Waarom Is Sinterklaas Op 5 December

Het is een vraag die elk jaar weer opduikt, met name rond november: waarom vieren we Sinterklaas eigenlijk op 5 december? De magie rond Sinterklaas, de spanning van het wachten, de cadeautjes en de gedichten… het is allemaal verbonden aan deze specifieke datum. Maar de reden achter 5 december is complexer dan je misschien denkt, en geworteld in zowel religieuze tradities als culturele evolutie.

De Religieuze Basis: Sint Nicolaas van Myra

De kern van het Sinterklaasfeest is natuurlijk Sint Nicolaas zelf. Hij was een historische bisschop, geboren rond 280 na Christus in Patara, een plaats in het huidige Turkije. Sint Nicolaas stond bekend om zijn grote vrijgevigheid en goedheid, met name tegenover kinderen en mensen in nood. Veel legendes en verhalen circuleren over zijn heldendaden. Zo zou hij kinderen die ontvoerd waren door een slager hebben gered, en hij zou anoniem gouden munten in de schoenen van arme meisjes hebben gestopt, zodat ze een bruidsschat hadden en konden trouwen.

Zijn sterfdag, 6 december, werd al snel een gedenkdag. Op deze dag werd hij herdacht en werden zijn goede daden gevierd. Deze religieuze herdenking vormt de basis van het Sinterklaasfeest dat we nu kennen.

Waarom Dan 5 December? De Rol van de Avond

Hoewel 6 december de officiële sterfdag van Sint Nicolaas is, wordt de viering in Nederland en België traditioneel op de avond van 5 december gehouden, ook wel pakjesavond genoemd. Dit heeft te maken met een oude traditie waarin een dag begon bij zonsondergang. Dus wat wij nu als 5 december beschouwen, werd vroeger gezien als de avond die voorafging aan de dag van Sint Nicolaas.

In de Middeleeuwen en de eeuwen daarna was het gebruikelijk om feestdagen al op de avond ervoor te vieren. Denk bijvoorbeeld aan Kerstavond, die gevierd wordt op 24 december, de avond voor Kerstmis. Deze traditie is dus diepgeworteld in onze culturele gebruiken en verklaart waarom we Sinterklaas niet op 6 december zelf vieren, maar op de avond ervoor.

Culturele Evolutie: Van Religieus Feest naar Familiefeest

Door de eeuwen heen is het Sinterklaasfeest geëvolueerd van een voornamelijk religieuze herdenking naar een meer seculier familiefeest. Terwijl de religieuze betekenis nog steeds aanwezig is, ligt de nadruk nu meer op het geven van cadeaus, het zingen van liedjes, het schrijven van gedichten en het samenzijn met familie.

De figuur van Sinterklaas zelf is ook veranderd. Van een serieuze bisschop is hij getransformeerd tot een goedlachse oude man met een lange witte baard, een mijter en een staf. Deze transformatie is mede te danken aan de invloed van illustratoren en schrijvers, zoals Jan Schenkman, die in 1850 het boekje "Sint Nicolaas en zijn Knecht" publiceerde. Dit boekje heeft in grote mate bijgedragen aan het beeld van Sinterklaas dat we vandaag de dag kennen.

De Rol van Media en Commercie

De media spelen ook een grote rol in de populariteit en timing van het Sinterklaasfeest. Televisieprogramma's, zoals het Sinterklaasjournaal, beginnen vaak al weken voor 5 december met uitzenden, waardoor de spanning en de verwachtingen bij kinderen worden opgebouwd. Ook de commercie speelt een belangrijke rol. Winkels beginnen al vroeg met het verkopen van Sinterklaasartikelen, zoals chocoladeletters, pepernoten en cadeaus.

Deze media-aandacht en commerciële activiteiten dragen bij aan de algemene sfeer en opwinding rondom Sinterklaas en versterken de traditie van het vieren op 5 december. Het is een vicieuze cirkel: hoe meer aandacht er is, hoe groter de verwachtingen en hoe meer mensen meedoen aan de viering.

Traditie en Gewoonte: De Kracht van Herhaling

Ten slotte is de belangrijkste reden waarom we Sinterklaas op 5 december vieren, wellicht de kracht van traditie en gewoonte. Generaties lang is het Sinterklaasfeest op deze datum gevierd, en het is zo ingeburgerd in onze cultuur dat het moeilijk voor te stellen is dat het op een andere dag zou plaatsvinden.

Kinderen groeien op met het idee dat Sinterklaas op 5 december komt, en ze geven deze traditie weer door aan hun eigen kinderen. Deze intergenerationele overdracht zorgt ervoor dat de traditie in stand blijft en dat 5 december de vaste datum blijft voor de Sinterklaasviering.

Voorbeelden uit het dagelijks leven

Denk aan het Sinterklaasjournaal, dat standaard in november start, en aftelt naar pakjesavond. Of aan de schoenen die kinderen wekenlang zetten in de hoop op een kleine verrassing. Deze rituelen, die allemaal plaatsvinden in de aanloop naar 5 december, versterken de associatie met deze datum.

Uit onderzoek blijkt dat de omzet van speelgoed en snoepgoed in de weken voor 5 december aanzienlijk stijgt. Dit is een duidelijk bewijs van de economische impact van het Sinterklaasfeest en de populariteit van de traditie.

Conclusie: Een Combinatie van Factoren

Het antwoord op de vraag waarom we Sinterklaas op 5 december vieren, is dus niet eenduidig. Het is een combinatie van religieuze tradities, culturele gebruiken, historische ontwikkelingen, media-invloed en de kracht van gewoonte.

De herdenking van Sint Nicolaas' sterfdag, de oude traditie om feestdagen op de avond ervoor te vieren, de evolutie van het feest van religieus naar seculier, de rol van media en commercie, en de intergenerationele overdracht van tradities spelen allemaal een rol in het verklaren van de populariteit van 5 december als de dag van Sinterklaas.

Laten we deze traditie koesteren en doorgeven aan volgende generaties, met respect voor de historische en culturele achtergrond van het feest. Of je nu in Sinterklaas gelooft of niet, het is een belangrijk onderdeel van onze cultuur en een gelegenheid om samen te komen, te vieren en elkaar te verrassen met cadeaus en aandacht. Laat de magie van Sinterklaas blijven voortleven!