Hoofdpersoon In De Roman Die Blechtrommel

Die Blechtrommel, oftewel De Blikken Trommel, is een van de meest invloedrijke en controversiële romans van de twintigste eeuw, geschreven door Günter Grass en gepubliceerd in 1959. Het boek, dat deel uitmaakt van de Danziger Trilogie, katapulteerde Grass naar internationale faam en leverde hem uiteindelijk de Nobelprijs voor de Literatuur op in 1999. Centraal in dit complexe en gelaagde verhaal staat Oskar Matzerath, de protagonist en verteller wiens onconventionele levensverhaal de lezer meeneemt op een turbulente reis door de Duitse geschiedenis van de eerste helft van de 20e eeuw.

Oskar Matzerath: Een Kind met een Beslissing

Oskar is niet zomaar een kind. Op zijn derde verjaardag, beseffende de absurditeit en hypocrisie van de volwassen wereld om hem heen, neemt hij een radicale beslissing: hij stopt met groeien. Hij doet dit door van een trap te vallen, wat wordt afgedaan als een ongeluk. Vanaf dat moment blijft Oskar de lengte van een driejarige behouden, maar zijn intellect en observatievermogen blijven zich ontwikkelen. Dit geeft hem een uniek perspectief op de wereld en de gebeurtenissen die zich ontvouwen.

De Blikken Trommel als Symbool

De blikken trommel, die Oskar op zijn derde verjaardag krijgt, wordt een cruciaal symbool in de roman. Het is zijn manier om zich uit te drukken, zijn protest tegen de wereld die hij verwerpt. Door op de trommel te slaan, creëert Oskar chaos, onderbreekt hij toespraken en verstoort hij de orde. De trommel wordt een verlengstuk van zijn wil en zijn verzet tegen de opkomende fascisme en de burgerlijke conformiteit.

Oskars Stem: Een Wapen van Vernietiging

Naast de trommel bezit Oskar een andere ongewone gave: hij kan glas breken met zijn stem. Deze glasversplinterende schreeuw is een ander krachtig symbool van zijn verzet. Hij gebruikt het om de façade van de burgerlijke wereld te doorbreken, om verborgen waarheden bloot te leggen en om de machthebbers uit te dagen. Het is een manier om de stilte te doorbreken en een stem te geven aan degenen die geen stem hebben.

De Wereldoorlogen en de Opkomst van het Fascisme

De roman speelt zich af tegen de achtergrond van belangrijke historische gebeurtenissen, waaronder de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de opkomst van het fascisme in Duitsland. Oskar observeert deze gebeurtenissen vanuit zijn unieke perspectief en geeft een scherp en vaak satirisch commentaar op de politieke en sociale ontwikkelingen. Hij is geen actief deelnemer aan de oorlog, maar hij wordt er wel onvermijdelijk door beïnvloed.

Danzig: Een Microkosmos van Europa

De stad Danzig, nu Gdańsk in Polen, speelt een cruciale rol in het verhaal. Het is een multiculturele stad die wordt verscheurd door nationalistische spanningen. Oskar's familie is van gemengde Poolse en Duitse afkomst, wat de complexiteit van de identiteit en de verdeeldheid van de regio weerspiegelt. Danzig fungeert als een microkosmos van Europa, waar de conflicten en ideologieën van de tijd tot uiting komen.

Oskars Relaties: Een Spiegel van de Samenleving

Oskars relaties met de vrouwen in zijn leven, met name zijn moeder Agnes, zijn vermeende vaders (Alfred Matzerath en Jan Bronski), en Maria, zijn complex en vaak problematisch. Deze relaties weerspiegelen de seksuele frustraties, de morele ambiguïteit en de gebroken gezinsstructuren die kenmerkend zijn voor de periode waarin de roman zich afspeelt. De onzekerheid over Oskars vaderschap is een belangrijk thema dat de onzekerheid en verwarring van de tijd symboliseert.

Satire en Magisch Realisme

Die Blechtrommel is rijk aan satirische elementen. Grass gebruikt humor en ironie om de absurditeit van de oorlog, de hypocrisie van de burgerlijke moraal en de ideologische blindheid van de nazi's aan de kaak te stellen. De roman maakt ook gebruik van elementen van magisch realisme, zoals Oskars weigering om te groeien en zijn glasversplinterende stem, om de werkelijkheid te vervormen en de lezer uit te dagen de grenzen van de realiteit te bevragen.

De Verteller als Onbetrouwbare Bron

Het is cruciaal om te onthouden dat Oskar Matzerath een onbetrouwbare verteller is. Hij vertelt zijn verhaal vanuit een psychiatrische inrichting, wat suggereert dat zijn perceptie van de werkelijkheid mogelijk vervormd is. De lezer wordt voortdurend uitgedaagd om Oskars interpretatie van de gebeurtenissen te bevragen en om zelf een oordeel te vellen over de waarheid. Dit maakt de roman nog complexer en intrigerender.

Invloed en Kritiek

Die Blechtrommel heeft een enorme invloed gehad op de literatuur, film en cultuur in het algemeen. De roman heeft talloze auteurs geïnspireerd en is verfilmd door Volker Schlöndorff in 1979, een film die een Oscar won voor Beste Buitenlandse Film. De roman is echter ook controversieel geweest vanwege de expliciete seksuele scènes en de kritische blik op de Duitse geschiedenis. Sommigen hebben Grass beschuldigd van het bagatelliseren van de nazi-misdaden, terwijl anderen hem prezen voor zijn moed om de confrontatie aan te gaan met een pijnlijk verleden.

Een Spiegel van de Duitse Ziel

Ondanks de controverse blijft Die Blechtrommel een belangrijk werk dat een diepgaand inzicht biedt in de Duitse ziel. Het is een roman die de lezer dwingt om na te denken over de verantwoordelijkheid van het individu in een totalitair regime, over de aard van de waarheid en over de kracht van verzet. Oskar Matzerath is een complex en onvergetelijk personage die de lezer nog lang na het lezen van het boek zal bijblijven. Zijn verhaal is een waarschuwing en een inspiratie tegelijk.

Conclusie

Oskar Matzerath, de protagonist van Die Blechtrommel, is veel meer dan alleen een klein mannetje met een blikken trommel. Hij is een symbool van verzet, een commentator op de absurditeit van de oorlog, en een spiegel van de Duitse ziel. Door zijn ogen zien we de gruwelen van de 20e eeuw, de opkomst van het fascisme en de vernietigende gevolgen van ideologie. Zijn verhaal is een krachtige herinnering aan het belang van kritisch denken, van het uitdagen van autoriteit en van het vasthouden aan de waarheid, zelfs in de donkerste tijden.

Die Blechtrommel blijft een relevante en belangrijke roman, die lezers uitdaagt om na te denken over de complexiteit van de geschiedenis en de menselijke natuur. Lees Die Blechtrommel en laat je meeslepen door het onvergetelijke verhaal van Oskar Matzerath, een kind dat weigerde te groeien in een wereld die gek was geworden.