Verschil Statutair En Niet Statutair Bestuurder

Bent u van plan een bedrijf te starten, of bent u al betrokken bij het bestuur van een bestaande organisatie? Dan is het essentieel om het verschil te begrijpen tussen een statutair en een niet-statutair bestuurder. Deze kennis kan cruciaal zijn voor uw rechten, plichten en aansprakelijkheid binnen de onderneming. In dit artikel duiken we dieper in deze twee rollen, zodat u een weloverwogen beslissing kunt nemen en uw positie binnen de organisatie beter kunt begrijpen.

Wat is een Statutair Bestuurder?

Een statutair bestuurder is een bestuurder die formeel is benoemd in de statuten van de vennootschap of door een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA). Deze benoeming wordt meestal vastgelegd in een notariële akte. De statutair bestuurder is de officiële vertegenwoordiger van de vennootschap en is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur en de strategische beslissingen.

Kenmerken van een Statutair Bestuurder:

• Benoeming: Formeel benoemd door de AVA en/of opgenomen in de statuten.
• Vertegenwoordiging: Bevoegd om de vennootschap juridisch te vertegenwoordigen.
• Verantwoordelijkheid: Draagt de eindverantwoordelijkheid voor het bestuur.
• Inschrijving: Vermelding in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK).

De statutair bestuurder heeft een dubbele relatie met de vennootschap: een vennootschapsrechtelijke relatie (als orgaan van de vennootschap) en vaak ook een arbeidsrechtelijke relatie (als werknemer van de vennootschap). Deze dubbele relatie heeft belangrijke gevolgen voor bijvoorbeeld ontslag en aansprakelijkheid.

Wat is een Niet-Statutair Bestuurder?

Een niet-statutair bestuurder, ook wel een 'feitelijk bestuurder' of 'gedelegeerd bestuurder' genoemd, is een persoon die feitelijk bestuursdaden verricht zonder formeel als bestuurder te zijn benoemd in de statuten of door de AVA. Deze persoon kan bijvoorbeeld een hoge functionaris zijn die belangrijke beslissingen neemt en het beleid van de vennootschap bepaalt, maar wiens naam niet officieel in de documenten voorkomt.

Kenmerken van een Niet-Statutair Bestuurder:

• Geen formele benoeming: Niet officieel benoemd in de statuten of door de AVA.
• Feitelijke bestuursdaden: Verricht handelingen die normaal gesproken aan een bestuurder toekomen.
• Mogelijk geen arbeidscontract: Soms wel, soms geen formele arbeidsovereenkomst.
• Geen inschrijving KvK: Staat niet als bestuurder ingeschreven in het Handelsregister.

Het is belangrijk te benadrukken dat de term 'niet-statutair bestuurder' niet in de wet voorkomt. Het is een term die in de praktijk is ontstaan om personen aan te duiden die, ondanks het ontbreken van een formele benoeming, wel degelijk invloed uitoefenen op de gang van zaken binnen de vennootschap.

De Belangrijkste Verschillen op een Rij

Het verschil tussen een statutair en een niet-statutair bestuurder zit hem voornamelijk in de formele positie, de vertegenwoordigingsbevoegdheid en de wijze waarop de aansprakelijkheid wordt beoordeeld.

Overzicht Verschillen:

• Benoeming:
  • Statutair: Formeel benoemd in de statuten of door de AVA.
  • Niet-Statutair: Geen formele benoeming.
• Vertegenwoordiging:
  • Statutair: Bevoegd om de vennootschap juridisch te vertegenwoordigen.
  • Niet-Statutair: Doorgaans geen formele vertegenwoordigingsbevoegdheid.
• Inschrijving KvK:
  • Statutair: Vermeld in het Handelsregister.
  • Niet-Statutair: Niet vermeld in het Handelsregister.
• Aansprakelijkheid:
  • Statutair: Aansprakelijkheid kan sneller worden aangenomen door hun formele rol.
  • Niet-Statutair: Aansprakelijkheid wordt beoordeeld op basis van de feitelijke invloed en handelingen.

