Is Curve And Lm Curve

In de macro-economie zijn de IS-curve (Investment-Savings) en de LM-curve (Liquidity Preference-Money Supply) cruciale instrumenten om de interactie tussen de goederenmarkt en de geldmarkt te analyseren. Samen vormen ze het IS-LM-model, een raamwerk dat gebruikt wordt om de korte termijn effecten van monetair en fiscaal beleid op de output en de rentevoet te bestuderen. Dit artikel zal de IS- en LM-curves in detail bespreken, hun constructie uitleggen, hun interactie analyseren en illustreren met real-world voorbeelden.

De IS-Curve: Goederenmarktevenwicht

Wat is de IS-curve?

De IS-curve vertegenwoordigt alle combinaties van rentevoeten en output (BBP) waarbij de goederenmarkt in evenwicht is. Dit betekent dat de totale vraag naar goederen en diensten gelijk is aan het totale aanbod. Elk punt op de IS-curve correspondeert met een situatie waarin de geplande investeringen (I) gelijk zijn aan de geplande besparingen (S). Vandaar de naam: Investment-Savings.

Factoren die de IS-curve beïnvloeden

Verschillende factoren beïnvloeden de positie en de helling van de IS-curve:

• Autonome bestedingen: Toename van autonome consumptie, investeringen, overheidsuitgaven of netto-exporten verschuift de IS-curve naar rechts. Dit komt omdat bij elke rentevoet de totale vraag hoger is.
• Belastingen: Een stijging van de belastingen vermindert het besteedbaar inkomen, waardoor de consumptie daalt en de IS-curve naar links verschuift.
• Rentegevoeligheid van investeringen: Hoe gevoeliger investeringen zijn voor veranderingen in de rentevoet, hoe vlakker de IS-curve. Een kleine daling van de rentevoet leidt dan tot een grote toename van de investeringen en dus van de totale vraag.
• Multiplicator-effect: De grootte van de multiplier, die aangeeft hoeveel de output verandert als gevolg van een verandering in de autonome bestedingen, beïnvloedt ook de mate waarin de IS-curve verschuift. Een grotere multiplier betekent een grotere verschuiving.

Constructie van de IS-curve

De IS-curve kan grafisch worden afgeleid door te kijken naar de Keynesiaanse kruisdiagram. Dit diagram toont het evenwicht tussen de totale geplande bestedingen (Aggregate Expenditure - AE) en de totale output (Y). Een hogere rentevoet ontmoedigt investeringen, waardoor de AE-curve naar beneden verschuift en het evenwichtsniveau van de output daalt. Door verschillende rentevoeten en hun bijbehorende evenwichtsniveaus van de output in een grafiek uit te zetten, verkrijgen we de IS-curve.

De LM-Curve: Geldmarktevenwicht

Wat is de LM-curve?

De LM-curve vertegenwoordigt alle combinaties van rentevoeten en output waarbij de geldmarkt in evenwicht is. Dit betekent dat de vraag naar geld (Liquidity Preference) gelijk is aan het aanbod van geld (Money Supply). Elk punt op de LM-curve correspondeert met een situatie waarin er geen overschot of tekort aan geld is in de economie.

Factoren die de LM-curve beïnvloeden

De positie en de helling van de LM-curve worden beïnvloed door de volgende factoren:

• Geldhoeveelheid: Een toename van de geldhoeveelheid verschuift de LM-curve naar rechts. Bij elke outputniveau is er meer geld beschikbaar, waardoor de rentevoet daalt om de geldmarkt in evenwicht te brengen.
• Prijsniveau: Een stijging van het prijsniveau verhoogt de vraag naar geld, waardoor de LM-curve naar links verschuift.
• Inkomengevoeligheid van de vraag naar geld: Hoe gevoeliger de vraag naar geld is voor veranderingen in het inkomen, hoe steiler de LM-curve. Een kleine toename van het inkomen leidt dan tot een grote toename van de vraag naar geld, waardoor de rentevoet aanzienlijk moet stijgen om de geldmarkt in evenwicht te houden.
• Rentegevoeligheid van de vraag naar geld: Hoe gevoeliger de vraag naar geld is voor veranderingen in de rentevoet, hoe vlakker de LM-curve. Een kleine stijging van de rentevoet leidt dan tot een grote afname van de vraag naar geld.

