Jeuk Na Seks Geen Soa

Jeuk na seks is een vervelende klacht die velen ervaren. Hoewel de eerste gedachte vaak uitgaat naar een seksueel overdraagbare aandoening (SOA), is dit niet altijd het geval. Er zijn diverse oorzaken mogelijk, van allergische reacties tot irritatie en infecties die niets met een SOA te maken hebben. Het is belangrijk om de mogelijke oorzaken te kennen en te weten wanneer je medische hulp moet zoeken.

Mogelijke oorzaken van jeuk na seks (niet-SOA gerelateerd)

De oorzaken van jeuk na seks zonder dat er sprake is van een SOA kunnen breed uiteenlopen. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende mogelijkheden.

Irritatie door wrijving

Wrijving tijdens seks kan leiden tot irritatie van de gevoelige huid van de geslachtsdelen. Dit is vooral het geval als er onvoldoende glijmiddel wordt gebruikt. De huid kan rood worden, gaan schuren en jeuken. Personen met een gevoelige huid, zoals mensen met eczeem, zijn hier extra vatbaar voor. Gebruik van ruwe handdoeken of agressieve zeep kan de irritatie verergeren.

Voorbeeld: Een vrouw ervaart na een lange vrijpartij zonder voldoende glijmiddel jeuk en een branderig gevoel aan de vagina. De huid is rood en licht gezwollen. Dit is waarschijnlijk het gevolg van wrijving en kan doorgaans verholpen worden met een verzachtende crème en het vermijden van verdere irritatie.

Allergische reacties

Een allergische reactie kan ook jeuk na seks veroorzaken. Het kan gaan om een allergie voor latex (condooms), glijmiddel, zeep, wasmiddel (op het beddengoed) of zelfs bestanddelen in sperma. Symptomen kunnen variëren van milde jeuk en roodheid tot ernstige zwelling en ademhalingsproblemen (bij zeer ernstige allergische reacties, wat zelden voorkomt).

Voorbeeld: Een man ervaart jeuk en uitslag op zijn penis na gebruik van een condoom. Hij vermoedt een latexallergie en besluit over te stappen op latexvrije condooms. De klachten verdwijnen.

Contactdermatitis

Contactdermatitis is een ontsteking van de huid die ontstaat door contact met een irriterende stof of een allergeen. Naast de eerder genoemde allergenen, kunnen ook geparfumeerde producten, vaginale douches en bepaalde crèmes contactdermatitis veroorzaken. De huid kan rood, gezwollen en jeukend zijn.

Voorbeeld: Een vrouw gebruikt een nieuwe vaginale douche en ervaart kort daarna jeuk en een branderig gevoel in de vagina. De huid is rood en geïrriteerd. Dit is waarschijnlijk contactdermatitis als gevolg van de chemische stoffen in de vaginale douche.

Bacteriële vaginose

Bacteriële vaginose (BV) is een verstoring van de bacteriële balans in de vagina. Hoewel het technisch gezien geen SOA is, kan het wel na seks ontstaan, mede door de verandering van de pH-waarde in de vagina. Symptomen zijn jeuk, een afwijkende afscheiding (vaak grijs-wit en dun) en een onaangename geur (visgeur). BV wordt veroorzaakt door een overgroei van bepaalde bacteriën die van nature in de vagina aanwezig zijn.

Voorbeeld: Een vrouw ervaart na seks jeuk, een onaangename geur en een grijze afscheiding. Een bezoek aan de huisarts bevestigt dat ze bacteriële vaginose heeft. Ze krijgt een antibioticakuur om de bacteriële balans te herstellen.

Schimmelinfectie (Candida)

Een schimmelinfectie, meestal veroorzaakt door de Candida schimmel, is een veelvoorkomende oorzaak van jeuk in de vagina. Het is geen SOA. Symptomen zijn intense jeuk, een branderig gevoel, pijn bij het plassen en seks, en een dikke, witte, cottage cheese-achtige afscheiding. Factoren die een schimmelinfectie kunnen bevorderen zijn het gebruik van antibiotica, diabetes, zwangerschap en een verzwakt immuunsysteem.

