Tug Timed Up And Go

Lieve lezer, kent u dat gevoel? De angst dat een dierbare, een ouder, een grootouder, plotseling minder stabiel wordt? Dat elke stap een potentiële val kan zijn? U bent niet alleen. Veel families in Nederland worstelen met de achteruitgang van mobiliteit en de risico's op vallen bij ouderen. Het is een angst die diep zit, want we willen allemaal dat onze geliefden zo lang mogelijk zelfstandig en veilig thuis kunnen blijven wonen.

Dit artikel gaat over een relatief eenvoudige, maar krachtige test die kan helpen bij het identificeren van personen met een verhoogd valrisico: de Timed Up and Go (TUG) test. En ja, we gaan het ook hebben over een variant die nog meer inzicht geeft: de Timed Up and Go Dual-Task (TUG-DT) test.

Waarom is de Timed Up and Go (TUG) test zo belangrijk?

De TUG test is meer dan alleen een test; het is een venster op de functionele mobiliteit van een persoon. Functionele mobiliteit omvat alle bewegingen die nodig zijn om dagelijkse activiteiten uit te voeren, zoals opstaan uit een stoel, lopen, draaien en weer gaan zitten. Deze test biedt inzicht in zaken die vaak niet direct zichtbaar zijn tijdens een gewoon bezoek aan de dokter. We kennen allemaal wel die momenten waarop we 'gezond' genoemd worden, maar voelen dat er iets niet helemaal klopt. Dit komt vaak omdat subtiele veranderingen in mobiliteit lastig te kwantificeren zijn tijdens een korte afspraak.

Real-world impact? Stel u voor: uw vader, die altijd zo actief was, begint langzamer te lopen. Hij klaagt over pijn in zijn knie en vermijdt lange wandelingen. Misschien denkt u: "Ach, het hoort erbij, hij wordt ouder." Maar wat als die veranderingen een voorbode zijn van een hoger valrisico? Een eenvoudige TUG test kan inzicht geven of er meer aan de hand is en of preventieve maatregelen nodig zijn.

Hoe werkt de Timed Up and Go (TUG) test?

De TUG test is simpel, snel en vereist weinig materiaal. Dit is hoe het werkt:

De persoon zit op een stoel met een rugleuning en armleuningen (standaard stoel, ongeveer 46 cm hoog).
Een lijn wordt 3 meter verderop op de vloer gemarkeerd.
De persoon krijgt de instructie om op te staan uit de stoel, naar de lijn te lopen, om te draaien en terug te lopen naar de stoel en weer te gaan zitten.
De tijd die de persoon nodig heeft om dit te voltooien, wordt gemeten met een stopwatch. De timer start op het moment dat de persoon begint met opstaan en stopt wanneer de persoon weer zit.

Een tijd van 12 seconden of langer wordt vaak beschouwd als een indicator van een verhoogd valrisico. Maar let op, dit is slechts een richtlijn. De interpretatie van de resultaten moet altijd in de context van de individuele persoon plaatsvinden, rekening houdend met leeftijd, conditie en eventuele onderliggende aandoeningen.

De Timed Up and Go Dual-Task (TUG-DT): een stap verder

De TUG-DT test voegt een cognitieve of motorische taak toe aan de standaard TUG test. Dit is belangrijk omdat veel dagelijkse activiteiten, zoals lopen en praten, dual-task vaardigheden vereisen. Door de persoon tegelijkertijd een tweede taak te laten uitvoeren, wordt de test realistischer en kunnen subtielere problemen met mobiliteit en cognitie worden opgespoord.

Voorbeelden van dual-tasks:

Cognitieve taak: De persoon wordt gevraagd om tijdens de TUG test terug te tellen vanaf een bepaald getal in stappen van drie (bijvoorbeeld, van 100 in stappen van 3 aftrekken: 100, 97, 94, etc.).
Motorische taak: De persoon wordt gevraagd om tijdens de TUG test een glas water (halfvol) vast te houden zonder het te morsen.

Waarom is dit belangrijk? Een persoon kan prima een TUG test uitvoeren, maar zodra hij/zij afgeleid wordt (bijvoorbeeld door een telefoongesprek tijdens het lopen), kan de stabiliteit afnemen en het valrisico toenemen. De TUG-DT test helpt bij het identificeren van deze kwetsbaarheid.

