Steve Krug Don't Make Me Think

Navigeren door een website voelt soms aan alsof je door een doolhof dwaalt, vol verwarrende paden en blinde hoeken. Maar wat als het anders kon? Wat als elke klik intuïtief aanvoelde en je precies wist waar je moest zijn? Dat is de belofte van usability, en Steve Krugs baanbrekende boek "Don't Make Me Think" is al meer dan twee decennia de bijbel voor iedereen die zich bezighoudt met het creëren van gebruiksvriendelijke websites. Laten we duiken in de principes die dit boek zo invloedrijk maken en ontdekken hoe je ze kunt toepassen om je eigen websites te verbeteren.

Wat is usability en waarom is het belangrijk?

Usability, in het Nederlands gebruiksvriendelijkheid, gaat over hoe gemakkelijk en efficiënt gebruikers een website kunnen gebruiken om hun doelen te bereiken. Het is meer dan alleen een mooi design; het gaat om de functionaliteit en de ervaring die je gebruikers biedt. Waarom is dit zo belangrijk?

Tevreden gebruikers: Een gebruiksvriendelijke website leidt tot tevreden bezoekers. Ze vinden snel wat ze zoeken, worden niet gefrustreerd en zijn eerder geneigd terug te komen.
Hogere conversie: Als gebruikers gemakkelijk door je website kunnen navigeren, is de kans groter dat ze een aankoop doen, een formulier invullen of een andere gewenste actie ondernemen.
Betere SEO: Google beloont websites die een goede gebruikerservaring bieden. Een gebruiksvriendelijke website kan dus je positie in de zoekresultaten verbeteren.
Kostenbesparing: Door in usability te investeren, kun je kostbare fouten voorkomen en besparen op klantenservice en training.

Krug vat het simpel samen: "Don't make me think!". Het draait erom de cognitieve belasting van je gebruikers te minimaliseren. Ze moeten niet hoeven nadenken over hoe iets werkt of waar ze iets kunnen vinden. Alles moet duidelijk en intuïtief zijn.

De kernprincipes van "Don't Make Me Think"

Krugs boek zit boordevol praktische tips en inzichten, maar er zijn een paar kernprincipes die de basis vormen van zijn filosofie.

1. Self-evident zijn: Maak alles vanzelfsprekend

Idealiter zou een gebruiker een website moeten kunnen begrijpen zonder enige instructie. Alles moet self-evident zijn. Dit betekent:

Duidelijke labels en titels: Gebruik duidelijke en beschrijvende labels voor links, knoppen en menu's. Vermijd jargon en vaktaal.
Consistente navigatie: Zorg ervoor dat de navigatie op elke pagina consistent is. Gebruikers moeten altijd weten waar ze zijn en hoe ze terug kunnen naar de homepage.
Bekende patronen: Maak gebruik van bekende ontwerppatronen. Bijvoorbeeld, plaats het logo linksboven en de navigatiebalk bovenaan de pagina.
Visuele aanwijzingen: Gebruik visuele aanwijzingen zoals pijlen, iconen en kleurcodering om gebruikers te begeleiden.

Voorbeeld: Denk aan een e-commerce website. De knop "Toevoegen aan winkelwagen" moet duidelijk herkenbaar zijn en op een logische plaats staan, bijvoorbeeld direct onder de productbeschrijving.

2. Gebruikers scannen, niet lezen

De meeste mensen scannen webpagina's in plaats van ze van begin tot eind te lezen. Daarom is het belangrijk om de tekst scanbaar te maken:

Korte alinea's: Verdeel lange teksten in korte, behapbare alinea's.
Headings en subheadings: Gebruik duidelijke headings en subheadings om de tekst te structureren en de belangrijkste punten te benadrukken.
Bullet points en nummering: Maak gebruik van bullet points en nummering om lijsten en opsommingen overzichtelijk te presenteren.
Vetgedrukte woorden en zinnen: Gebruik vetgedrukte woorden en zinnen om de aandacht te vestigen op de belangrijkste informatie.
Witte ruimte: Laat voldoende witte ruimte rondom de tekst om de pagina luchtiger te maken en de leesbaarheid te verbeteren.

Voorbeeld: In plaats van een lange, ononderbroken alinea over de voordelen van een product, kun je een lijst maken met bullet points die elk voordeel kort en bondig beschrijven.

