Kan Je Soa Krijgen Van Tongzoenen

De vraag of je een soa (seksueel overdraagbare aandoening) kunt krijgen door te tongzoenen is een vraag die veel mensen bezighoudt. Het antwoord is niet altijd eenvoudig "ja" of "nee". Hoewel de kans op soa-overdracht door enkel tongzoenen kleiner is dan bij onbeschermde seks, is het zeker niet onmogelijk. In dit artikel gaan we dieper in op welke soa's je door tongzoenen kunt oplopen, welke factoren de kans op overdracht beïnvloeden, en wat je kunt doen om jezelf te beschermen.

Hoe Soa's Worden Overgedragen Tijdens Tongzoenen

Sommige soa's worden voornamelijk overgedragen via bloed, sperma, vaginaal vocht of andere lichaamsvloeistoffen tijdens seksueel contact. Tongzoenen daarentegen, waarbij speeksel uitgewisseld wordt, vormt een ander, zij het soms overlappend, transmissiepad. De aanwezigheid van bepaalde virussen of bacteriën in speeksel kan de risicofactor verhogen.

Welke Soa's Kunnen Worden Overgedragen Door Tongzoenen?

Niet alle soa's zijn even gemakkelijk overdraagbaar via speeksel. Sommige zijn zeldzaam via deze route, terwijl andere een groter risico vormen:

Herpes Simplex Virus (HSV-1 en HSV-2): Dit virus, dat koortslippen (HSV-1) en genitale herpes (HSV-2) veroorzaakt, is wellicht de meest bekende soa die door tongzoenen kan worden overgedragen. Als iemand een actieve koortslip heeft, is het risico op overdracht via speeksel aanzienlijk.
Syfilis: Hoewel meestal overgedragen via genitale contact, kan syfilis zich uiten in de mond in de vorm van zweren (chancres). Tongzoenen met iemand die een orale zweer heeft, brengt een aanzienlijk risico op overdracht met zich mee.
Gonorroe: Hoewel minder vaak, kan gonorroe in de keel voorkomen (orale gonorroe). Overdracht via tongzoenen is mogelijk, alhoewel minder efficiënt dan via genitaal contact.
Chlamydia: Net als gonorroe is orale chlamydia mogelijk, en de overdracht via tongzoenen, hoewel minder gebruikelijk, is niet uitgesloten. Onderzoek suggereert dat de kans kleiner is dan bij genitale overdracht, maar het risico bestaat.
Cytomegalovirus (CMV): CMV is een veel voorkomend virus dat zich kan verspreiden via speeksel, bloed, en andere lichaamsvloeistoffen. De meeste mensen lopen CMV op zonder symptomen, maar het kan gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. Tongzoenen kan een manier zijn om CMV over te dragen.
Epstein-Barr Virus (EBV): EBV veroorzaakt de ziekte van Pfeiffer (kusziekte), en wordt hoofdzakelijk overgedragen via speeksel. Tongzoenen is de meest voorkomende manier van overdracht.

HIV (Humaan Immunodeficiëntie Virus): Hoewel HIV aanwezig kan zijn in speeksel, is de concentratie zeer laag. Overdracht van HIV via tongzoenen is extreem onwaarschijnlijk, tenzij er sprake is van diepe, open wonden in de mond van beide partners. De enzymen in speeksel remmen de activiteit van het virus.

