This And That These And Those

Het correct gebruiken van aanwijzende voornaamwoorden, zoals "dit" en "dat," "deze" en "die," kan in het Nederlands soms lastig zijn. De nuance in betekenis en de grammatica ervan kunnen voor zowel Nederlandstaligen als anderstaligen verwarrend zijn. Dit artikel duikt dieper in de fijne kneepjes van "dit" en "dat," "deze" en "die," en biedt concrete voorbeelden om het verschil te verduidelijken. We bespreken de grammaticale regels, de context waarin ze gebruikt worden, en geven tips om fouten te vermijden. Kortom, na het lezen van dit artikel bent u beter in staat om de juiste aanwijzende voornaamwoorden te kiezen.

Verschil in Afstand: Dichtbij vs. Verder Weg

Het fundamentele verschil tussen "dit/deze" en "dat/die" zit in de afstand tot de spreker. "Dit" en "deze" verwijzen naar iets dat dichtbij is, zowel letterlijk als figuurlijk. "Dat" en "die" daarentegen verwijzen naar iets dat verder weg is.

Concreet voorbeeld: Stel, u wijst naar een boek dat voor u op tafel ligt. Dan zegt u: "Dit boek vind ik erg interessant." Wijst u naar een boek dat aan de andere kant van de kamer staat, dan zegt u: "Dat boek heb ik nog niet gelezen."

"Dit" is enkelvoudig en verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: "Dit huis is te koop." "Deze" is enkelvoudig en verwijst naar een mannelijk of vrouwelijk zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: "Deze stoel zit erg lekker."

"Dat" is enkelvoudig en verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord dat verder weg is. Bijvoorbeeld: "Dat gebouw is erg hoog." "Die" is enkelvoudig en verwijst naar een mannelijk of vrouwelijk zelfstandig naamwoord dat verder weg is. Bijvoorbeeld: "Die auto is erg snel."

Voorbeelden ter Verduidelijking

Laten we enkele extra voorbeelden bekijken om de nuances verder te illustreren:

• Dichtbij: "Deze taart (die ik vasthoud) is heerlijk!" vs. Verder weg: "Die taart (op de toonbank) ziet er lekker uit!"
• Dichtbij: "Dit idee (dat ik net heb bedacht) is geniaal!" vs. Verder weg: "Dat idee (waar we het gisteren over hadden) is nog niet uitgewerkt."
• Dichtbij: "Deze mensen (hier aanwezig) zijn mijn vrienden." vs. Verder weg: "Die mensen (daar aan de overkant) ken ik niet."

Het Gebruik van "Dit/Dat" en "Deze/Die" in Tijd

De afstand is niet altijd letterlijk. "Dit" en "deze" kunnen ook verwijzen naar de nabije toekomst of het heden, terwijl "dat" en "die" kunnen verwijzen naar het verleden of een verdere toekomst.

Voorbeeld: "Deze week ga ik op vakantie" (nabije toekomst). "Die week vorig jaar was het erg warm" (verleden).

Ander voorbeeld: "Dit moment is belangrijk voor mij" (heden). "Dat moment zal ik nooit vergeten" (verleden).

Het gaat hierbij om de relatieve nabijheid in de tijd ten opzichte van het moment van spreken.

Aandachtspunten bij het Gebruik

Er zijn enkele aandachtspunten die het verschil tussen "dit/deze" en "dat/die" kunnen bemoeilijken:

• Formeel vs. Informeel: In sommige contexten kan het gebruik van "dat" of "die" in plaats van "dit" of "deze" formeler klinken.
• Spreektaal: In de spreektaal worden de regels soms minder strikt nageleefd. Mensen gebruiken bijvoorbeeld "dat" of "die" om iets aan te wijzen dat dichtbij is, zonder dat dit direct fout is, maar het kan wel als minder correct worden ervaren.
• Verwijzing naar Zinnen of Ideeën: "Dit" en "dat" kunnen ook verwijzen naar hele zinnen of ideeën. Bijvoorbeeld: "Hij zei dat hij zou komen. Dat geloof ik niet."

Data en Onderzoek

Hoewel er geen uitgebreide data beschikbaar is over het exacte foutenpercentage in het gebruik van "dit/deze" en "dat/die," is het wel bekend dat het een veelvoorkomende bron van fouten is, met name bij mensen die Nederlands leren. Onderzoek naar taalverwerving laat zien dat aanwijzende voornaamwoorden een van de latere grammaticaonderdelen zijn die volledig beheerst worden.

Verschillende taalcorrectieprogramma's en spellingcheckers signaleren regelmatig fouten in het gebruik van deze woorden, wat aantoont dat zelfs native speakers er soms moeite mee hebben. Het is dus zeker geen teken van domheid als u hier fouten mee maakt. Het is een complex aspect van de Nederlandse grammatica.

Veelgemaakte Fouten en Hoe Ze te Vermijden

Laten we enkele veelgemaakte fouten en manieren om ze te vermijden bekijken:

• Verkeerd Geslacht: Het is cruciaal om het geslacht van het zelfstandig naamwoord te kennen. Gebruik "dit" bij onzijdige woorden en "deze" bij mannelijke en vrouwelijke woorden (in het enkelvoud en dichtbij). Gebruik "dat" bij onzijdige woorden en "die" bij mannelijke en vrouwelijke woorden (in het enkelvoud en verder weg).
• Afstand Verkeerd Inschatten: Sta even stil bij de daadwerkelijke afstand. Is het object of de persoon dichtbij of verder weg? Dit helpt bij de juiste keuze.
• Spreektaal vs. Schrijftaal: Wees je bewust van de context. In een formele schrijfomgeving is het belangrijk om de regels strikt na te leven. In een informele setting is er meer ruimte voor flexibiliteit.
• Oefening Baart Kunst: De beste manier om fouten te vermijden is door te oefenen. Let op het gebruik van "dit/deze" en "dat/die" in teksten die je leest en probeer ze zelf actief te gebruiken in je eigen schrijven en spreken.

Een handige tip is om jezelf af te vragen: "Kan ik het aanraken?" of "Is het binnen handbereik?". Als het antwoord ja is, is de kans groot dat je "dit" of "deze" moet gebruiken. Zo niet, dan is "dat" of "die" waarschijnlijk de juiste keuze.

Conclusie en Oproep tot Actie

Het correct gebruiken van "dit" en "dat," "deze" en "die," is essentieel voor duidelijke en accurate communicatie in het Nederlands. Door aandacht te besteden aan de afstand, het geslacht van het zelfstandig naamwoord, en de context, kunt u veelgemaakte fouten vermijden en uw taalvaardigheid verbeteren.

Oproep tot actie: Besteed de komende week extra aandacht aan het gebruik van "dit/deze" en "dat/die" in uw dagelijkse communicatie. Observeer hoe anderen ze gebruiken en probeer zelf bewust de juiste keuze te maken. Oefening baart kunst! Durf fouten te maken, want van fouten leer je. En onthoud: taal is een levend iets, dus blijf leren en je aanpassen. Succes!