Omgaan Met Dementie Als Familie

Herinner je je nog die onbezorgde momenten met je dierbare? Het gelach, de gesprekken, de gedeelde herinneringen? Wat als die momenten langzaam vervagen, vervangen door verwarring en vergetelheid? Omgaan met dementie als familie is een zware reis, vol uitdagingen, verdriet, maar ook momenten van liefde en verbinding.

Je bent niet alleen. In Nederland leven naar schatting 290.000 mensen met dementie. En achter elke persoon met dementie staat een familie, een netwerk van mantelzorgers dat dag en nacht klaarstaat. Dit artikel is bedoeld om je te steunen, te informeren en praktische handvatten te geven in deze moeilijke tijd.

De Diagnose: Een Nieuw Begin (of een Einde?)

De diagnose dementie is een ingrijpende gebeurtenis. Het is het begin van een nieuw hoofdstuk, niet alleen voor de persoon met dementie, maar ook voor de hele familie. Het is belangrijk om de tijd te nemen om de diagnose te verwerken en te begrijpen wat het betekent.

Communicatie is essentieel. Praat open en eerlijk met elkaar, zowel binnen het gezin als met de behandelend arts. Wat zijn de verwachtingen? Wat zijn de mogelijkheden? En wat zijn de zorgen?

Vraag om informatie. De huisarts of specialist kan je doorverwijzen naar verschillende instanties die gespecialiseerd zijn in dementie. Denk aan Alzheimer Nederland, regionale dementieketens of casemanagers dementie. Zij kunnen je informeren over de verschillende vormen van dementie, de symptomen en de mogelijke behandelingen.

Accepteer je emoties. Boosheid, verdriet, angst, verwarring… Alle emoties zijn begrijpelijk. Het is belangrijk om deze emoties te erkennen en te uiten. Zoek steun bij je partner, familie, vrienden of een professionele hulpverlener.

Praktische Zaken: De Dagelijkse Uitdagingen

Dementie brengt veel praktische uitdagingen met zich mee. Denk aan de dagelijkse verzorging, de financiën, het huishouden en de veiligheid. Het is belangrijk om vroegtijdig een plan van aanpak te maken, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

De Verzorging

In het beginstadium van dementie kan de persoon met dementie vaak nog veel zelfstandig. Naarmate de ziekte vordert, wordt de verzorging intensiever. Het is belangrijk om een goede balans te vinden tussen de zelfstandigheid van de persoon met dementie en de noodzakelijke hulp.

Maak duidelijke afspraken. Wie doet wat? Verdeel de taken en zorg ervoor dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Overweeg professionele hulp, zoals thuiszorg, als de verzorging te zwaar wordt.

Pas de omgeving aan. Maak het huis veiliger door obstakels weg te halen, goede verlichting te installeren en eventueel een alarmsysteem te plaatsen. Gebruik herkenbare symbolen en pictogrammen om de weg te wijzen.

Stimuleer activiteiten. Blijf de persoon met dementie stimuleren om activiteiten te ondernemen die hij of zij leuk vindt. Denk aan wandelen, tuinieren, muziek luisteren, spelletjes spelen of koken. Deze activiteiten kunnen helpen om de cognitieve functies te stimuleren en het gevoel van welzijn te verhogen.

Financiële Zaken

Dementie kan een grote impact hebben op de financiën. Het is belangrijk om tijdig de financiële zaken te regelen. Denk aan het beheer van de bankrekening, de betaling van rekeningen en de verzekeringen.

Informeer jezelf. Er zijn verschillende financiële regelingen en toeslagen waar je mogelijk aanspraak op kunt maken. Informeer je bij de gemeente, het UWV of een sociaal raadslid.

Maak afspraken over de vertegenwoordiging. Regel een volmacht of curatele, zodat je de financiële zaken kunt behartigen als de persoon met dementie dat zelf niet meer kan.

Juridische Zaken

Naast de financiële zaken is het ook belangrijk om de juridische zaken te regelen. Denk aan het opstellen van een testament, een levenstestament en een euthanasieverklaring.