Counterpoints: Kritiek en beperkingen van de TUG test

Het is belangrijk om te erkennen dat de TUG test niet perfect is. Er zijn enkele kritiekpunten en beperkingen:

Niet diagnostisch: De TUG test kan een verhoogd valrisico identificeren, maar het geeft geen diagnose van de oorzaak. Verdere onderzoeken zijn nodig om de onderliggende problemen vast te stellen.
Omgevingsfactoren: De resultaten van de TUG test kunnen worden beïnvloed door omgevingsfactoren, zoals de ondergrond, de hoogte van de stoel en de aanwezigheid van obstakels. Daarom is het belangrijk om de test altijd onder gestandaardiseerde omstandigheden uit te voeren.
Leer-effect: Mensen kunnen de TUG test verbeteren door herhaalde oefening. Dit betekent dat de resultaten van een eenmalige test mogelijk niet representatief zijn voor de werkelijke mobiliteit op de lange termijn. Regelmatige herhaling van de test kan echter juist gebruikt worden om verbetering of verslechtering in kaart te brengen.
Focus op snelheid: De test meet voornamelijk de tijd die nodig is om de taak te voltooien. Andere aspecten van mobiliteit, zoals de kwaliteit van de beweging, de balans en de coördinatie, worden minder goed geëvalueerd.

Desondanks blijft de TUG test een waardevol instrument, vooral in combinatie met andere beoordelingen en een grondige anamnese.

Oplossingsgericht: Wat kunt u doen?

De TUG test is niet alleen bedoeld om problemen te identificeren, maar ook om oplossingen te vinden. Als de test een verhoogd valrisico aantoont, zijn er verschillende stappen die u kunt ondernemen:

Raadpleeg een professional: Een arts, fysiotherapeut of ergotherapeut kan een uitgebreide beoordeling uitvoeren en een individueel behandelplan opstellen.
Fysiotherapie: Oefeningen om de spierkracht, balans en coördinatie te verbeteren.
Ergotherapie: Aanpassingen in de woning om de veiligheid te vergroten, zoals het installeren van beugels in de badkamer en het verwijderen van losliggende tapijten.
Medicatiebeoordeling: Sommige medicijnen kunnen het valrisico verhogen. Een arts kan de medicatie kritisch beoordelen en eventueel aanpassen.
Voeding: Een goede voeding is essentieel voor de spierkracht en botgezondheid. Voldoende eiwitten, vitamine D en calcium zijn belangrijk.
Visie: Regelmatige oogcontroles zijn essentieel, omdat een verminderd zicht het valrisico kan verhogen.
Valpreventieprogramma's: Er zijn speciale valpreventieprogramma's die gericht zijn op het verbeteren van de balans en het verminderen van angst om te vallen.

Het is belangrijk om te onthouden dat valpreventie een proactief proces is. Wacht niet tot er daadwerkelijk een valincident heeft plaatsgevonden, maar neem tijdig maatregelen om het risico te verminderen. Preventie is altijd beter dan genezen.

Concreet voorbeeld: Hoe de TUG test het leven van mevrouw Jansen veranderde

Mevrouw Jansen, 78 jaar, woonde al jaren zelfstandig in haar appartement. Ze voelde zich echter steeds onzekerder tijdens het lopen, vooral in de supermarkt. Haar dochter, bezorgd over haar moeders mobiliteit, stelde voor om een TUG test te laten doen bij de huisarts. De testresultaten toonden een verhoogd valrisico aan. Na een doorverwijzing naar de fysiotherapeut volgde mevrouw Jansen een valpreventieprogramma. Na enkele weken training voelde ze zich veel stabieler en zelfverzekerder. Ze kon weer met plezier naar de supermarkt en genoot van haar zelfstandigheid. De TUG test was de eerste stap naar een veiliger en actiever leven.

Dus, wat nu? Vraagt u zich af of de TUG test geschikt is voor uw dierbare? Praat erover! Neem contact op met de huisarts, de fysiotherapeut of een andere zorgverlener. Samen kunt u beoordelen of de TUG test zinvol is en welke stappen u verder kunt ondernemen om de mobiliteit en veiligheid te waarborgen. En vergeet niet: het gaat niet alleen om het voorkomen van vallen, maar ook om het behouden van de kwaliteit van leven en de zelfstandigheid van uw dierbaren.

Bent u bereid om het gesprek aan te gaan en de eerste stap te zetten naar een veiliger leven voor uw dierbare?