Kan Je Zwanger Worden Met Een Spiraal

De vraag "Kun je zwanger worden met een spiraal?" is een veelgestelde vraag onder vrouwen die op zoek zijn naar betrouwbare anticonceptie. Het antwoord is niet eenvoudigweg ja of nee. Hoewel spiralen tot de meest effectieve anticonceptiemethoden behoren, is het, net als bij elke vorm van anticonceptie, niet 100% zeker dat je niet zwanger kunt worden. Dit artikel gaat dieper in op de werking van spiralen, de verschillende types, de kans op zwangerschap, risicofactoren en wat je moet doen als je vermoedt dat je zwanger bent ondanks een spiraal.

Hoe Werkt Een Spiraal?

Een spiraal, ook wel Intra-Uterien Device (IUD) genoemd, is een klein T-vormig plastic of koperen voorwerp dat door een arts in de baarmoeder wordt geplaatst. Het werkt op verschillende manieren om zwangerschap te voorkomen, afhankelijk van het type spiraal.

Hormonale Spiraal

De hormonale spiraal, zoals de Mirena, Kyleena, Levosert of Jaydess, geeft continu een lage dosis progestageen af, een synthetische vorm van progesteron. Dit hormoon heeft verschillende effecten die zwangerschap voorkomen:

Verdikt het baarmoederhalsslijm: Dit maakt het moeilijker voor sperma om de baarmoeder binnen te dringen.
Onderdrukt de opbouw van het baarmoederslijmvlies: Dit maakt het minder waarschijnlijk dat een bevruchte eicel zich kan innestelen.
Kan de eisprong onderdrukken: Bij sommige vrouwen, vooral bij de Mirena, wordt de eisprong volledig gestopt. Bij andere vrouwen, met name bij de Kyleena en Jaydess, komt de eisprong vaker voor.

De hormonale spiraal is over het algemeen zeer effectief. Echter, de effectiviteit kan licht variëren afhankelijk van het specifieke type en de individuele reactie van de vrouw.

Koperspiraal

De koperspiraal bevat geen hormonen. De koperen draad rond de spiraal geeft koperionen af in de baarmoeder. Deze koperionen hebben een toxisch effect op sperma, waardoor ze minder beweeglijk zijn en minder goed in staat zijn om een eicel te bevruchten. Bovendien maken de koperionen het baarmoederslijmvlies minder geschikt voor innesteling.

Ook de koperspiraal is zeer effectief, maar de werking is anders dan bij de hormonale spiraal. Het belangrijkste verschil is dat de eisprong niet wordt onderdrukt.

Hoe Effectief Is Een Spiraal?

Zowel de hormonale als de koperspiraal behoren tot de meest effectieve anticonceptiemethoden die beschikbaar zijn. De effectiviteit wordt vaak uitgedrukt in de Pearl Index, die het aantal zwangerschappen per 100 vrouwen per jaar weergeeft.

Voor de hormonale spiraal ligt de Pearl Index doorgaans tussen de 0,1 en 0,2. Dit betekent dat, gemiddeld, minder dan 1 op de 1000 vrouwen per jaar zwanger wordt bij gebruik van een hormonale spiraal.

Voor de koperspiraal ligt de Pearl Index iets hoger, doorgaans tussen de 0,6 en 0,8. Dit betekent dat, gemiddeld, minder dan 1 op de 125 vrouwen per jaar zwanger wordt bij gebruik van een koperspiraal.

Het is belangrijk om te onthouden dat dit gemiddelden zijn. De individuele kans op zwangerschap kan variëren afhankelijk van verschillende factoren.

Waarom Kan Je Zwanger Worden Ondanks Een Spiraal?

