Wanneer Ben Je Verslaafd Aan Alcohol

Herken je dat gevoel? Dat je regelmatig denkt aan alcohol, dat het een rol speelt in je dagelijkse routine, of dat je je schuldig voelt na een avondje doorzakken? Alcoholgebruik is een wijdverspreid verschijnsel in onze samenleving, maar wanneer wordt het een probleem? Wanneer spreken we van een verslaving? Dit artikel is bedoeld voor iedereen die zich afvraagt of zijn of haar alcoholgebruik problematisch is, of voor mensen die zich zorgen maken om iemand in hun omgeving. We gaan dieper in op de signalen, de risico's en de stappen die je kunt zetten om hulp te zoeken.

Wanneer glijdt sociaal drinken af naar een verslaving?

Het verschil tussen sociaal drinken en een alcoholverslaving is niet altijd even duidelijk. Het is een gradueel proces waarbij je steeds meer afhankelijk wordt van alcohol om je goed te voelen, om te ontspannen, of om met problemen om te gaan. Het Cruciale punt is het verlies van controle over je alcoholgebruik.

De definitie van alcoholverslaving

Een alcoholverslaving, ook wel alcoholafhankelijkheid genoemd, is een chronische ziekte die wordt gekenmerkt door een oncontroleerbare behoefte aan alcohol, ondanks de negatieve gevolgen die het heeft op je leven. Dit kan zich uiten in verschillende vormen, van frequent overmatig drinken tot een constante behoefte aan alcohol om te functioneren.

De DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition) hanteert een lijst van criteria om een alcoholgebruiksstoornis vast te stellen. Als je aan minstens twee van deze criteria voldoet binnen een periode van 12 maanden, is er sprake van een alcoholgebruiksstoornis. Enkele van deze criteria zijn:

• Vaker en/of in grotere hoeveelheden alcohol drinken dan je eigenlijk van plan was.
• Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen met drinken.
• Veel tijd besteden aan het verkrijgen, gebruiken of herstellen van alcoholgebruik.
• Een sterk verlangen (craving) naar alcohol.
• Alcoholgebruik dat leidt tot problemen op het werk, school of thuis.
• Blijven drinken, ondanks dat je weet dat het lichamelijke of psychische problemen veroorzaakt of verergert.
• Het opgeven van belangrijke sociale, beroepsmatige of recreatieve activiteiten vanwege alcoholgebruik.
• Alcohol gebruiken in situaties waarin het gevaarlijk is (bijvoorbeeld tijdens het autorijden).
• Tolerantie: je hebt steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te bereiken.
• Ontwenningsverschijnselen: je ervaart negatieve lichamelijke of psychische symptomen wanneer je stopt met drinken of probeert te minderen.

Signalen en symptomen van een alcoholverslaving

Het herkennen van een alcoholverslaving is niet altijd eenvoudig, omdat de symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig. Het is belangrijk om alert te zijn op de volgende signalen en symptomen, zowel bij jezelf als bij anderen:

Lichamelijke signalen

• Tolerantie: Je hebt steeds meer alcohol nodig om hetzelfde effect te bereiken. Dit komt doordat je lichaam zich aanpast aan de alcohol.
• Ontwenningsverschijnselen: Wanneer je stopt met drinken of probeert te minderen, ervaar je negatieve lichamelijke symptomen zoals trillen, zweten, misselijkheid, hoofdpijn, slapeloosheid en in ernstige gevallen zelfs epileptische aanvallen of delirium tremens.
• Vermoeidheid en lusteloosheid: Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot chronische vermoeidheid en een gebrek aan energie.
• Maag- en darmproblemen: Alcohol irriteert de maag en darmen, wat kan leiden tot maagpijn, diarree, misselijkheid en braken.
• Leverproblemen: Langdurig overmatig alcoholgebruik kan leiden tot leverbeschadiging, zoals leververvetting, hepatitis en cirrose.

Psychische signalen

• Craving: Een onbedwingbare behoefte aan alcohol. Je denkt constant aan alcohol en hebt moeite om je gedachten ervan af te leiden.
• Stemmingswisselingen: Alcohol kan je stemming beïnvloeden, waardoor je bijvoorbeeld prikkelbaar, angstig of depressief wordt.
• Concentratieproblemen: Alcohol kan je concentratievermogen en geheugen aantasten.
• Schuldgevoelens en schaamte: Je voelt je schuldig of schaamt je over je alcoholgebruik.
• Ontkenning: Je ontkent dat je een probleem hebt met alcohol of minimaliseert de ernst ervan.

Gedragsmatige signalen

• Geheimzinnig doen over alcoholgebruik: Je probeert te verbergen hoeveel je drinkt of liegt erover.
• Drinken op ongepaste momenten: Bijvoorbeeld 's ochtends vroeg, op het werk of tijdens het autorijden.
• Sociale isolatie: Je trekt je terug uit sociale activiteiten en contacten met vrienden en familie.
• Problemen op het werk of school: Je prestaties gaan achteruit en je verzuimt vaker.
• Ruzie met partner, familie of vrienden: Je alcoholgebruik leidt tot conflicten met je omgeving.
• Juridische problemen: Bijvoorbeeld door rijden onder invloed of openbare dronkenschap.

