Shakespeare To Be Or Not To Be

De monoloog "To be or not to be" uit William Shakespeares Hamlet is zonder twijfel een van de meest iconische en geciteerde passages in de Westerse literatuur. Maar wat maakt deze contemplatie over leven en dood zo krachtig en tijdloos? Laten we dieper duiken in de complexiteit van deze woorden en proberen te begrijpen wat Hamlet werkelijk overwoog.

De Context: Hamlet in Crisis

Om de volledige impact van de monoloog te begrijpen, moeten we eerst kijken naar de context van het toneelstuk. Hamlet, de prins van Denemarken, is in diepe rouw. Zijn vader is onlangs gestorven en zijn moeder, Gertrude, is al snel hertrouwd met Hamlets oom, Claudius. Daarnaast heeft Hamlet een verschijning van de geest van zijn vader, die hem vertelt dat hij is vermoord door Claudius. Hamlet verkeert in een staat van diepe verwarring, twijfel en verdriet. Hij is overweldigd door de corruptie en het verraad om hem heen.

De Centrale Vraag: Leven of Dood?

De monoloog begint met de fundamentele vraag: "To be or not to be, that is the question." In het Nederlands vertaald: "Zijn of niet zijn, dat is de vraag." Het gaat hier niet om een simpele keuze tussen leven en dood, maar om een veel diepere contemplatie over de aard van het bestaan en de pijn die het leven met zich meebrengt. Hamlet overweegt of de ellende en het onrecht van het leven te verkiezen zijn boven de onbekende mysteries van de dood.

De Optie van Zelfmoord

De "not to be" verwijst in feite naar zelfmoord. Hamlet ziet zelfmoord als een mogelijke ontsnapping aan het lijden dat hij ervaart. Hij beschrijft het leven als "slings and arrows of outrageous fortune," wat betekent dat het leven vol zit met tegenslagen en onrecht. Hij noemt ook "the heart-ache, and the thousand natural shocks that flesh is heir to," wat aangeeft dat pijn en verdriet onlosmakelijk verbonden zijn met het menselijk bestaan.

De Angst voor het Onbekende

Echter, Hamlet wordt tegengehouden door de angst voor wat er na de dood komt. Hij noemt het "the undiscovered country from whose bourn no traveler returns." Met andere woorden, niemand is teruggekomen om te vertellen wat er aan de andere kant is. Deze onzekerheid is de "rub" – het obstakel – die hem ervan weerhoudt een einde aan zijn leven te maken. De angst voor het onbekende is dus sterker dan de wens om aan zijn huidige lijden te ontsnappen. Hij vreest dat de dood misschien wel erger is dan het leven zelf.

Het Geweten als Rem

Hamlet spreekt over het "conscience" dat ons allen tot lafaards maakt. In deze context verwijst "conscience" niet alleen naar het geweten in de morele zin, maar eerder naar nadenken, overpeinzen en redeneren. Het is de capaciteit van de menselijke geest om te analyseren en te overdenken die ons ervan weerhoudt impulsieve beslissingen te nemen, zoals zelfmoord. Het is het denken zelf dat ons tot aarzeling en uitstel brengt, waardoor we langer in het lijden blijven hangen.

De Kracht van Metaforen en Beeldspraak

Shakespeare gebruikt in deze monoloog een rijke hoeveelheid metaforen en beeldspraak om de complexe gedachten en emoties van Hamlet te verwoorden. De "slings and arrows" zijn een metafoor voor de tegenslagen van het leven. "The undiscovered country" is een beeld voor de onbekende mysteries van de dood. Deze beelden helpen ons om de diepte van Hamlets wanhoop en de complexiteit van zijn overwegingen te begrijpen.

Tijdloosheid en Relevantie

Wat de monoloog "To be or not to be" zo tijdloos maakt, is dat de thema's die het aansnijdt – leven, dood, lijden, angst en onzekerheid – universeel zijn en door mensen van alle tijden en culturen worden ervaren. De vraag of het leven de moeite waard is ondanks al het lijden, is een vraag die veel mensen zich op een bepaald moment in hun leven stellen.

Voorbeelden uit de Moderne Tijd

We zien de worsteling met deze thema's terug in de hedendaagse samenleving. Denk bijvoorbeeld aan de discussie over euthanasie en het recht op zelfbeschikking. Mensen met ongeneeslijke ziektes of ondraaglijk lijden staan voor de keuze om hun leven te beëindigen. De vraag "To be or not to be" is dan zeer relevant. Ook de toenemende cijfers van depressie en zelfmoord onder jongeren tonen aan dat de vragen die Hamlet stelde, nog steeds actueel zijn. Uit cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) blijkt dat zelfdoding de belangrijkste doodsoorzaak is onder jongeren onder de 30 jaar in Nederland. Dit benadrukt de noodzaak om open te praten over mentale gezondheid en de uitdagingen van het leven.

Daarnaast zien we de reflectie van deze thema's in kunst en cultuur. Films, boeken en muziek blijven de existentiële vragen die Hamlet opwierp, onderzoeken. Dit benadrukt de blijvende invloed van Shakespeare op onze manier van denken over leven en dood.

Conclusie: Een Oproep tot Reflectie

De monoloog "To be or not to be" is veel meer dan een literaire passage. Het is een diepzinnige reflectie op de menselijke conditie. Het is een uitnodiging om na te denken over de zin van het leven, de aard van het lijden en de angst voor het onbekende. Het is een herinnering dat deze vragen niet makkelijk te beantwoorden zijn en dat het oké is om te worstelen met twijfels en onzekerheden. Neem de tijd om te reflecteren op deze vragen en bespreek ze met anderen. Openheid en dialoog zijn cruciaal voor het bevorderen van mentaal welzijn en het vinden van betekenis in het leven. Misschien kunnen we, door Hamlets overwegingen te begrijpen, ook onszelf beter begrijpen. Denk na over je eigen "To be or not to be" en zoek steun als je het nodig hebt.