Wanneer Mag Je Stoppen Met Reanimeren

Het moment waarop je moet stoppen met reanimeren… Een gedachte die diep snijdt. Stel je voor: je staat aan iemands bed, of misschien wel midden op straat, vechtend voor een leven. Je hart bonkt in je keel, adrenaline giert door je lijf. Je geeft alles wat je hebt, maar wanneer weet je dat je genoeg gedaan hebt? Wanneer is het tijd om de strijd te staken en te accepteren dat verder gaan niet meer zinvol is? Dit is een van de moeilijkste en meest emotioneel beladen vragen in de eerste hulp en de medische wereld.

Dit artikel is bedoeld om je een helder en objectief overzicht te geven van de factoren die een rol spelen bij de beslissing om te stoppen met reanimeren. We zullen ingaan op de richtlijnen, ethische overwegingen en praktische aspecten, zodat je, in de hoop dat je deze kennis nooit nodig hebt, beter voorbereid bent op zo'n ingrijpende situatie.

De Richtlijnen: Wat Zegt de Wetenschap?

Reanimatie is een poging om de bloedsomloop en ademhaling van een persoon te herstellen wanneer deze gestopt zijn. Of en wanneer je stopt met reanimeren, wordt sterk beïnvloed door vastgestelde medische richtlijnen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op evidence-based onderzoek en worden regelmatig bijgewerkt.

In Nederland volgen we in de regel de richtlijnen van de Nederlandse Reanimatie Raad (NRR), die weer gebaseerd zijn op internationale richtlijnen van de European Resuscitation Council (ERC). Deze richtlijnen geven specifieke criteria aan die kunnen leiden tot het stoppen van de reanimatiepoging.

Wanneer Mag Je Stoppen als Hulpverlener?

Als getrainde hulpverlener (bijvoorbeeld een ambulancebroeder, arts of verpleegkundige) zijn er een aantal duidelijke situaties waarin het stoppen met reanimeren gerechtvaardigd kan zijn:

Duidelijke tekenen van de dood: Dit omvat rigor mortis (lijkstijfheid), decapitaties (onthoofding) of onverenigbare verwondingen met het leven. In deze gevallen is reanimatie zinloos.
Een "do not resuscitate" (DNR) verklaring: Een DNR-verklaring, ook wel een niet-reanimeren verklaring genoemd, is een rechtsgeldig document waarin een persoon aangeeft niet gereanimeerd te willen worden in het geval van een hartstilstand. Deze verklaring moet op de juiste wijze zijn ingevuld en aanwezig zijn. Respecteer altijd een DNR verklaring.
Onmogelijkheid om verder te reanimeren: Soms kan de situatie zo zijn dat reanimatie fysiek onmogelijk wordt. Denk aan een situatie waarbij de hulpverlener in gevaar komt (bijvoorbeeld een instortend gebouw) of wanneer er geen verdere middelen meer beschikbaar zijn om de reanimatie voort te zetten.
Langdurige afwezigheid van spontane circulatie (ROSC): Als er na een langdurige reanimatiepoging (meestal 20-30 minuten) geen enkel teken van herstel van de bloedsomloop is (Return of Spontaneous Circulation, ROSC), en er geen onderliggende, behandelbare oorzaak is gevonden (zoals hypothermie of een overdosis), is de kans op succes uiterst klein.

Wanneer Mag Je Stoppen als Omstander?

Als omstander (iemand die niet medisch geschoold is) ligt de situatie iets anders. Het belangrijkste is dat je begint met reanimeren en dit volhoudt totdat professionele hulp arriveert. Als omstander is het niet jouw taak om de beslissing te nemen om te stoppen, tenzij de situatie overduidelijk hopeloos is (bijvoorbeeld bij onthoofding of ernstige verwondingen die onverenigbaar zijn met het leven).

Blijf reanimeren totdat de ambulance arriveert en de paramedics het overnemen. Zij zijn getraind om de situatie te beoordelen en een beslissing te nemen over het al dan niet stoppen met de reanimatie.

