Hoe Noem Je Iemand Met Meerdere Persoonlijkheden

Het is begrijpelijk dat je hier bent. Je vraagt je af hoe je om moet gaan met iemand die een complexe en soms verwarrende ervaring heeft. Misschien ken je iemand met dit kenmerk, of probeer je zelf je eigen innerlijke wereld te begrijpen. Het is een zoektocht vol vragen, en de juiste terminologie kan al een eerste stap zijn naar meer begrip en empathie.

De term die je zoekt, en de meest accurate en respectvolle manier om naar iemand met meerdere persoonlijkheden te verwijzen, is iemand met een Dissociatieve Identiteitsstoornis (DIS). Vroeger werd dit meervoudige persoonlijkheidsstoornis genoemd, maar DIS is de huidige diagnostische term.

Wat is Dissociatieve Identiteitsstoornis (DIS)?

DIS is een complexe psychische stoornis die zich kenmerkt door de aanwezigheid van twee of meer verschillende identiteiten of persoonlijkheidstoestanden. Deze toestanden, ook wel alters genoemd, nemen herhaaldelijk de controle over het gedrag van de persoon over. Elke alter kan een eigen naam, geschiedenis, karakter, geslacht, en zelfs fysieke eigenschappen hebben. Denk aan een soort interne familie, waarbij elk lid een eigen rol en ervaring heeft.

Belangrijk: Het is cruciaal om te onthouden dat DIS een reactie is op ernstige trauma's, meestal in de vroege kindertijd. De alters ontwikkelen zich als een overlevingsmechanisme, om de persoon te beschermen tegen overweldigende pijn en herinneringen. Het is dus geen "aandachttrekkerij" of iets wat mensen verzinnen.

Een persoon met DIS ervaart vaak:

Gaten in het geheugen: Ze kunnen zich belangrijke gebeurtenissen, persoonlijke informatie of dagelijkse dingen niet herinneren. Dit gaat verder dan normale vergeetachtigheid.
Depersonalisatie en derealisatie: Een gevoel van losgekoppeld zijn van het eigen lichaam (depersonalisatie) of van de omgeving (derealisatie). Het voelt alsof ze in een droom leven of dat de wereld om hen heen niet echt is.
Identiteitsverwarring of identiteitsverandering: Ze worstelen met wie ze zijn en kunnen plotselinge veranderingen in gedrag, voorkeuren en attitudes ervaren.
Depressie, angst, zelfbeschadiging en suïcidale gedachten: Dit zijn veelvoorkomende symptomen als gevolg van het trauma en de moeilijkheid om met de stoornis om te gaan.

De Impact van DIS in de Realiteit

Het leven met DIS is ontzettend moeilijk. Stel je voor dat je soms momenten kwijtraakt, niet weet wat je gedaan hebt, of dat er "stemmen" in je hoofd zijn die je vertellen wat je moet doen. De impact op iemands leven is enorm en beïnvloedt relaties, werk, studie en het algemeen welzijn.

Denk aan de volgende voorbeelden:

Relaties: Moeilijkheden met het onderhouden van stabiele relaties. Partners kunnen verward raken door de verschillende persoonlijkheden en het onvoorspelbare gedrag. Vertrouwen kan een groot probleem zijn.
Werk/Studie: Gaten in het geheugen en concentratieproblemen kunnen het moeilijk maken om te presteren op het werk of tijdens de studie. Plotselinge veranderingen in persoonlijkheid kunnen leiden tot conflicten met collega's of docenten.
Financiën: Onverklaarbare uitgaven of aankopen die de persoon zich niet herinnert. Alters kunnen verschillende financiële gewoonten hebben.
Gezondheid: Verhoogd risico op zelfbeschadiging, suïcidepogingen, eetstoornissen en andere psychische problemen. De ervaring van trauma kan ook leiden tot lichamelijke klachten.

