Perifeer Arterieel Vaatlijden Fontaine Stadium 2

Perifeer Arterieel Vaatlijden (PAV), ook wel claudicatio intermittens of etalagebenen genoemd, is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de benen, en soms ook armen, beperkt is door vernauwingen in de slagaders. Deze vernauwingen worden meestal veroorzaakt door atherosclerose, oftewel slagaderverkalking. Het Fontaine stadium beschrijft de ernst van de symptomen. In dit artikel focussen we op Fontaine stadium 2, een fase waarin de klachten zich manifesteren tijdens inspanning.

Fontaine Stadium 2: De Klachten en Kenmerken

Fontaine stadium 2 kenmerkt zich door pijn, kramp of een vermoeid gevoel in de benen dat optreedt tijdens het lopen. Deze klachten verdwijnen meestal binnen enkele minuten na rust. Dit specifieke kenmerk, de afhankelijkheid van inspanning en rust, is cruciaal voor de diagnose.

Subdivisies binnen Stadium 2

Het Fontaine stadium 2 is verder onderverdeeld in twee subcategorieën:

• Fontaine 2a: De patiënt kan meer dan 200 meter lopen zonder pijn.
• Fontaine 2b: De patiënt kan minder dan 200 meter lopen zonder pijn.

Deze indeling is belangrijk omdat het een indicatie geeft van de ernst van de bloedvatvernauwing en de impact op de levenskwaliteit van de patiënt.

Oorzaken en Risicofactoren

De hoofdoorzaak van PAV in Fontaine stadium 2, net als bij andere stadia, is atherosclerose. Dit is een proces waarbij vetachtige stoffen, cholesterol en andere cellulaire afvalproducten zich ophopen in de wanden van de slagaders, waardoor deze vernauwen en de bloedtoevoer wordt beperkt.

Verschillende risicofactoren dragen bij aan de ontwikkeling van atherosclerose en dus PAV:

• Roken: Roken is een van de grootste risicofactoren. Het beschadigt de bloedvaten en bevordert de vorming van plaques.
• Hoge bloeddruk: Langdurige hoge bloeddruk beschadigt de vaatwanden, waardoor atherosclerose sneller kan ontstaan.
• Hoog cholesterolgehalte: Een hoog cholesterolgehalte, met name een hoog LDL-cholesterol (het "slechte" cholesterol), draagt bij aan de vorming van plaques.
• Diabetes: Diabetes beschadigt de bloedvaten en verhoogt het risico op atherosclerose en PAV.
• Leeftijd: Het risico op PAV neemt toe met de leeftijd.
• Erfelijkheid: Een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten verhoogt het risico.
• Overgewicht: Overgewicht kan leiden tot hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes, waardoor het risico op PAV toeneemt.
• Inactiviteit: Gebrek aan beweging draagt bij aan een slechte bloedsomloop en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.

Diagnose van Fontaine Stadium 2

De diagnose van PAV in Fontaine stadium 2 begint meestal met een anamnese, waarbij de arts de symptomen en medische geschiedenis van de patiënt bespreekt. Vervolgens volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts de polsen in de benen controleert en let op andere tekenen van verminderde bloedtoevoer, zoals bleke huid, koude voeten en haarverlies op de benen.

Aanvullende diagnostische tests kunnen omvatten:

• Enkel-arm index (EAI): Dit is een eenvoudige en betrouwbare test waarbij de bloeddruk in de enkels wordt vergeleken met de bloeddruk in de armen. Een lage EAI duidt op een verminderde bloedtoevoer naar de benen.
• Duplexonderzoek: Dit is een echografie van de bloedvaten, waarmee de arts de bloedstroom kan beoordelen en vernauwingen kan opsporen.
• CT-angiografie of MR-angiografie: Dit zijn beeldvormende onderzoeken waarbij contrastvloeistof wordt gebruikt om de bloedvaten in beeld te brengen. Ze geven een gedetailleerd beeld van de vernauwingen en kunnen helpen bij het plannen van een eventuele behandeling.

De EAI is vaak de eerste stap in de diagnostiek, omdat het een niet-invasieve en relatief goedkope test is. De andere onderzoeken worden vaak gebruikt om de diagnose te bevestigen en de ernst van de aandoening te bepalen.

Behandeling van Fontaine Stadium 2

De behandeling van PAV in Fontaine stadium 2 is gericht op het verminderen van de symptomen, het verbeteren van de bloedtoevoer naar de benen en het voorkomen van verdere verslechtering van de aandoening. De behandeling bestaat meestal uit een combinatie van leefstijlaanpassingen, medicatie en, in sommige gevallen, een invasieve procedure.