De Ethische Overwegingen: Meer dan Alleen Richtlijnen

Naast de wetenschappelijke richtlijnen spelen ethische overwegingen een cruciale rol bij de beslissing om te stoppen met reanimeren. Het gaat hier om het respecteren van de autonomie van de patiënt (indien bekend), het minimaliseren van lijden en het handelen in het beste belang van de patiënt.

Enkele ethische dilemma's die zich kunnen voordoen:

De wens van de patiënt: Heeft de patiënt ooit uitgesproken (of vastgelegd in een wilsverklaring) dat hij/zij niet gereanimeerd wil worden? Het is belangrijk om te proberen dit te achterhalen, ook al is het in een acute situatie lastig.
De kwaliteit van leven: Zelfs als reanimatie succesvol is, wat is dan de te verwachten kwaliteit van leven van de patiënt? Zal de patiënt ernstig gehandicapt zijn? Zijn er andere ernstige gezondheidsproblemen die de levensverwachting of de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden? Dit is een moeilijke afweging die vaak door artsen in overleg met de familie wordt gemaakt.
Het lijden van de patiënt: Kan de reanimatie zelf lijden veroorzaken? In sommige gevallen kan de reanimatie zo ingrijpend zijn dat het de patiënt meer kwaad dan goed doet.

Praktische Tips en Adviezen

Hier zijn enkele praktische tips die je kunnen helpen in een situatie waarin je geconfronteerd wordt met reanimatie:

Blijf kalm: Probeer, hoe moeilijk ook, kalm te blijven. Paniek kan leiden tot fouten.
Volg de richtlijnen: Als je getraind bent in reanimatie, volg dan de richtlijnen nauwkeurig.
Roep hulp in: Bel direct 112 en vraag om professionele hulp.
Communiceer: Communiceer duidelijk met de andere hulpverleners. Vertel wat je gedaan hebt en wat je gezien hebt.
Documenteer: Noteer de tijdstippen van de verschillende acties die je hebt ondernomen. Dit kan later van belang zijn voor de artsen.
Zoek steun: Reanimeren is een emotioneel ingrijpende gebeurtenis. Zoek steun bij familie, vrienden of professionele hulpverleners om de gebeurtenis te verwerken.

De Impact op Hulpverleners

Het stoppen met reanimeren kan een diepgaande impact hebben op de hulpverleners, zowel professionals als omstanders. Het kan leiden tot gevoelens van verdriet, schuld, frustratie en machteloosheid. Het is belangrijk om te erkennen dat deze gevoelens normaal zijn en om professionele hulp te zoeken als dat nodig is.

Veel organisaties bieden nazorg aan hulpverleners die betrokken zijn geweest bij een reanimatie. Maak gebruik van deze mogelijkheden. Praat erover met collega's, vrienden of familie. Het is belangrijk om de gebeurtenis te verwerken en er van te leren.

Samenvatting: De Essentie

Het besluit om te stoppen met reanimeren is complex en vereist een zorgvuldige afweging van medische richtlijnen, ethische overwegingen en praktische omstandigheden. Als omstander is het belangrijk om te beginnen met reanimeren en door te gaan totdat professionele hulp arriveert. Professionele hulpverleners hebben de expertise om de situatie te beoordelen en een beslissing te nemen over het al dan niet stoppen met de reanimatie.

Onthoud: jouw inzet, hoe dan ook, is van onschatbare waarde. Je hebt alles gedaan wat in je macht lag. Dat is het belangrijkste.

Tot Slot

We hopen dat dit artikel je een beter inzicht heeft gegeven in de complexe problematiek rond het stoppen met reanimeren. Het is een zwaar onderwerp, maar door kennis te vergaren en je voor te bereiden, kun je in een noodsituatie zelfverzekerder en adequater handelen. Onthoud dat jouw acties, ongeacht de uitkomst, een verschil kunnen maken.