Maar het is ook belangrijk te benadrukken dat herstel mogelijk is. Met de juiste behandeling, zoals traumatherapie en dialectische gedragstherapie (DGT), kunnen mensen met DIS leren om met hun alters samen te werken, hun trauma te verwerken en een stabieler leven te leiden. Het is een lang en intensief proces, maar zeker niet onmogelijk.

Tegenwerpingen en Misvattingen

Er bestaan helaas veel misvattingen over DIS. Sommige mensen geloven niet dat het echt is, of denken dat het een vorm van schizofrenie is. Dit is niet correct. Schizofrenie is een andere stoornis, die zich kenmerkt door wanen en hallucinaties, en niet door de aanwezigheid van verschillende identiteiten.

Een ander argument is dat DIS "aangepraat" zou zijn, bijvoorbeeld door de therapeut. Hoewel suggestie een rol kan spelen (vooral bij onethische therapeuten), is de kern van DIS altijd trauma. Goede therapeuten richten zich op het verwerken van het trauma en het integreren van de alters, niet op het creëren ervan.

Het is ook belangrijk om te onthouden dat DIS niet hetzelfde is als een persoonlijkheidsstoornis zoals borderline persoonlijkheidsstoornis. Hoewel er overlap kan zijn in bepaalde symptomen, is DIS een specifieke stoornis met een duidelijke etiologie (oorzaak) en diagnose.

Hoe Kun Je Helpen?

Als je iemand kent met DIS, is het belangrijk om:

Geduldig en begripvol te zijn: Probeer je in te leven in hun ervaringen en oordeel niet. Vraag wat ze nodig hebben en respecteer hun grenzen.
De verschillende alters te respecteren: Gebruik de namen en voornaamwoorden die ze gebruiken. Forceer geen interactie met alters die zich niet willen laten zien.
Betrouwbaar te zijn: Houd je aan je afspraken en wees er voor ze. Vertrouwen is essentieel voor mensen met DIS, omdat ze vaak in het verleden zijn verraden.
Je te informeren: Lees boeken, artikelen en websites over DIS. Hoe meer je weet, hoe beter je kunt begrijpen wat ze doormaken.
Professionele hulp aan te moedigen: Stimuleer hen om therapie te zoeken bij een gekwalificeerde therapeut die ervaring heeft met trauma en DIS.
Zelf goed voor jezelf te zorgen: Omgaan met iemand met DIS kan emotioneel uitputtend zijn. Zorg voor voldoende rust, ontspanning en steun van anderen.

Wat moet je NIET doen?

De stoornis in twijfel trekken of minimaliseren.
Alters forceren om te verschijnen of te communiceren.
Oordelen of beschuldigen.
Beloven dat je geheimen bewaart als je je daar niet aan kunt houden.
Zelf therapeut spelen.

Oplossingsgericht Denken

Hoewel DIS een serieuze aandoening is, is het belangrijk om te focussen op hoop en herstel. Er zijn veel effectieve behandelmethoden beschikbaar, en mensen met DIS kunnen een vol en betekenisvol leven leiden.

Enkele concrete stappen die je kunt nemen:

Zoek steungroepen: Zowel voor mensen met DIS als voor hun naasten. Het is fijn om in contact te komen met anderen die hetzelfde doormaken.
Lees ervaringsverhalen: Leer van de ervaringen van anderen die met DIS leven. Dit kan inzicht en hoop geven.
Informeer je omgeving: Leg aan je familie, vrienden en collega's uit wat DIS is en hoe ze kunnen helpen.
Vraag professionele hulp: Als je zelf worstelt met DIS of de partner/familielid bent van iemand met DIS, zoek dan professionele hulp.

DIS is complex en verdient een genuanceerde benadering. Door te luisteren, te leren en te respecteren, kun je een verschil maken in het leven van iemand met deze stoornis. Onthoud: empathie is de sleutel.

Wat is de belangrijkste stap die jij vandaag kunt zetten om meer begrip te tonen voor mensen met complexe psychische aandoeningen zoals DIS?