Wat Voel Je Bij Een Paniekaanval

Heb je ooit een moment meegemaakt waarop je hart als een razende tekeerging, je ademhaling versnelde en je het gevoel had de controle te verliezen? Zo ja, dan ben je niet alleen. Velen van ons ervaren angst, maar een paniekaanval is iets heel anders. Het is een intense, overweldigende ervaring die je letterlijk kan overvallen. Maar wat voel je nou precies tijdens zo'n aanval? En nog belangrijker, wat kun je eraan doen?

Laten we dieper ingaan op de fysieke en emotionele sensaties die je kunt ervaren tijdens een paniekaanval, en bespreken hoe je deze kunt herkennen en beheersen. Want onthoud: je bent niet machteloos. Er zijn strategieën die je kunnen helpen om door deze moeilijke momenten heen te komen.

De Fysieke Sensaties van Paniek

Een paniekaanval is meer dan alleen een gevoel van angst. Het activeert je 'vecht-of-vlucht'-respons, een evolutionair mechanisme dat bedoeld is om je te beschermen tegen gevaar. Alleen is er in dit geval geen echt gevaar, maar je lichaam reageert alsof dat wel zo is. Hierdoor ervaar je een reeks fysieke symptomen, die soms heel beangstigend kunnen zijn.

Hartkloppingen en Versnelde Hartslag

Dit is een van de meest voorkomende en opvallende symptomen. Je hart kan slaan als een gek, alsof je net een marathon hebt gerend. Je kunt je hart zelfs voelen bonken in je borst of keel.

Ademhalingsproblemen

Je ademhaling kan versnellen en oppervlakkig worden. Je kunt het gevoel hebben dat je geen lucht krijgt, alsof je stikt. Dit kan leiden tot hyperventilatie, wat op zijn beurt weer andere symptomen kan veroorzaken, zoals duizeligheid en tintelingen.

Zweten en Rillen

Plotseling kun je overvallen worden door een golf van hitte, gevolgd door een koude rilling. Je kunt overmatig gaan zweten, zelfs als het niet warm is.

Duizeligheid en Misselijkheid

Je kunt je duizelig, licht in het hoofd of zelfs flauw voelen. Misselijkheid en maagklachten komen ook vaak voor. Sommige mensen ervaren diarree of een knoop in hun maag.

Tintelingen en Gevoelloosheid

Sommige mensen ervaren tintelingen of een gevoel van gevoelloosheid in hun handen, voeten of gezicht. Dit wordt veroorzaakt door de hyperventilatie, die de bloedcirculatie kan beïnvloeden.

Pijn op de Borst

Pijn op de borst kan een zeer beangstigend symptoom zijn, omdat het kan lijken op een hartaanval. Het is belangrijk om te onthouden dat pijn op de borst tijdens een paniekaanval meestal niet gevaarlijk is, maar het is altijd verstandig om een arts te raadplegen als je je zorgen maakt.

De Emotionele Impact van Paniek

Naast de fysieke sensaties, is de emotionele tol van een paniekaanval enorm. De angst en het gevoel van controleverlies kunnen je diep raken.

Intense Angst en Vrees

De meest prominente emotie tijdens een paniekaanval is natuurlijk angst. Maar het is meer dan alleen 'een beetje bang zijn'. Het is een intense, overweldigende vrees die je hele wezen overneemt. Je kunt bang zijn om dood te gaan, gek te worden of de controle te verliezen.

Derealisatie en Depersonalisatie

Dit zijn dissociatieve symptomen waarbij je je losgekoppeld voelt van de realiteit of van jezelf. Derealisatie betekent dat de wereld om je heen onwerkelijk aanvoelt. Depersonalisatie betekent dat je je losgekoppeld voelt van je eigen lichaam en gedachten.

Gevoel van Controleverlies

Een van de meest beangstigende aspecten van een paniekaanval is het gevoel van controleverlies. Je kunt het gevoel hebben dat je geen controle hebt over je eigen lichaam, gedachten of emoties.

Vrees voor een Volgende Aanval

Na een paniekaanval ontstaat vaak de angst voor een volgende aanval. Dit kan leiden tot vermijdingsgedrag, waarbij je situaties of plaatsen gaat vermijden waarvan je denkt dat ze een aanval kunnen uitlokken. Dit kan je leven aanzienlijk beperken.

Wat Kun Je Doen Tijdens en Na een Paniekaanval?

Hoewel een paniekaanval een beangstigende ervaring is, is het belangrijk om te weten dat er manieren zijn om ermee om te gaan. Hier zijn enkele praktische tips:

Tijdens een Aanval:

• Ademhalingsoefeningen: Focus op je ademhaling. Probeer langzaam en diep in te ademen door je neus en langzaam uit te ademen door je mond. Tel bijvoorbeeld tot vier tijdens het inademen, houd je adem even vast en tel tot zes tijdens het uitademen. Dit helpt om je hartslag te verlagen en je zenuwstelsel te kalmeren.
• Grondingstechnieken: Gebruik je zintuigen om jezelf te aarden. Focus op wat je ziet, hoort, ruikt, proeft en voelt. Noem bijvoorbeeld vijf dingen die je ziet, vier dingen die je kunt aanraken, drie dingen die je hoort, twee dingen die je ruikt en één ding dat je proeft.
• Positieve Zelfspraak: Herhaal geruststellende zinnen tegen jezelf. Zeg bijvoorbeeld: "Dit is een paniekaanval, het is niet gevaarlijk. Het gaat voorbij. Ik kan dit aan."
• Zoek Afleiding: Probeer je gedachten af te leiden. Luister naar muziek, lees een boek, of praat met iemand die je vertrouwt.

Na een Aanval:

• Zorg Goed Voor Jezelf: Neem de tijd om te rusten en te ontspannen. Drink voldoende water, eet gezond en slaap voldoende.
• Praat Erover: Deel je ervaring met iemand die je vertrouwt. Praten kan helpen om je angst te verminderen en je minder alleen te voelen.
• Zoek Professionele Hulp: Als je regelmatig paniekaanvallen hebt of als ze je leven aanzienlijk beïnvloeden, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Een therapeut kan je helpen om de oorzaken van je paniekaanvallen te identificeren en effectieve copingstrategieën te leren. Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is een bewezen effectieve behandeling voor paniekstoornis.
• Identificeer Triggers: Probeer te achterhalen welke situaties, gedachten of gevoelens je paniekaanvallen uitlokken. Dit kan je helpen om deze triggers te vermijden of om er beter mee om te gaan.
• Lichaamsbeweging en Ontspanning: Regelmatige lichaamsbeweging en ontspanningstechnieken, zoals yoga of meditatie, kunnen helpen om je angstniveau te verlagen en je veerkracht te vergroten.

Het is belangrijk om te onthouden dat je niet alleen bent. Paniekaanvallen zijn een veelvoorkomend probleem, en er is hulp beschikbaar. Door de fysieke en emotionele sensaties te begrijpen, kun je jezelf beter voorbereiden om ze te herkennen en te beheersen. Geef niet op! Met de juiste ondersteuning en strategieën kun je leren om met paniekaanvallen om te gaan en je leven terug te krijgen.

Volgens het Trimbos-instituut ervaart ongeveer 2 tot 3% van de volwassenen in Nederland een paniekstoornis. Dit benadrukt hoe belangrijk het is om openlijk over dit onderwerp te praten en elkaar te ondersteunen.

Dus, de volgende keer dat je voelt dat paniek opkomt, onthoud dan deze woorden: Adem. Aard. Accepteer. Je bent sterker dan je denkt.