Leefstijlaanpassingen

Leefstijlaanpassingen zijn essentieel voor de behandeling van PAV. De belangrijkste aanpassingen zijn:

• Stoppen met roken: Dit is de belangrijkste stap. Roken beschadigt de bloedvaten en bevordert de vorming van plaques.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Looptherapie is een effectieve manier om de bloedtoevoer naar de benen te verbeteren en de loopafstand te vergroten. De therapie bestaat uit het lopen tot de pijn begint, even rusten en dan weer verder lopen.
• Gezonde voeding: Een gezonde voeding, rijk aan fruit, groenten en volkoren producten, en arm aan verzadigd vet en cholesterol, kan helpen om de bloedvaten gezond te houden.
• Gewichtsverlies: Afvallen kan helpen om de bloeddruk, het cholesterolgehalte en de bloedsuikerspiegel te verlagen, waardoor het risico op verdere vaatvernauwing wordt verminderd.

Medicatie

Verschillende medicijnen kunnen worden gebruikt om de symptomen van PAV te verminderen en het risico op complicaties te verlagen:

• Bloedverdunners: Aspirine of clopidogrel kunnen worden gebruikt om het risico op bloedstolsels te verminderen.
• Cholesterolverlagende middelen (statines): Statines kunnen helpen om het cholesterolgehalte te verlagen en de vorming van plaques te remmen.
• Bloeddrukverlagende middelen: Bloeddrukverlagende middelen kunnen helpen om de bloeddruk te verlagen en de vaatwanden te beschermen.
• Cilostazol: Dit medicijn kan de loopafstand verbeteren door de bloedvaten te verwijden en de bloedplaatjes minder plakkerig te maken.

Invasieve Procedures

In sommige gevallen, wanneer leefstijlaanpassingen en medicatie onvoldoende effect hebben, kan een invasieve procedure nodig zijn om de bloedtoevoer naar de benen te verbeteren. De meest voorkomende invasieve procedures zijn:

• Angioplastiek (dotteren): Hierbij wordt een ballonnetje in het vernauwde bloedvat gebracht en opgeblazen om het vat te verwijden. Vaak wordt er ook een stent geplaatst om het vat open te houden.
• Bypassoperatie: Hierbij wordt een omleiding rond het vernauwde bloedvat aangelegd met behulp van een kunststof bloedvat of een bloedvat uit een ander deel van het lichaam.

De keuze voor een bepaalde behandeling hangt af van de ernst van de aandoening, de locatie van de vernauwingen en de algehele gezondheid van de patiënt. Een multidisciplinair team, bestaande uit een vaatchirurg, een cardioloog en een verpleegkundige, zal samen met de patiënt de beste behandelingsstrategie bepalen.

Real-world voorbeelden en data

Studies hebben aangetoond dat looptherapie de loopafstand aanzienlijk kan verbeteren bij patiënten met Fontaine stadium 2. Een meta-analyse van verschillende studies liet zien dat looptherapie de maximale loopafstand met gemiddeld 150% verhoogde.

Daarnaast is bewezen dat stoppen met roken de progressie van PAV kan vertragen en het risico op complicaties kan verminderen. Een onderzoek toonde aan dat rokers met PAV een vier keer zo hoog risico hadden op amputatie dan niet-rokers.

De Dutch Vascular Quality Registry (DVQR) verzamelt data over vaatbehandelingen in Nederland. Deze data laten zien dat het aantal angioplastieën voor PAV in de afgelopen jaren is toegenomen, terwijl het aantal bypassoperaties is afgenomen. Dit suggereert dat angioplastiek een steeds vaker gebruikte behandelingsmethode wordt.

Conclusie en Call to Action

Fontaine stadium 2 PAV is een serieuze aandoening die de levenskwaliteit aanzienlijk kan beïnvloeden. Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn essentieel om de symptomen te verminderen, de bloedtoevoer naar de benen te verbeteren en verdere verslechtering te voorkomen.

Als u pijn, kramp of een vermoeid gevoel in uw benen ervaart tijdens het lopen, en deze klachten verdwijnen na rust, is het belangrijk om uw arts te raadplegen. Uw arts kan u onderzoeken en, indien nodig, doorverwijzen naar een specialist.

Neem de volgende stappen om uw risico op PAV te verminderen:

• Stop met roken.
• Beweeg regelmatig.
• Eet gezond.
• Houd uw bloeddruk, cholesterolgehalte en bloedsuikerspiegel onder controle.

Door deze stappen te volgen, kunt u uw vaatgezondheid verbeteren en het risico op PAV en andere hart- en vaatziekten verminderen. Wacht niet tot de klachten erger worden, maar neem vandaag nog actie!