Wat Je Speelt Ben Je Zelf

Herken je dat gevoel? Je zit in een vergadering, op een feestje, of zelfs thuis met je familie, en je voelt dat je een rol speelt. Een rol die misschien niet helemaal aansluit bij wie je echt bent. Je glimlacht als je je geërgerd voelt, je bent het eens terwijl je het oneens bent, je speelt de sterke, de vrolijke, of de serieuze, afhankelijk van de situatie. We doen het allemaal, in meer of mindere mate. Maar wat is de impact van dat continue toneelspel op ons welzijn, onze relaties en zelfs onze identiteit?

Het is niet makkelijk om altijd authentiek te zijn. We worden immers gevormd door onze opvoeding, onze cultuur, en de verwachtingen van de mensen om ons heen. We leren al vroeg dat bepaald gedrag beloond wordt, terwijl ander gedrag afgekeurd wordt. Dus passen we ons aan, we conformeren, we spelen de rollen die van ons verwacht worden. Maar is het echt zo simpel?

De impact op je leven

Het voortdurend spelen van een rol kan een verstrekkende impact hebben op je leven, zowel intern als extern.

Intern:

Vermoeidheid: Het is uitputtend om constant een façade op te houden. Je bent continu bezig met het controleren van je gedrag, je woorden, en zelfs je emoties.
Stress en angst: De angst om "door de mand te vallen" kan leiden tot chronische stress en angstgevoelens. Je bent bang dat mensen zullen ontdekken wie je echt bent, en dat ze je zullen afwijzen.
Verlies van identiteit: Na verloop van tijd kun je het contact verliezen met je eigen waarden, behoeften en verlangens. Je raakt verstrikt in de rollen die je speelt, en je vergeet wie je bent zonder die rollen.
Laag zelfbeeld: Als je voortdurend het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent zoals je bent, kan dit leiden tot een laag zelfbeeld en een gebrek aan zelfvertrouwen.

Extern:

Oppervlakkige relaties: Het is moeilijk om echte verbindingen aan te gaan met anderen als je niet authentiek bent. Mensen voelen aan dat er iets niet klopt, en ze houden je op afstand.
Moeilijkheden in de communicatie: Je kunt moeite hebben met het uiten van je echte behoeften en gevoelens, wat kan leiden tot misverstanden en conflicten.
Gebrek aan voldoening: Je kunt je onvoldaan voelen in je werk en je relaties, omdat je niet leeft volgens je eigen waarden en doelen.

Waarom spelen we dan rollen?

Er zijn verschillende redenen waarom we rollen spelen, vaak zonder dat we het zelf doorhebben.

Angst voor afwijzing: Dit is misschien wel de meest voorkomende reden. We willen graag aardig gevonden worden, en we zijn bang dat mensen ons zullen afwijzen als we onszelf zijn.
Sociale druk: We voelen de druk om te voldoen aan de verwachtingen van onze omgeving, onze familie, onze vrienden, onze collega's.
Onzekerheid: We zijn onzeker over onszelf en onze vaardigheden, en we proberen dit te compenseren door een rol te spelen.
Om controle te houden: In sommige situaties, bijvoorbeeld op het werk, kan het voelen alsof je controle moet uitoefenen door een bepaalde rol aan te nemen.
Gewoonte: Soms spelen we rollen omdat we het altijd al zo gedaan hebben, en we er niet meer bij stilstaan.

De andere kant van de medaille

Natuurlijk is het niet zo zwart-wit. Er is een verschil tussen het bewust en strategisch aannemen van een rol (bijvoorbeeld in een theatervoorstelling of een professionele setting) en het voortdurend verbergen van je echte zelf. Soms is het nodig om je aan te passen aan een bepaalde situatie, en dat is op zich niet verkeerd. Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap, en het vermogen om je aan te passen aan verschillende contexten kan je helpen om te slagen in het leven.

