmatig geteisterd door de pest. Hoewel er geen direct bewijs is dat Rembrandt aan de pest is overleden, kan het niet helemaal worden uitgesloten. De pest was een zeer besmettelijke en vaak dodelijke ziekte.
• Longontsteking: Longontsteking was in die tijd een veelvoorkomende aandoening, zeker in de wintermaanden. Leven in armoede en slechte hygiënische omstandigheden verhoogden het risico op longontsteking.
• Andere infectieziekten: Naast de pest en longontsteking waren er ook andere infectieziekten die in Amsterdam circuleerden, zoals tyfus en dysenterie.
• Complicaties door vermoeidheid en slechte leefomstandigheden: De combinatie van de emotionele stress van het verlies van zijn dierbaren, de financiële problemen, en waarschijnlijk ook slechte voeding, hebben ongetwijfeld een tol geëist op zijn gezondheid.

Geen Romantische Verhongering

Het is belangrijk om een misvatting uit de wereld te helpen: Rembrandt is waarschijnlijk niet gestorven aan verhongering. Hoewel hij in armoede leefde, bleef hij werken en opdrachten ontvangen. Er is geen bewijs dat hij letterlijk geen eten had. Het is waarschijnlijker dat hij is overleden aan de gevolgen van een ziekte, verergerd door de stress en de moeilijkheden van zijn laatste levensjaren.

De Erfenis van een Meester

Ondanks de tragische omstandigheden van zijn dood, is Rembrandt van Rijn uitgegroeid tot een van de grootste schilders aller tijden. Zijn meesterwerken, zoals De Nachtwacht, Het Joodse Bruidje en De Staalmeesters, blijven generaties kunstliefhebbers inspireren.

Zijn gebruik van licht en schaduw, zijn psychologische diepgang en zijn vernuftige techniek hebben hem tot een icoon van de schilderkunst gemaakt. Hij was een meester in het vastleggen van de menselijke emotie en het weergeven van de complexiteit van het menselijk bestaan.

Het feit dat we niet precies weten hoe Rembrandt is overleden, maakt zijn verhaal wellicht nog mysterieuzer. Het benadrukt de kwetsbaarheid van het menselijk leven, zelfs het leven van een genie. Maar bovenal herinnert het ons eraan dat ware grootsheid niet verdwijnt, zelfs niet in het aangezicht van tegenspoed en dood.

Praktische Tips voor Kunstliefhebbers

Wil je meer weten over Rembrandt en zijn tijd? Hier zijn een paar praktische tips:

1. Bezoek het Rijksmuseum in Amsterdam: Hier hangt een indrukwekkende collectie werken van Rembrandt, waaronder De Nachtwacht.
2. Lees een biografie: Er zijn veel goede biografieën over Rembrandt beschikbaar die je meer inzicht geven in zijn leven en werk.
3. Bekijk documentaires: Er zijn diverse documentaires over Rembrandt die zijn leven en kunst belichten.
4. Bezoek het Rembrandthuis: Dit museum is gevestigd in het huis waar Rembrandt jarenlang woonde en werkte.
5. Experimenteer zelf met licht en schaduw: Probeer zelf te schilderen of tekenen met behulp van chiaroscuro, de techniek die Rembrandt zo beroemd maakte.

Door je te verdiepen in het leven en werk van Rembrandt, kun je de kracht van kunst ervaren en de blijvende erfenis van een van de grootste schilders aller tijden eren.

Conclusie: Een Complex Verhaal

Hoe Rembrandt van Rijn precies is overleden, blijft een raadsel. Maar het is duidelijk dat zijn laatste jaren werden gekenmerkt door verlies, armoede en ziekte. Of hij nu stierf aan de pest, longontsteking of een andere aandoening, zijn dood markeerde het einde van een bewogen leven.

Laat je echter niet ontmoedigen door het trieste einde. Rembrandt’s kunst leeft voort. Zijn meesterwerken blijven ons inspireren en uitdagen, en zijn verhaal herinnert ons eraan dat zelfs de grootste genieën kwetsbaar zijn. Zoek zijn werk op, bewonder zijn talent, en laat je raken door de tijdloze schoonheid die hij heeft nagelaten.