Voorbeeld: Een vrouw ervaart hevige jeuk en een witte, brokkelige afscheiding. Ze heeft recent antibiotica gebruikt voor een infectie. De huisarts stelt vast dat ze een schimmelinfectie heeft en schrijft een antischimmelcrème voor.

Huidaandoeningen

Sommige huidaandoeningen, zoals eczeem, psoriasis en lichen sclerosus, kunnen zich manifesteren in de genitale regio en jeuk veroorzaken. Deze aandoeningen zijn niet besmettelijk en hebben vaak een chronisch karakter. Ze kunnen opflakkeren door stress, irritatie of hormonale veranderingen.

Voorbeeld: Een vrouw met eczeem ervaart regelmatig opflakkeringen van jeuk en rode plekken op haar vulva, vooral na seks. Ze gebruikt een vochtinbrengende crème en een milde steroïde crème om de symptomen te verlichten.

Hormonale veranderingen

Hormonale veranderingen, zoals tijdens de menstruatie, zwangerschap of menopauze, kunnen de gevoeligheid van de vaginale huid beïnvloeden en jeuk veroorzaken. Tijdens de menopauze kan de vaginale huid dunner en droger worden, waardoor irritatie en jeuk ontstaan.

Voorbeeld: Een vrouw in de menopauze ervaart droogheid en jeuk in de vagina, vooral na seks. Haar arts adviseert haar om een vaginale moisturizer en oestrogeen crème te gebruiken om de symptomen te verlichten.

Overmatig wassen

Overmatig wassen van de geslachtsdelen, vooral met zeep, kan de natuurlijke beschermlaag van de huid aantasten en leiden tot irritatie en jeuk. De vagina is zelfreinigend en heeft geen agressieve reiniging nodig. Gebruik bij voorkeur alleen water of een milde, ongeparfumeerde zeep.

Voorbeeld: Een man wast zijn penis meerdere keren per dag met zeep, in de overtuiging dat dit hygiënisch is. Hij ervaart echter voortdurend jeuk en een droge huid. Zijn arts adviseert hem om minder te wassen en alleen water te gebruiken.

Wanneer een arts raadplegen?

Hoewel jeuk na seks vaak onschuldig is, zijn er situaties waarin het raadzaam is om een arts te raadplegen:

De jeuk is hevig en aanhoudend.
Er is sprake van abnormale afscheiding (kleur, geur, consistentie).
Er zijn blaasjes, zweertjes of andere huidafwijkingen.
Er is pijn bij het plassen of seks.
Je vermoedt een SOA.
De klachten verergeren ondanks zelfzorgmaatregelen.

Een arts kan een diagnose stellen en een passende behandeling voorschrijven. In sommige gevallen is een uitstrijkje, bloedonderzoek of urineonderzoek nodig om de oorzaak van de klachten te achterhalen.

Wat kun je zelf doen?

Er zijn verschillende dingen die je zelf kunt doen om jeuk na seks te voorkomen of te verlichten:

Gebruik voldoende glijmiddel tijdens seks.
Vermijd geparfumeerde producten, vaginale douches en agressieve zeep.
Draag katoenen ondergoed.
Was de geslachtsdelen niet te vaak en gebruik alleen water of een milde zeep.
Gebruik condooms zonder latex als je een latexallergie vermoedt.
Smeer de huid in met een verzachtende crème.
Vermijd krabben, omdat dit de jeuk kan verergeren en de huid kan beschadigen.

Conclusie

Jeuk na seks is een veelvoorkomend probleem dat niet altijd veroorzaakt wordt door een SOA. Irritatie, allergische reacties, bacteriële vaginose, schimmelinfecties, huidaandoeningen en hormonale veranderingen kunnen allemaal een rol spelen. Het is belangrijk om de mogelijke oorzaken te kennen en te weten wanneer je medische hulp moet zoeken. Door de juiste maatregelen te nemen, kun je de klachten vaak voorkomen of verlichten. Raadpleeg altijd een arts bij aanhoudende of ernstige klachten.