Critici zouden kunnen zeggen dat het idee van "authentiek zijn" een illusie is. Dat we allemaal sociale constructies zijn, en dat er geen "echte" zelf bestaat. Ze zouden kunnen argumenteren dat het juist de rollen zijn die we spelen die ons definiëren, en dat we zonder die rollen niets zouden zijn. Dit is een geldig argument, maar het negeert de innerlijke strijd die veel mensen ervaren als ze het gevoel hebben dat ze niet zichzelf kunnen zijn.

Hoe kun je meer jezelf zijn?

De eerste stap is bewustwording. Probeer te herkennen in welke situaties je een rol speelt, en wat de redenen daarvoor zijn. Stel jezelf de volgende vragen:

Wanneer voel ik dat ik een rol speel?
Wat probeer ik te bereiken door die rol te spelen?
Wat zou ik anders doen als ik echt mezelf zou zijn?
Wat is de ergste uitkomst als ik mezelf zou zijn? Is die kans reëel?

Daarnaast zijn er een aantal concrete stappen die je kunt zetten om meer jezelf te zijn:

Oefen met kwetsbaarheid: Durf jezelf open te stellen voor anderen, en deel je echte gevoelens en gedachten. Begin klein, met mensen die je vertrouwt.
Leer nee te zeggen: Het is oké om nee te zeggen tegen verzoeken die niet passen bij je waarden of je behoeften.
Neem tijd voor zelfreflectie: Sta regelmatig stil bij wie je bent, wat je belangrijk vindt, en wat je wilt bereiken in het leven.
Zoek steun: Praat met een vriend, familielid, of therapeut over je gevoelens en je worstelingen.
Wees lief voor jezelf: Het is een proces, en het kost tijd om meer jezelf te zijn. Wees geduldig met jezelf, en vergeef jezelf als je af en toe terugvalt in oude patronen.

Concreet aan de slag

Oefening 1: De "Echte Ik" brief

Schrijf een brief aan jezelf, waarin je beschrijft wie je echt bent, zonder filter of oordeel. Schrijf over je dromen, je angsten, je sterke en zwakke punten. Schrijf alsof niemand anders de brief zal lezen. Lees de brief regelmatig terug om jezelf eraan te herinneren wie je bent.

Oefening 2: De "Autentieke Actie" dag

Kies één dag per week waarin je probeert om zo authentiek mogelijk te zijn. Doe dingen die je echt leuk vindt, en wees eerlijk over je gevoelens. Observeer hoe je je voelt, en wat de reacties van anderen zijn.

Oefening 3: Feedback vragen

Vraag aan een paar mensen die je vertrouwt om feedback te geven over hoe authentiek ze je vinden. Vraag ze om concrete voorbeelden te geven van situaties waarin je jezelf was, en situaties waarin je een rol speelde. Wees open voor de feedback, en gebruik het om te groeien.

Een leven in authenticiteit

Het is misschien eng om meer jezelf te zijn, maar het is ook enorm bevrijdend. Als je echt jezelf bent, kun je echte verbindingen aangaan met anderen, je kunt je eigen doelen nastreven, en je kunt een leven leiden dat echt betekenisvol is. "Wat je speelt ben je zelf" kan een waarschuwing zijn, maar het kan ook een uitnodiging zijn. Een uitnodiging om te onderzoeken wie je echt bent, en om dat te omarmen.

Het is een levenslange reis, en er is geen perfecte authenticiteit. Het gaat erom dat je ernaar streeft om zo veel mogelijk jezelf te zijn, en dat je jezelf toestaat om te groeien en te veranderen. De sleutel is om je bewust te zijn van de rollen die je speelt, en om te kiezen welke rollen je wilt spelen, en welke je wilt achterlaten. Het gaat erom dat je de regisseur bent van je eigen leven, en dat je je eigen verhaal schrijft.

Ben jij bereid om de rol van toeschouwer op te geven en de hoofdrol in je eigen leven te gaan spelen?