Hoe Is Rome Ontstaan Volgens De Legende

We kennen allemaal Rome, de eeuwige stad, het centrum van een gigantisch rijk dat ooit de westerse wereld domineerde. Maar hoe is die stad, die zo'n belangrijke rol in de geschiedenis heeft gespeeld, eigenlijk ontstaan? De meeste schoolboeken vertellen over keizers, senatoren en oorlogen, maar wat vertellen ze over de beginjaren? De legende van de stichting van Rome is een fascinerend verhaal, doordrenkt met mythe en symboliek, en het geeft ons een inkijkje in de manier waarop de Romeinen zichzelf zagen.

Een Verhaal van Goden en Helden

De legende van de stichting van Rome, zoals die door Romeinse schrijvers als Livius en Vergilius is overgeleverd, begint niet met de bouw van de stad zelf, maar met een veel oudere geschiedenis. Een geschiedenis vol goddelijke interventie, heldenmoed en tragische gebeurtenissen. Het is een verhaal dat de Romeinen zelf vertelden om hun afkomst te verklaren en hun grandeur te legitimeren. En laten we eerlijk zijn, wie houdt er niet van een goed verhaal?

De Afstamming van Aeneas

Het begint allemaal met Aeneas, een Trojaanse prins en zoon van de godin Venus (Aphrodite in het Grieks). Na de val van Troje, beschreven in de Ilias van Homerus, vluchtte Aeneas met een groep volgelingen. Zijn avonturen, vol gevaren en beproevingen, werden beschreven door Vergilius in de Aeneis. Na een lange zwerftocht, waarbij hij onder andere verliefd werd op Dido, de koningin van Carthago, arriveerde Aeneas uiteindelijk in Italië. Zijn missie, opgelegd door de goden, was om een nieuw Troje te stichten.

Het is belangrijk om te onthouden dat dit verhaal voor de Romeinen meer was dan zomaar een sprookje. Het verbond hen met de glorie van het oude Troje en gaf hen een goddelijke legitimatie. Denk aan de impact die het voor een volk heeft om te geloven dat ze afstammen van een goddelijke held! Het gaf hen kracht en eenheid.

Romulus en Remus: Een Tweeling in de Wildernis

Vele generaties later, na Aeneas' aankomst in Italië, kreeg een prinses genaamd Rhea Silvia, afstammeling van Aeneas, een relatie met de oorlogsgod Mars (Ares in het Grieks). Uit deze verbintenis werden de tweeling Romulus en Remus geboren. De koning Amulius, die Rhea Silvia had gedwongen Vestaalse maagd te worden (en dus geen kinderen mocht krijgen), voelde zich bedreigd door de tweeling en gaf opdracht hen in de rivier de Tiber te gooien.

Maar het lot had andere plannen. De mand met de tweeling spoelde aan land en werd gevonden door een wolvin, Lupa, die de kinderen zoogde en hen zo in leven hield. Later werden de kinderen gevonden door een herder, Faustulus, en zijn vrouw Acca Larentia, die hen opvoedden alsof het hun eigen kinderen waren. Dit is een krachtig beeld: de wilde, dierlijke natuur (de wolvin) die de menselijke beschaving voedt. Het symboliseert wellicht de ruwe, krachtige energie die nodig was om Rome te stichten.

De Stichting van Rome: Broedermoord en Stadsmuren

Toen Romulus en Remus volwassen waren, kwamen ze achter hun ware afkomst en besloten ze om een nieuwe stad te stichten op de plek waar ze waren gered. Maar al snel ontstond er ruzie over de locatie en wie de stad zou regeren. De broers besloten de goden te raadplegen door middel van vogelvluchten. Romulus stond op de Palatijn en Remus op de Aventijn.

Volgens de legende zag Romulus eerst zes gieren, waarna Remus er twaalf zag. Wie had nu gelijk? Wie was door de goden aangewezen om te regeren? Er ontstond een conflict, en in een vlaag van woede doodde Romulus zijn broer Remus. Een tragische gebeurtenis die de stichting van Rome markeert. Het verhaal benadrukt de wrede, soms onrechtvaardige aard van de macht en de prijs die betaald moet worden voor ambitie.