Bespreek de wensen. Praat open en eerlijk met de persoon met dementie over zijn of haar wensen voor de toekomst. Wat zijn zijn of haar waarden en normen? Wat zijn zijn of haar wensen met betrekking tot de medische behandeling en de laatste levensfase?

Leg de wensen vast. Laat de wensen vastleggen in een testament, een levenstestament en een euthanasieverklaring. Dit zorgt ervoor dat de wensen van de persoon met dementie worden gerespecteerd, ook als hij of zij zelf niet meer in staat is om deze te uiten.

Communicatie: De Sleutel tot Verbinding

Communicatie met iemand met dementie vereist geduld, inlevingsvermogen en creativiteit. Het is belangrijk om je aan te passen aan de veranderende mogelijkheden van de persoon met dementie.

Wees geduldig. Neem de tijd om te luisteren en te reageren. Praat rustig en duidelijk, en gebruik korte zinnen.

Maak oogcontact. Oogcontact is belangrijk om een verbinding te maken en te laten zien dat je luistert.

Gebruik non-verbale communicatie. Een glimlach, een aanraking, een knuffel… Non-verbale communicatie kan helpen om de persoon met dementie gerust te stellen en te laten voelen dat hij of zij geliefd is.

Herinneringen ophalen. Kijk samen naar oude foto's, luister naar muziek uit het verleden of praat over vroeger. Dit kan helpen om de herinneringen te activeren en de persoon met dementie een gevoel van herkenning en verbinding te geven.

Accepteer herhalingen. Het is normaal dat iemand met dementie dezelfde vragen of verhalen steeds opnieuw vertelt. Reageer geduldig en geef de persoon met dementie de ruimte om te vertellen.

Zelfzorg: Vergeet Jezelf Niet

De zorg voor iemand met dementie kan zwaar zijn, zowel fysiek als emotioneel. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en je eigen grenzen te bewaken. Je kunt pas goed voor een ander zorgen, als je goed voor jezelf zorgt.

Zoek steun. Praat met je partner, familie, vrienden of een professionele hulpverlener over je gevoelens en ervaringen. Sluit je aan bij een lotgenotengroep. Het is fijn om te weten dat je niet alleen bent.

Neem de tijd voor jezelf. Plan regelmatig momenten in waarop je iets doet wat je leuk vindt en waar je energie van krijgt. Denk aan sporten, lezen, een bad nemen, een wandeling maken of afspreken met vrienden.

Vraag om hulp. Schroom niet om hulp te vragen aan familie, vrienden, buren of professionele hulpverleners. Het is geen teken van zwakte, maar juist van kracht.

Accepteer je grenzen. Je kunt niet alles alleen doen. Accepteer dat je niet perfect bent en dat je fouten mag maken.

De Laatste Fase: Loslaten met Liefde

De laatste fase van dementie is vaak zwaar voor zowel de persoon met dementie als de familie. Het is belangrijk om in deze fase de focus te leggen op comfort en waardigheid.

Zorg voor een rustige en comfortabele omgeving. Vermijd drukte en lawaai. Zorg voor een zachte deken, een comfortabele stoel en vertrouwde spullen.

Blijf communiceren. Zelfs als de persoon met dementie niet meer kan praten, kun je nog steeds communiceren door middel van aanrakingen, geuren, muziek en stemgeluid.

Accepteer het loslaten. Het is moeilijk om afscheid te nemen van een dierbare. Accepteer dat de dood bij het leven hoort en dat het loslaten soms het beste is wat je kunt doen.

Zoek professionele hulp. In de laatste fase van dementie is professionele hulp vaak onmisbaar. Denk aan een palliatief team, een hospice of een geestelijk verzorger.

Omgaan met dementie als familie is een uitdagende, maar ook een waardevolle ervaring. Door elkaar te steunen, open te communiceren en goed voor jezelf te zorgen, kun je deze moeilijke tijd samen doorstaan en de liefde en verbinding met je dierbare behouden. Onthoud dat je niet alleen bent en dat er altijd hulp beschikbaar is.