De risico's van een alcoholverslaving

Een alcoholverslaving is niet alleen schadelijk voor je eigen gezondheid en welzijn, maar ook voor de mensen om je heen. De risico's zijn talrijk en kunnen zowel lichamelijk, psychisch als sociaal zijn.

Gezondheidsrisico's

• Leverziekten: Zoals leververvetting, hepatitis en cirrose. Cirrose is een ernstige aandoening waarbij de lever beschadigd raakt en niet meer goed functioneert.
• Hart- en vaatziekten: Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot een hoge bloeddruk, hartfalen en beroertes.
• Kanker: Alcohol verhoogt het risico op verschillende soorten kanker, waaronder mond-, keel-, slokdarm-, lever-, borst- en darmkanker.
• Neurologische problemen: Alcohol kan de hersenen beschadigen, wat kan leiden tot geheugenverlies, dementie en andere neurologische aandoeningen.
• Pancreatitis: Een ontsteking van de alvleesklier.
• Verzwakt immuunsysteem: Alcohol verzwakt het immuunsysteem, waardoor je vatbaarder bent voor infecties.
• Mentale gezondheidsproblemen: Zoals depressie, angststoornissen en psychoses.

Psychische risico's

• Depressie: Alcohol kan depressieve gevoelens verergeren of zelfs veroorzaken.
• Angststoornissen: Alcohol kan angstgevoelens verergeren of leiden tot paniekaanvallen.
• Psychoses: In ernstige gevallen kan alcoholgebruik leiden tot psychoses, waarbij je de realiteit niet meer goed kunt onderscheiden.
• Suïcidale gedachten: Alcoholgebruik kan het risico op suïcidale gedachten en gedragingen verhogen.

Sociale risico's

• Relatieproblemen: Alcoholgebruik kan leiden tot conflicten met je partner, familie en vrienden.
• Financiële problemen: Overmatig alcoholgebruik kan duur zijn en leiden tot schulden.
• Problemen op het werk of school: Je prestaties gaan achteruit en je verzuimt vaker.
• Juridische problemen: Bijvoorbeeld door rijden onder invloed, openbare dronkenschap of geweldpleging.
• Sociale isolatie: Je trekt je terug uit sociale activiteiten en contacten met anderen.

Wat kun je doen als je denkt dat je verslaafd bent?

Het erkennen dat je een probleem hebt met alcohol is de eerste en belangrijkste stap naar herstel. Het is geen teken van zwakte, maar juist van kracht en moed. Vervolgens zijn er verschillende stappen die je kunt zetten om hulp te zoeken:

• Praat erover: Vertel je zorgen aan iemand die je vertrouwt, zoals een partner, familielid, vriend of huisarts.
• Zoek professionele hulp: Een huisarts kan je doorverwijzen naar een verslavingszorginstelling, een psycholoog of een psychiater.
• Sluit je aan bij een zelfhulpgroep: Anonieme Alcoholisten (AA) is een bekende zelfhulpgroep waar je steun en herkenning kunt vinden bij mensen die hetzelfde meemaken.
• Overweeg medicatie: Er zijn medicijnen die kunnen helpen om de craving naar alcohol te verminderen of om ontwenningsverschijnselen te onderdrukken.
• Maak een plan: Samen met een professional kun je een behandelplan opstellen dat is afgestemd op jouw persoonlijke situatie en behoeften.
• Wees geduldig: Herstel van een alcoholverslaving is een proces dat tijd en doorzettingsvermogen vergt. Er zullen momenten zijn dat je terugvalt, maar het is belangrijk om niet op te geven.

Belangrijk: Probeer niet om abrupt te stoppen met drinken als je al langdurig en overmatig drinkt. Dit kan leiden tot ernstige ontwenningsverschijnselen die levensbedreigend kunnen zijn. Zoek altijd professionele hulp om veilig te kunnen ontgiften.

Hulp zoeken voor een ander

Het is hartverscheurend om te zien hoe iemand van wie je houdt worstelt met een alcoholverslaving. Het is belangrijk om te onthouden dat je niemand kunt dwingen om hulp te zoeken. Wel kun je steun bieden en proberen om de persoon te motiveren om hulp te accepteren.

Enkele tips om iemand te helpen:

• Bied een luisterend oor: Laat de persoon weten dat je er voor hem of haar bent en dat je wilt luisteren zonder te oordelen.
• Deel je zorgen: Leg uit wat je ziet en waar je je zorgen over maakt, zonder beschuldigend te zijn.
• Informeer naar hulpbronnen: Zoek informatie over verslavingszorginstellingen, zelfhulpgroepen en andere vormen van hulp.
• Stimuleer professionele hulp: Moedig de persoon aan om met een huisarts of een verslavingszorgprofessional te praten.
• Stel grenzen: Het is belangrijk om grenzen te stellen en niet mee te gaan in het gedrag van de persoon met de verslaving. Bijvoorbeeld door geen alcohol aan te bieden of door geen geld te lenen voor alcohol.
• Zorg voor jezelf: Het is belangrijk om ook aan je eigen welzijn te denken. Zoek steun bij vrienden, familie of een therapeut.

Onthoud dat je niet alleen bent. Er zijn veel mensen die worstelen met een alcoholverslaving, en er is hulp beschikbaar. Het is nooit te laat om hulp te zoeken en een nieuw leven te beginnen.

Neem vandaag nog actie. Je bent het waard.