3. Intuïtieve navigatie: Laat gebruikers niet verdwalen

Een goede navigatie is essentieel voor een gebruiksvriendelijke website. Gebruikers moeten altijd gemakkelijk hun weg kunnen vinden:

Duidelijke menu's: Gebruik duidelijke en logische menu's met begrijpelijke labels.
Zoekfunctie: Bied een zoekfunctie aan, zodat gebruikers snel kunnen vinden wat ze zoeken, zelfs als de navigatie niet perfect is.
Breadcrumbs: Gebruik breadcrumbs om gebruikers te laten zien waar ze zich bevinden in de hiërarchie van de website.
Sitemap: Bied een sitemap aan, een overzicht van alle pagina's op de website.
Vermijd doodlopende paden: Zorg ervoor dat elke pagina een duidelijke route terug biedt, bijvoorbeeld via de navigatie of een "Terug" knop.

Voorbeeld: Als een gebruiker op een productpagina is beland, moet hij gemakkelijk terug kunnen naar de categoriepagina of de algemene productoverzichtspagina.

4. "Omit Needless Words": Vermijd overbodige woorden

Wees efficiënt met je taal. Verwijder alle overbodige woorden en zinnen die geen waarde toevoegen. Dit maakt de tekst duidelijker en gemakkelijker te scannen:

Wees direct: Kom direct ter zake. Vermijd lange inleidingen en vage formuleringen.
Gebruik actieve taal: Gebruik actieve taal in plaats van passieve taal. Bijvoorbeeld, zeg "Wij verkopen producten" in plaats van "Producten worden door ons verkocht".
Vermijd jargon: Gebruik begrijpelijke taal en vermijd jargon en vaktaal.
Schrijf voor het web: Schrijf in een informele en converserende stijl.

Voorbeeld: In plaats van te schrijven "Klik hier om meer informatie te bekijken", kun je simpelweg "Meer informatie" schrijven.

Hoe kun je "Don't Make Me Think" in de praktijk brengen?

De principes van "Don't Make Me Think" zijn gemakkelijk toe te passen, ongeacht de grootte of complexiteit van je website. Hier zijn een paar praktische tips:

1. Doe usability tests

De beste manier om te achterhalen of je website gebruiksvriendelijk is, is door usability tests uit te voeren. Vraag een paar mensen om je website te gebruiken om specifieke taken uit te voeren en observeer hun gedrag. Let op waar ze vastlopen, welke vragen ze stellen en welke fouten ze maken. Gebruik deze feedback om je website te verbeteren.

Krug zelf benadrukt de waarde van eenvoudige usability tests. Het hoeft geen grootschalig, duur onderzoek te zijn. Zelfs een paar informele tests met vrienden of collega's kunnen waardevolle inzichten opleveren.

2. Loop door je website alsof je een bezoeker bent

Neem regelmatig de tijd om zelf door je website te lopen alsof je een nieuwe bezoeker bent. Probeer je eigen taken uit te voeren en let op of alles logisch en intuïtief aanvoelt. Identificeer mogelijke knelpunten en verbeterpunten.

3. Gebruik tools voor usability analyse

Er zijn verschillende tools beschikbaar die je kunnen helpen om de usability van je website te analyseren. Denk aan heatmaps, scrollmaps en session recordings. Deze tools geven je inzicht in hoe gebruikers je website gebruiken en waar ze hun aandacht op richten.

4. Vraag feedback aan je gebruikers

Vraag direct feedback aan je gebruikers. Dit kan via enquêtes, feedbackformulieren of live chat. Vraag hen wat ze goed vinden aan je website en wat ze zouden willen verbeteren.

Conclusie: Maak het makkelijk voor je gebruikers

"Don't Make Me Think" is meer dan alleen een boek over usability; het is een mindset. Het is een oproep om altijd vanuit het perspectief van de gebruiker te denken en om de cognitieve belasting te minimaliseren. Door de principes van dit boek toe te passen, kun je websites creëren die gebruiksvriendelijk, efficiënt en aangenaam zijn om te gebruiken. Onthoud: een tevreden gebruiker is een terugkerende gebruiker, en dat is uiteindelijk waar we allemaal naar streven.

Dus, stop met het maken van websites die mensen laten nadenken en begin met het creëren van ervaringen die intuïtief en vanzelfsprekend zijn. Je gebruikers zullen je dankbaar zijn.