Posttraumatische Stress Stoornis Dsm 5

Het is belangrijk te onthouden: je bent niet alleen. Veel mensen ervaren de ingrijpende gevolgen van traumatische gebeurtenissen. Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS) is een complexe aandoening, en de DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition) biedt de criteria voor de diagnose. Dit artikel is geschreven om je te helpen de DSM-5 criteria voor PTSS te begrijpen, de impact ervan op je leven te herkennen, en te zoeken naar manieren om verder te gaan.

Wat is PTSS volgens de DSM-5?

De DSM-5 definieert PTSS als een psychische stoornis die kan ontstaan na blootstelling aan een traumatische gebeurtenis. Deze gebeurtenis kan direct ervaren zijn, getuige van zijn, of geleerd zijn dat het een dierbare is overkomen. Belangrijk is dat de persoon op de gebeurtenis reageert met intense angst, hulpeloosheid of afschuw. Laten we eens kijken naar de specifieke criteria:

A. Blootstelling aan een traumatische gebeurtenis

De persoon is blootgesteld aan daadwerkelijke of dreigende dood, ernstig letsel of seksueel geweld op een van de volgende manieren:

• Directe ervaring van de traumatische gebeurtenis.
• Getuige zijn van de traumatische gebeurtenis die anderen overkomt.
• Vernemen dat de traumatische gebeurtenis een dierbare is overkomen (in gevallen van daadwerkelijke of dreigende dood, moet dit gewelddadig of onverwacht zijn).
• Herhaalde of extreme blootstelling aan afstotelijke details van traumatische gebeurtenissen (bijvoorbeeld, eerstehulpverleners die voortdurend geconfronteerd worden met menselijke resten). Let op: dit geldt niet voor blootstelling via elektronische media, televisie, films of foto's, tenzij dit werkgerelateerd is.

B. Intrusion Symptomen (Herbeleving)

De traumatische gebeurtenis wordt voortdurend herbeleefd door middel van een of meer van de volgende symptomen:

• Intrusieve, terugkerende en ongewilde herinneringen: Deze herinneringen dringen zich op, vaak onverwacht en ongewenst.
• Nachtmerries: Terugkerende nachtmerries waarin de traumatische gebeurtenis centraal staat, of die daaraan gerelateerd zijn.
• Dissociatieve reacties (flashbacks): De persoon voelt of handelt alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Dit kan variëren van een gevoel van onwerkelijkheid tot een volledig verlies van contact met de realiteit.
• Intens verdriet bij blootstelling aan signalen die de traumatische gebeurtenis symboliseren of eraan doen denken: Deze signalen kunnen intern (gedachten, gevoelens) of extern (mensen, plaatsen, geluiden) zijn.
• Fysiologische reactiviteit bij blootstelling aan signalen die de traumatische gebeurtenis symboliseren of eraan doen denken: Dit kan zich uiten in bijvoorbeeld een versnelde hartslag, zweten, of ademhalingsproblemen.

C. Vermijding

Persistente vermijding van stimuli die geassocieerd worden met de traumatische gebeurtenis, beginnend na de gebeurtenis, zoals blijkt uit een of beide van de volgende symptomen:

• Vermijding van gedachten, gevoelens of herinneringen die geassocieerd worden met de traumatische gebeurtenis.
• Vermijding van externe reminders (mensen, plaatsen, gesprekken, activiteiten, objecten, situaties) die herinneringen aan de traumatische gebeurtenis oproepen.

D. Negatieve veranderingen in cognities en stemming

Negatieve veranderingen in cognities en stemming die beginnen of verergeren na de traumatische gebeurtenis, zoals blijkt uit twee of meer van de volgende symptomen:

• Onvermogen om belangrijke aspecten van de traumatische gebeurtenis te herinneren (meestal door dissociatieve amnesie).
• Persistente en overdreven negatieve overtuigingen of verwachtingen over zichzelf, anderen of de wereld ("Ik ben slecht," "Niemand is te vertrouwen," "De wereld is gevaarlijk").
• Persistente, vertekende cognities over de oorzaak of gevolgen van de traumatische gebeurtenis die ertoe leiden dat de persoon zichzelf of anderen de schuld geeft.
• Persistente negatieve emotionele toestand (bijvoorbeeld, angst, afschuw, woede, schuld of schaamte).
• Verminderde interesse in of deelname aan belangrijke activiteiten.
• Gevoel van onthechting of vervreemding van anderen.
• Onvermogen om positieve emoties te ervaren (bijvoorbeeld, geluk, tevredenheid, liefde).

