Waarom Begint Onze Jaartelling Bij De Geboorte Van Jezus Christus

Heb je je ooit afgevraagd waarom onze jaartelling begint bij het jaar 1, en waarom dat jaar geassocieerd wordt met de geboorte van Jezus Christus? Het lijkt misschien vanzelfsprekend, maar de geschiedenis achter deze keuze is complexer en fascinerender dan je zou denken. Velen van ons nemen de jaartelling als een gegeven, zonder stil te staan bij de historische, culturele en religieuze invloeden die eraan ten grondslag liggen. In dit artikel duiken we in de oorsprong van onze jaartelling en proberen we te begrijpen waarom juist de geboorte van Jezus zo'n centrale rol speelt in de chronologie die we dagelijks gebruiken.

De Noodzaak van een Standaard Jaartelling

Laten we beginnen met het feit dat niet elke cultuur dezelfde jaartelling gebruikt. De Chinese jaartelling, de islamitische jaartelling, en de joodse jaartelling zijn slechts enkele voorbeelden van alternatieve systemen. In de loop van de geschiedenis bestonden er talloze manieren om de tijd te meten. Denk aan het Romeinse Rijk, dat jaren vaak relateerde aan de regeerperiode van een keizer of aan belangrijke gebeurtenissen zoals de stichting van Rome. Deze diverse systemen maakten internationale communicatie en handel echter erg lastig. Er was behoefte aan een gestandaardiseerde jaartelling, iets dat door iedereen begrepen en gebruikt kon worden.

De behoefte aan een uniforme jaartelling groeide naarmate het Romeinse Rijk uitbreidde en haar invloed in Europa en daarbuiten toenam. Het vaststellen van een gemeenschappelijk referentiepunt voor de tijd werd essentieel voor administratie, wetgeving en handel. Het was een praktisch probleem dat een praktische oplossing vereiste.

Dionysius Exiguus en het Anno Domini-systeem

De man die uiteindelijk verantwoordelijk zou zijn voor de invoering van de jaartelling die we vandaag kennen, was de monnik Dionysius Exiguus. In het jaar 525 na Christus kreeg hij van paus Johannes I de opdracht om de paasdatums te berekenen voor de komende jaren. Voorheen werd gebruik gemaakt van de Diocletiaanse jaartelling, die begon met de troonsbestijging van keizer Diocletianus. Omdat Diocletianus een beruchte christenvervolger was, wilde Dionysius een meer christelijk uitgangspunt voor de jaartelling.

Dionysius besloot om de geboorte van Jezus Christus als het jaar 1 te nemen. Hij noemde dit systeem Anno Domini, wat "in het jaar van onze Heer" betekent. Hij berekende de datum van Jezus' geboorte op basis van de toen beschikbare Bijbelse en historische gegevens. Het is belangrijk om te beseffen dat Dionysius' berekening niet perfect was; moderne wetenschappers vermoeden dat Jezus waarschijnlijk enkele jaren eerder is geboren. Desondanks werd zijn Anno Domini-systeem steeds populairder.

De Verspreiding van het Anno Domini-systeem

Hoewel Dionysius het systeem introduceerde in de 6e eeuw, duurde het nog eeuwen voordat het algemeen werd geaccepteerd in Europa. Een belangrijke factor in de verspreiding was de invloed van de Venerabilis Beda, een Engelse monnik en geleerde uit de 8e eeuw. Beda gebruikte het Anno Domini-systeem in zijn invloedrijke boek Historia ecclesiastica gentis Anglorum (De kerkgeschiedenis van het Engelse volk). Zijn gebruik van het systeem gaf het aanzien en droeg bij aan de adoptie ervan in andere delen van Europa.

De Karolingische renaissance, een periode van culturele en intellectuele bloei onder leiding van Karel de Grote, speelde ook een cruciale rol. Karel de Grote en zijn opvolgers bevorderden het gebruik van het Anno Domini-systeem in hun rijk, wat leidde tot een verdere verspreiding ervan. Gedurende de middeleeuwen werd het systeem steeds meer gebruikt in officiële documenten, kronieken en historische werken. De opkomst van de handel en diplomatie zorgden er ook voor dat de noodzaak voor een gestandaardiseerde jaartelling groter werd.