Factoren Die Het Risico Beïnvloeden

Het risico op soa-overdracht door tongzoenen wordt door verschillende factoren beïnvloed:

Aanwezigheid van zweren of wonden: Open zweren, blaren of wonden in de mond (bijvoorbeeld door een koortslip, aften, of trauma) verhogen het risico aanzienlijk. Bloedcontact maakt de overdracht van bepaalde soa's (zoals syfilis) veel waarschijnlijker.
Actieve infectie: Iemand met een actieve infectie (bijvoorbeeld een koortslip die net is uitgebroken) is besmettelijker dan iemand die geen symptomen vertoont of in een latente fase van de infectie zit.
Algemene gezondheid: Een verzwakt immuunsysteem (bijvoorbeeld door HIV, chemotherapie, of bepaalde medicatie) kan de kans op infectie vergroten.
Duur en intensiteit van het tongzoenen: Langer en intensiever tongzoenen, waarbij meer speeksel wordt uitgewisseld, kan theoretisch het risico verhogen.
Mondhygiëne: Slechte mondhygiëne kan leiden tot ontstekingen en kleine wondjes in de mond, waardoor het virus of de bacterie makkelijker kan binnendringen.

Real-World Voorbeelden en Data

Hoewel er minder grootschalige studies zijn die zich specifiek richten op de overdracht van soa's door *alleen* tongzoenen, zijn er wel gegevens die de hierboven genoemde risico's ondersteunen.

Voorbeeld 1: Herpesonderzoek: Studies tonen aan dat een significant percentage van de bevolking antistoffen tegen HSV-1 heeft, wat wijst op een eerdere infectie. Veel mensen rapporteren geen genitaal contact, wat suggereert dat orale overdracht (bijvoorbeeld door tongzoenen in de kindertijd of later in het leven) een belangrijke rol speelt bij de verspreiding van HSV-1.

Voorbeeld 2: Syfilisuitbraken: Er zijn gevallen bekend van syfilisuitbraken waarbij orale seks en tongzoenen werden aangemerkt als mogelijke routes van overdracht, vooral in situaties waar orale zweren aanwezig waren.

Voorbeeld 3: Onderzoek naar orale gonorroe en chlamydia: Studies die de prevalentie van orale gonorroe en chlamydia onderzoeken, laten zien dat, hoewel de percentages lager zijn dan genitale infecties, de aandoeningen wel degelijk voorkomen, en dat tongzoenen een potentiële risicofactor kan zijn.

Data over CMV en EBV: Statistische gegevens over CMV en EBV-infecties laten zien dat een groot percentage van de bevolking is blootgesteld aan deze virussen, vaak al op jonge leeftijd. Speekselcontact, waaronder tongzoenen, speelt een belangrijke rol bij de verspreiding.

Preventie en Bescherming

Hoewel het risico op soa-overdracht door enkel tongzoenen relatief laag kan zijn, is het belangrijk om bewust te zijn van de risico's en voorzorgsmaatregelen te nemen:

Open communicatie: Praat met je partner over jullie seksuele gezondheid en eventuele risico's. Eerlijkheid is cruciaal.
Vermijd tongzoenen bij symptomen: Vermijd tongzoenen als een van jullie een koortslip, zweer in de mond, of andere verdachte symptomen heeft.
Goede mondhygiëne: Regelmatig poetsen en flossen kan helpen de mond gezond te houden en het risico op infecties te verminderen.
Regelmatige screening: Overweeg regelmatige soa-testen, vooral als je meerdere partners hebt of onbeschermde seks hebt.
Wees je bewust van CMV en EBV: Goede hygiëne, zoals handen wassen, kan helpen de verspreiding van CMV en EBV te voorkomen, met name als je zwanger bent of een verzwakt immuunsysteem hebt.

Conclusie

Tongzoenen kan inderdaad een manier zijn om bepaalde soa's over te dragen, hoewel het risico over het algemeen lager is dan bij onbeschermde seks. De belangrijkste soa's die via deze route kunnen worden overgedragen zijn herpes, syfilis, gonorroe (minder frequent) en chlamydia (nog minder frequent). Factoren zoals de aanwezigheid van zweren in de mond, actieve infecties en de algemene gezondheid van de betrokkenen spelen een rol. Het is van belang om open te communiceren met je partner(s), je bewust te zijn van de risico's en de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. Preventie, in de vorm van goede hygiëne en regelmatige screening, is essentieel. Bij twijfel, raadpleeg altijd een arts of seksuoloog.