Mag Een Helpende Plus Zwachtelen

Heb je je ooit afgevraagd wat de grenzen zijn van wat je als Helpende Plus mag doen? Of misschien sta je voor een situatie waarin je ziet dat iemand dringend gezwachteld moet worden en twijfel je of je wel bevoegd bent? Het is een vraag die veel Helpenden Plus bezighoudt, en terecht. Het antwoord is complex en hangt af van verschillende factoren.

Zwachtelen: Een Taak met Verantwoordelijkheid

Zwachtelen lijkt misschien een eenvoudige handeling, maar het is belangrijk om te beseffen dat het correct aanbrengen van een zwachtel cruciaal is voor het welzijn van de persoon die je helpt. Een te strak aangebrachte zwachtel kan bijvoorbeeld de bloedsomloop belemmeren en leiden tot ernstige complicaties. Aan de andere kant, een te losse zwachtel biedt onvoldoende steun en is dus niet effectief.

Wat houdt zwachtelen precies in? Zwachtelen, in medische context, is het aanleggen van een verband met elastische of niet-elastische bandages om compressie te geven. Dit wordt vaak gedaan bij vochtophoping (oedeem), spataderen, of na een blessure om zwelling te verminderen en de genezing te bevorderen.

Het is daarom essentieel dat degene die zwachtelt voldoende kennis heeft van de anatomie, fysiologie, en de verschillende soorten zwachtels en zwachteltechnieken. En hier komt de vraag naar voren: mag een Helpende Plus deze taak uitvoeren?

De Bevoegdheid van de Helpende Plus

Het antwoord op de vraag of een Helpende Plus mag zwachtelen is niet zwart-wit. In de basis is het belangrijk te realiseren dat de bevoegdheden van een Helpende Plus (of elke zorgprofessional) worden bepaald door verschillende factoren:

De wet- en regelgeving: De Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) reguleert de bevoegdheden van verschillende zorgverleners. In principe zijn handelingen die 'voorbehouden' zijn aan bepaalde beroepen (zoals artsen en verpleegkundigen) niet toegestaan voor Helpenden Plus, tenzij...
De bekwaamheid: Bekwaamheid gaat verder dan alleen een diploma. Het gaat om de daadwerkelijke kennis, vaardigheden en houding die nodig zijn om een handeling veilig en correct uit te voeren.
De opdracht: De werkgever (of de opdrachtgever bij thuiszorg) is verantwoordelijk voor het toewijzen van taken. Een werkgever mag een Helpende Plus alleen taken toewijzen waarvoor de Helpende Plus bekwaam is en die binnen de grenzen van de wet vallen.
Het protocol: Instellingen en organisaties werken vaak met protocollen waarin staat beschreven wie welke handelingen mag uitvoeren.

Bekwaamheid is Cruciaal

Wat betekent bekwaamheid in de praktijk? Stel je voor: je hebt een cursus 'zwachtelen' gevolgd. Betekent dat automatisch dat je bekwaam bent? Niet per se. Bekwaamheid vereist:

Theoretische kennis: Je moet begrijpen waarom je zwachtelt, welke soorten zwachtels er zijn, en wat de mogelijke complicaties kunnen zijn.
Praktische vaardigheden: Je moet de zwachteltechniek correct kunnen toepassen, de juiste druk kunnen bepalen, en de zwachtel stevig en comfortabel kunnen aanbrengen.
Inzicht: Je moet kunnen beoordelen wanneer zwachtelen wel en niet geschikt is, en wanneer je een arts of verpleegkundige moet inschakelen.
Oefening: Regelmatige oefening is essentieel om je vaardigheden op peil te houden.

Zonder de juiste training en ervaring is het risicovol om te zwachtelen, omdat je mogelijk de situatie kunt verergeren in plaats van verbeteren.

De Rol van de Werkgever

De werkgever speelt een belangrijke rol in het bepalen of een Helpende Plus mag zwachtelen. De werkgever is verantwoordelijk voor:

Het beoordelen van de bekwaamheid van de Helpende Plus.
Het bieden van voldoende training en scholing.
Het zorgen voor duidelijke protocollen en richtlijnen.
Het bieden van ondersteuning en supervisie.

Als je als Helpende Plus gevraagd wordt om te zwachtelen, is het essentieel om met je werkgever te bespreken of je voldoende bekwaam bent en of er duidelijke protocollen zijn. Aarzel niet om om extra training te vragen als je je onzeker voelt.

Wanneer Mag Je Niet Zwachtelen?

Er zijn situaties waarin een Helpende Plus absoluut niet mag zwachtelen. Dit geldt onder andere in de volgende gevallen:

Als er sprake is van acute pijn, verkleuring of gevoelloosheid in het been of de arm die gezwachteld moet worden. Dit kan wijzen op een ernstig probleem met de bloedsomloop.
Als de persoon een bekende allergie heeft voor het materiaal van de zwachtel.
Als er open wonden zijn op de plek waar gezwachteld moet worden.
Als de persoon een aandoening heeft die contra-indicaties vormt voor zwachtelen (bijvoorbeeld ernstig hartfalen).
Als je zelf onzeker bent over je bekwaamheid.

In deze situaties is het noodzakelijk om direct een arts of verpleegkundige te raadplegen.

Tips voor de Praktijk

Hier zijn een paar praktische tips voor Helpenden Plus die in aanraking komen met de vraag of ze mogen zwachtelen:

Ken je grenzen: Wees eerlijk over je eigen bekwaamheid. Het is beter om hulp te vragen dan een fout te maken.
Vraag om scholing: Als je interesse hebt in zwachtelen, vraag dan aan je werkgever om een cursus of training.
Volg protocollen: Werk altijd volgens de protocollen en richtlijnen van je organisatie.
Documenteer: Noteer altijd wat je gedaan hebt, hoe de zwachtel is aangebracht, en hoe de persoon erop reageert.
Communiceer: Bespreek je twijfels en vragen met je collega's en je leidinggevende.
Observeer: Let goed op de reactie van de persoon op de zwachtel. Vraag of de zwachtel comfortabel zit en controleer regelmatig de bloedsomloop.

Conclusie: Verantwoordelijkheid en Samenwerking

Het antwoord op de vraag of een Helpende Plus mag zwachtelen is geen simpele ja of nee. Het hangt af van de wet- en regelgeving, de bekwaamheid van de Helpende Plus, de opdracht van de werkgever, en de specifieke situatie van de persoon die gezwachteld moet worden.

Het is essentieel dat Helpenden Plus zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en hun grenzen kennen. Door samen te werken met andere zorgprofessionals en door voldoende scholing te volgen, kunnen Helpenden Plus een waardevolle bijdrage leveren aan de zorg voor mensen die gezwachteld moeten worden. Echter, de veiligheid van de patiënt staat altijd voorop.

Onthoud: als je twijfelt, vraag dan om hulp! Je bent niet alleen verantwoordelijk voor het uitvoeren van de handeling, maar ook voor het beschermen van degenen die je helpt.