De Aansprakelijkheid van Bestuurders

Zowel statutaire als niet-statutaire bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld voor hun handelen. Echter, de manier waarop de aansprakelijkheid wordt beoordeeld, kan verschillen. Hieronder een korte toelichting:

Aansprakelijkheid Statutair Bestuurder:

Statutaire bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld op basis van verschillende gronden, waaronder:

• Interne aansprakelijkheid: Tegenover de vennootschap, bijvoorbeeld bij wanbestuur of schending van de statuten. Een voorbeeld is dat de bestuurder een contract afsluit in naam van de vennootschap terwijl hij weet dat de vennootschap de verplichtingen niet kan nakomen.
• Externe aansprakelijkheid: Tegenover derden, bijvoorbeeld crediteuren, als de vennootschap failliet gaat en er sprake is van onbehoorlijk bestuur. De beruchte 2:248 BW stelt dat een statutair bestuurder aansprakelijk is voor het tekort in faillissement als niet aan de administratieplicht of publicatieplicht is voldaan.

Aansprakelijkheid Niet-Statutair Bestuurder:

Ook niet-statutaire bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld, mits zij feitelijk bestuursdaden hebben verricht en hun handelen heeft geleid tot schade. De aansprakelijkheid van een niet-statutair bestuurder wordt beoordeeld op basis van de daadwerkelijke invloed die zij hebben uitgeoefend op het beleid en de besluitvorming van de vennootschap.

Het is cruciaal om te onthouden dat de bewijslast voor de aansprakelijkheid bij de partij ligt die de bestuurder aansprakelijk stelt. Echter, de drempel voor aansprakelijkheid kan lager liggen voor statutaire bestuurders, gezien hun formele rol en verantwoordelijkheid.

De Rol van de Arbeidsovereenkomst

Naast de vennootschapsrechtelijke relatie hebben statutaire bestuurders vaak ook een arbeidsovereenkomst met de vennootschap. Dit is een belangrijk aspect, omdat het invloed heeft op de ontslagbescherming.

In beginsel kan een statutair bestuurder worden ontslagen als bestuurder door de AVA. Dit heeft echter niet automatisch het einde van de arbeidsovereenkomst tot gevolg. Voor het beëindigen van de arbeidsovereenkomst is een aparte ontslagprocedure nodig, bijvoorbeeld via het UWV of de kantonrechter.

Voor niet-statutaire bestuurders is de situatie vaak anders. Als zij geen arbeidsovereenkomst hebben, is er ook geen sprake van ontslagbescherming. Als zij wel een arbeidsovereenkomst hebben, gelden de normale arbeidsrechtelijke regels.

Waarom dit Belangrijk is voor U

Het begrijpen van het verschil tussen een statutair en een niet-statutair bestuurder is essentieel, ongeacht of u nu een ondernemer bent, een investeerder, of een werknemer die betrokken is bij het bestuur van een organisatie.

• Voor Ondernemers: Helpt u bij het bepalen van de juiste rolverdeling binnen uw bedrijf en het inrichten van de governance-structuur.
• Voor Investeerders: Geeft inzicht in de verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid van de verschillende bestuurders.
• Voor Werknemers: Helpt u te begrijpen welke risico's u loopt als u feitelijk bestuursdaden verricht zonder formeel als bestuurder te zijn benoemd.

Door de verschillen te begrijpen, kunt u weloverwogen beslissingen nemen en uw rechten en belangen beter beschermen. Het is altijd raadzaam om juridisch advies in te winnen als u twijfelt over uw positie of de mogelijke risico's.

Conclusie

Het onderscheid tussen statutaire en niet-statutaire bestuurders is van cruciaal belang voor het bepalen van de rechten, plichten en aansprakelijkheden binnen een vennootschap. Hoewel beide rollen invloed kunnen uitoefenen op de gang van zaken, verschilt hun formele positie en de manier waarop hun aansprakelijkheid wordt beoordeeld aanzienlijk. Door de verschillen te begrijpen en professioneel advies in te winnen, kunt u uzelf en uw organisatie beschermen en een succesvolle toekomst tegemoet gaan.