BC en AD: Voor Christus en Anno Domini

Naast Anno Domini (AD) kennen we ook de term "Voor Christus" (BC), die verwijst naar de jaren vóór de geboorte van Jezus. Het is belangrijk om te begrijpen dat het jaar 0 niet bestaat in dit systeem. Het jaar 1 AD volgt direct op het jaar 1 BC. Dit kan soms tot verwarring leiden, met name bij het berekenen van tijdsperioden. Een periode van 50 jaar die begint in 5 BC eindigt bijvoorbeeld in 46 AD, en niet in 45 AD.

Het systeem van BC en AD werd pas later volledig gestandaardiseerd. Hoewel Dionysius het Anno Domini-systeem introduceerde, werd de term "Voor Christus" pas eeuwen later algemeen gebruikt. De complete combinatie van BC en AD werd in de 17e eeuw definitief vastgesteld en sindsdien wereldwijd toegepast.

Alternatieven en Controverses

Hoewel het Anno Domini-systeem de meest gebruikte jaartelling ter wereld is, zijn er ook alternatieven en is er sprake van controverse. Sommigen vinden het systeem bijvoorbeeld te christelijk georiënteerd en pleiten voor een neutralere term, zoals Common Era (CE) en Before Common Era (BCE). Deze termen worden steeds vaker gebruikt in academische en wetenschappelijke contexten.

De keuze tussen AD/BC en CE/BCE is vaak een kwestie van perspectief. Voorstanders van CE/BCE benadrukken dat de jaartelling los moet staan van religieuze overtuigingen en dat het systeem inclusiever moet zijn voor mensen van alle achtergronden. Critici van CE/BCE argumenteren dat het systeem al eeuwenlang in gebruik is en dat een verandering onnodig complexiteit introduceert. Beide standpunten hebben hun eigen waarde en het is belangrijk om de verschillende perspectieven te respecteren.

De Impact van de Jaartelling op Ons Leven

De jaartelling heeft een enorme impact op ons leven, of we ons daar nu bewust van zijn of niet. Het is de basis van onze kalenders, onze historische archieven en onze planning voor de toekomst. Of het nu gaat om het plannen van een vakantie, het vastleggen van een afspraak of het bestuderen van de geschiedenis, we zijn voortdurend afhankelijk van het systeem dat door Dionysius Exiguus werd geïntroduceerd.

De digitalisering van de wereld heeft de betekenis van een gestandaardiseerde jaartelling nog verder vergroot. Computersystemen, databases en netwerken vertrouwen op een uniforme tijdsaanduiding om informatie correct te verwerken en te synchroniseren. Zonder een gemeenschappelijke basis voor het meten van de tijd zou de moderne technologie onmogelijk zijn.

Conclusie

De keuze om onze jaartelling te laten beginnen bij de geboorte van Jezus Christus is het resultaat van een complex samenspel van religieuze, historische en praktische factoren. Hoewel het systeem zijn oorsprong vindt in een christelijke context, is het uitgegroeid tot een wereldwijd geaccepteerde standaard die van essentieel belang is voor onze moderne samenleving. Of je nu kiest voor AD/BC of CE/BCE, het is belangrijk om de geschiedenis en de betekenis achter deze systemen te begrijpen.

De jaartelling is meer dan alleen een manier om de tijd te meten. Het is een weerspiegeling van onze gedeelde geschiedenis en een instrument dat ons in staat stelt om de wereld om ons heen te organiseren en te begrijpen. Door de oorsprong en de evolutie van de jaartelling te bestuderen, krijgen we een dieper inzicht in de krachten die onze cultuur en onze beschaving hebben gevormd.

Dus, de volgende keer dat je een datum noteert, denk dan even na over de lange en boeiende geschiedenis van de jaartelling. Het is een verhaal dat de moeite waard is om te kennen.