E. Veranderingen in arousal en reactiviteit

Duidelijke veranderingen in arousal en reactiviteit die beginnen of verergeren na de traumatische gebeurtenis, zoals blijkt uit twee of meer van de volgende symptomen:

• Irritatie en agressief gedrag.
• Roekeloos of zelfdestructief gedrag.
• Hyperwaakzaamheid (overdreven alertheid).
• Overdreven schrikreactie.
• Concentratieproblemen.
• Slaapproblemen.

F, G en H

• F. Duur: De symptomen (criteria B, C, D en E) duren langer dan één maand.
• G. Significante verstoring: De symptomen veroorzaken significant klinisch leed of beperkingen in sociaal, beroepsmatig of ander belangrijk functioneren.
• H. Niet toe te schrijven aan andere oorzaken: De symptomen zijn niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een substantie (bijvoorbeeld, medicatie, alcohol) of een andere medische aandoening.

Real-World Impact

PTSS is meer dan alleen een diagnose in een handboek. Het heeft diepgaande gevolgen voor iemands leven. Denk aan de veteraan die moeite heeft met slapen en constant op zijn hoede is, de slachtoffer van huiselijk geweld dat zich geïsoleerd en angstig voelt, of het kind dat een auto-ongeluk heeft meegemaakt en nu bang is om in de auto te stappen. Deze mensen worstelen dagelijks met de nawerkingen van trauma. Ze ervaren:

• Moeite met relaties
• Problemen op het werk of op school
• Verhoogd risico op depressie, angststoornissen en middelenmisbruik
• Fysieke gezondheidsproblemen
• Gevoelens van hopeloosheid en wanhoop

Het is cruciaal te beseffen dat PTSS niet betekent dat iemand zwak is. Het is een normale reactie op een abnormale gebeurtenis. De veerkracht van mensen die PTSS ervaren is bewonderenswaardig.

Mogelijke tegenargumenten

Sommige mensen beweren dat PTSS overgediagnosticeerd wordt, of dat het een "modeziekte" is. Het is belangrijk om deze zorgen serieus te nemen, maar ook te benadrukken dat PTSS een echte en slopende aandoening is. Ja, er zijn gevallen van zelfdiagnose en mogelijk misbruik van het systeem, maar dit doet niets af aan de validiteit van de stoornis en de behoefte aan behandeling voor degenen die er werkelijk aan lijden. Een andere tegenwerping is dat de DSM-5 criteria te breed zijn, waardoor te veel mensen de diagnose PTSS krijgen. Hoewel de criteria inderdaad breder zijn dan in eerdere versies van de DSM, is dit bedoeld om de complexiteit van trauma beter te weerspiegelen en om mensen te helpen die voorheen door de mazen van het net vielen. Het is uiteindelijk aan de klinische beoordeling van een gekwalificeerde professional om een accurate diagnose te stellen.

Oplossingen en Hulp

Gelukkig is PTSS behandelbaar. Er zijn verschillende evidence-based therapieën die effectief gebleken zijn:

• Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Helpt bij het identificeren en veranderen van negatieve gedachten en gedragingen die geassocieerd worden met het trauma.
• Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR): Een therapie die gebruik maakt van oogbewegingen om traumatische herinneringen te verwerken.
• Prolonged Exposure Therapy (PE): Een therapie waarbij de persoon geleidelijk wordt blootgesteld aan traumatische herinneringen en stimuli om angst te verminderen.
• Medicatie: Antidepressiva kunnen helpen bij het beheersen van symptomen zoals depressie, angst en slaapproblemen.

Naast therapie en medicatie zijn er ook andere dingen die je kunt doen om jezelf te helpen:

• Zelfzorg: Zorg goed voor je lichaam en geest door gezond te eten, voldoende te slapen en regelmatig te bewegen.
• Sociale steun: Praat met vrienden, familie of een steungroep.
• Mindfulness en ontspanningstechnieken: Leer technieken om je te helpen ontspannen en je stress te verminderen.
• Zoek professionele hulp: Een psycholoog of psychiater kan je helpen bij het stellen van een diagnose en het ontwikkelen van een behandelplan.

Het is belangrijk om te onthouden dat herstel mogelijk is. Zoek de steun en behandeling die je nodig hebt om verder te gaan.

PTSS is complex, maar hopelijk heeft dit artikel je geholpen om de DSM-5 criteria beter te begrijpen. Het herkennen van de symptomen en het zoeken naar hulp zijn cruciale stappen op weg naar herstel. Wat is de eerste kleine stap die je vandaag kunt zetten om voor jezelf te zorgen en de weg naar genezing te beginnen?