Ondanks de hoge effectiviteit zijn er een aantal redenen waarom een zwangerschap kan optreden met een spiraal:

Verplaatsing van de spiraal: De spiraal kan na plaatsing verschuiven. Dit kan de anticonceptieve werking verminderen. Regelmatige controle, bijvoorbeeld door zelf de draadjes te voelen, is belangrijk. Als je de draadjes niet voelt of als ze anders aanvoelen dan normaal, neem dan contact op met je arts.
Plaatsingsfout: Als de spiraal niet correct is geplaatst, kan deze minder effectief zijn.
Veroudering van de spiraal: De hormonale spiraal geeft gedurende een bepaalde periode hormonen af. Na deze periode, meestal 5 jaar voor de Mirena en Kyleena, 3 jaar voor de Jaydess en 8 jaar voor de Levosert, neemt de effectiviteit af en moet de spiraal vervangen worden. De koperspiraal kan doorgaans langer blijven zitten, tot 10 jaar, afhankelijk van het type.
Extreem zeldzaam: Het is theoretisch mogelijk dat een eicel toch bevrucht wordt en innestelt, zelfs als de spiraal correct geplaatst is en functioneert. Dit is echter zeer zeldzaam.

Risicofactoren Die De Kans Op Zwangerschap Vergroten

Hoewel zwangerschap met een spiraal zeldzaam is, zijn er bepaalde factoren die de kans hierop kunnen vergroten:

Niet controleren van de spiraal: Regelmatig controleren of de spiraal goed zit, bijvoorbeeld door de draadjes te voelen, is cruciaal.
Vertrouwen op de spiraal na de vervaldatum: De hormonale spiraal moet tijdig vervangen worden.
Gebruik van medicatie: Sommige medicatie kan de werking van de hormonale spiraal beïnvloeden. Bespreek dit altijd met je arts.

Wat Te Doen Bij Vermoeden Van Zwangerschap Met Een Spiraal?

Als je symptomen van zwangerschap ervaart, zoals uitblijven van de menstruatie, misselijkheid, vermoeidheid of gevoelige borsten, ondanks het gebruik van een spiraal, is het belangrijk om zo snel mogelijk actie te ondernemen:

Doe een zwangerschapstest: Een zwangerschapstest uit de drogisterij is een goede eerste stap.
Neem contact op met je arts: Als de zwangerschapstest positief is, neem dan onmiddellijk contact op met je arts. Een zwangerschap met een spiraal is een complexe situatie die medische begeleiding vereist.
Echografie: Je arts zal waarschijnlijk een echografie uitvoeren om de locatie van de spiraal en de vitaliteit van de zwangerschap te bepalen.

Mogelijke Complicaties Bij Zwangerschap Met Een Spiraal

Een zwangerschap met een spiraal brengt bepaalde risico's met zich mee:

Ectopische zwangerschap (buitenbaarmoederlijke zwangerschap): Er is een verhoogd risico op een ectopische zwangerschap, waarbij de bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder innestelt, meestal in de eileider. Dit is een levensbedreigende situatie die onmiddellijke medische behandeling vereist.
Miskraam: Er is een verhoogd risico op een miskraam.
Vroeggeboorte: Er is een verhoogd risico op vroeggeboorte.
Infectie: Er is een verhoogd risico op infectie.

Je arts zal je informeren over de specifieke risico's en behandelingsopties op basis van jouw individuele situatie.

Verwijderen van de Spiraal Tijdens Zwangerschap

Indien mogelijk, zal de arts proberen de spiraal te verwijderen. Het verwijderen van de spiraal kan het risico op bepaalde complicaties, zoals miskraam en vroeggeboorte, verminderen. Echter, het verwijderen van de spiraal zelf brengt ook een klein risico op miskraam met zich mee. De beslissing om de spiraal te verwijderen of niet, zal zorgvuldig worden overwogen in overleg met de patiënt.

In sommige gevallen is het niet mogelijk om de spiraal te verwijderen, bijvoorbeeld als de draadjes niet zichtbaar zijn of als de spiraal te diep is ingebed. In dat geval zal de zwangerschap nauwlettend worden gevolgd.

Conclusie

Hoewel de spiraal een zeer betrouwbare vorm van anticonceptie is, is het niet 100% waterdicht. Zwangerschap kan voorkomen, zij het zelden. Regelmatige controle van de spiraal, tijdig vervangen van de hormonale spiraal en waakzaamheid ten aanzien van mogelijke symptomen van zwangerschap zijn cruciaal. Bij vermoeden van zwangerschap is het belangrijk om direct actie te ondernemen en contact op te nemen met je arts. Een zwangerschap met een spiraal is een complexe situatie die medische begeleiding vereist. Wees alert en raadpleeg je arts bij de minste twijfel.