Romulus stichtte vervolgens de stad Rome op de Palatijn. Hij trok een heilige grens, de pomerium, rond de stad. Het overschrijden van deze grens was een heiligschennis. Volgens de legende doodde Romulus Remus omdat hij deze grens had overschreden, waarmee hij liet zien dat niemand boven de wet stond, zelfs zijn eigen broer niet.

De stichting van Rome wordt traditioneel gedateerd op 21 april 753 v.Chr. Deze datum werd door de Romeinen zelf aangehouden en is nog steeds een belangrijke dag in Rome.

Alternatieve Interpretaties en Historische Context

Hoewel de legende van Romulus en Remus een belangrijk onderdeel van de Romeinse identiteit vormt, is het belangrijk om te onthouden dat het een legende is, geen historische beschrijving. Er zijn verschillende alternatieve theorieën over het ontstaan van Rome.

• Archeologisch bewijs: Archeologisch onderzoek wijst op een geleidelijke ontwikkeling van verschillende dorpen op de heuvels rond de Tiber, die uiteindelijk samensmolten tot één stad.
• Etruskische invloed: De Etrusken, een beschaving ten noorden van Rome, speelden waarschijnlijk een belangrijke rol in de vroege ontwikkeling van de stad. Ze brachten geavanceerde kennis op het gebied van architectuur, techniek en politiek.
• Mythologische interpretaties: Sommige wetenschappers interpreteren de legende van Romulus en Remus als een allegorie voor de strijd tussen verschillende stammen of families om de macht in de regio.

Het is aannemelijk dat de stichting van Rome een complex proces was, waarbij verschillende factoren een rol speelden. De legende van Romulus en Remus is waarschijnlijk een verfraaiing van de werkelijkheid, maar het bevat wel elementen van waarheid en weerspiegelt de culturele en politieke waarden van de Romeinen.

De Impact van de Legende

De legende van Romulus en Remus heeft een enorme impact gehad op de Romeinse cultuur en identiteit. Het verhaal werd gebruikt om de macht van Rome te legitimeren, de deugden van moed, kracht en vastberadenheid te benadrukken, en de Romeinen een gevoel van gemeenschappelijke afkomst en bestemming te geven.

De beelden van de wolvin die Romulus en Remus zoogt, en Romulus die zijn broer Remus doodt, zijn iconische symbolen van Rome geworden. Ze zijn terug te vinden in kunst, literatuur en architectuur, en herinneren ons aan de complexe en vaak tegenstrijdige aard van de Romeinse beschaving. De legende inspireert nog steeds kunstenaars, schrijvers en filmmakers.

Denk er eens over na: zonder de legende, zou Rome dan dezelfde impact op de wereld hebben gehad? De legende creëerde een verhaal dat inspireerde, motiveerde en een gevoel van grootsheid gaf. Het was een essentieel ingrediënt in de opkomst van het Romeinse rijk.

Conclusie

De legende van de stichting van Rome is een rijk en complex verhaal dat ons veel kan leren over de Romeinse cultuur, identiteit en wereldbeeld. Hoewel het geen letterlijk verslag van historische gebeurtenissen is, weerspiegelt het de waarden, overtuigingen en aspiraties van de Romeinen. Het is een verhaal van goden en helden, broedermoord en stadsmuren, dat nog steeds tot de verbeelding spreekt. Het herinnert ons eraan dat mythes en legenden niet alleen verhalen zijn, maar ook krachtige instrumenten die gebruikt kunnen worden om identiteit te vormen, macht te legitimeren en de loop van de geschiedenis te beïnvloeden.

Welke aspect van de stichtingslegende van Rome vind jij het meest intrigerend, en welke lessen kunnen we daaruit trekken voor de wereld van vandaag?