Constructie van de LM-curve

De LM-curve wordt geconstrueerd door te kijken naar de vraag en het aanbod van geld. De vraag naar geld wordt bepaald door het inkomen (transactiemotief) en de rentevoet (speculatiemotief). Een hoger inkomen leidt tot een hogere vraag naar geld, waardoor de rentevoet stijgt om de geldmarkt in evenwicht te brengen. Door verschillende inkomensniveaus en hun bijbehorende evenwichtsrentevoeten in een grafiek uit te zetten, verkrijgen we de LM-curve.

De Interactie: Het IS-LM Model

Het IS-LM model combineert de IS-curve en de LM-curve om het evenwicht in zowel de goederenmarkt als de geldmarkt te bepalen. Het snijpunt van de IS-curve en de LM-curve geeft de evenwichtsrentevoet en het evenwichtsinkomen (BBP) weer. Dit is de situatie waarin zowel de goederenmarkt als de geldmarkt in evenwicht zijn.

Effecten van Fiscaal Beleid

Een expansief fiscaal beleid, zoals een verhoging van de overheidsuitgaven of een verlaging van de belastingen, verschuift de IS-curve naar rechts. Dit leidt tot een hogere evenwichtsoutput en een hogere rentevoet. De hogere rentevoet dempt echter een deel van de toename van de output (crowding-out effect) omdat het investeringen ontmoedigt.

Een restrictief fiscaal beleid, zoals een verlaging van de overheidsuitgaven of een verhoging van de belastingen, verschuift de IS-curve naar links. Dit leidt tot een lagere evenwichtsoutput en een lagere rentevoet.

Effecten van Monetair Beleid

Een expansief monetair beleid, zoals een verhoging van de geldhoeveelheid, verschuift de LM-curve naar rechts. Dit leidt tot een lagere evenwichtsrentevoet en een hogere evenwichtsoutput. De lagere rentevoet stimuleert investeringen en dus de totale vraag.

Een restrictief monetair beleid, zoals een verlaging van de geldhoeveelheid, verschuift de LM-curve naar links. Dit leidt tot een hogere evenwichtsrentevoet en een lagere evenwichtsoutput.

Real-World Voorbeelden en Data

Tijdens de financiële crisis van 2008 gebruikten veel overheden een combinatie van fiscaal en monetair beleid om de economie te stimuleren. De Amerikaanse overheid lanceerde bijvoorbeeld een groot stimuleringspakket (fiscaal beleid), terwijl de Federal Reserve de rentevoeten verlaagde en kwantitatieve versoepeling toepaste (monetair beleid). Deze maatregelen, die in termen van het IS-LM model overeenkomen met een verschuiving van zowel de IS- als de LM-curve naar rechts, hielpen de economie te herstellen.

In Europa zagen we na de staatsschuldencrisis in de vroege jaren 2010 vaak een ander beeld. Sommige landen, zoals Griekenland, werden gedwongen tot bezuinigingsmaatregelen (restrictief fiscaal beleid), wat in het IS-LM model overeenkomt met een verschuiving van de IS-curve naar links. De Europese Centrale Bank (ECB) voerde tegelijkertijd een relatief restrictief monetair beleid, wat de impact van de bezuinigingsmaatregelen versterkte.

Actuele data over het BBP, de inflatie, de rentevoeten en de overheidsuitgaven kunnen gebruikt worden om de IS-LM curve te modelleren en te analyseren. Echter, het is belangrijk te realiseren dat de IS-LM model een *vereenvoudiging* is van de realiteit en dat er veel andere factoren zijn die de economie beïnvloeden. Econometrische modellen die meer complexe relaties en variabelen omvatten, kunnen vaak een nauwkeuriger beeld geven, maar de IS-LM model blijft een nuttig instrument voor het begrijpen van de basisprincipes van macro-economisch evenwicht.

Conclusie

De IS- en LM-curves zijn essentiële instrumenten voor het begrijpen van de interactie tussen de goederenmarkt en de geldmarkt. Het IS-LM model biedt een raamwerk voor het analyseren van de korte termijn effecten van monetair en fiscaal beleid op de output en de rentevoet. Hoewel het model een vereenvoudiging is van de realiteit, biedt het belangrijke inzichten in de manier waarop beleidsmakers de economie kunnen beïnvloeden. Het is belangrijk om de beperkingen van het model te erkennen en het te gebruiken in combinatie met andere economische instrumenten en analyses.

Als student, beleidsmaker of geïnteresseerde in macro-economie, is het van cruciaal belang om een goed begrip te hebben van de IS- en LM-curves. Blijf je verdiepen in de economische literatuur, volg de actuele economische ontwikkelingen en analyseer de effecten van beleidsmaatregelen met behulp van verschillende economische modellen en data.