Welke Trekvogel Vliegt Als Hij Niet Trekt Zeer Weinig

Herken je dat gevoel? Die innerlijke onrust, de drang om te vertrekken, om iets anders te doen? Voor veel mensen is het een seizoensgebonden gevoel, maar voor sommige vogelsoorten is het een levensnoodzaak. Ze zijn afhankelijk van hun trekroute om te overleven. Maar wat gebeurt er met die vogels die, om wat voor reden dan ook, niet trekken? Welke trekvogel staat bekend om zijn verminderde activiteit als hij niet hoeft te vliegen naar warmere oorden?

Laten we eens duiken in de wereld van de trekvogels en specifiek kijken naar de Buizerd (Buteo buteo).

De Buizerd: Een Flexibele Trekker

De Buizerd is een fascinerende vogel, omdat hij zich in verschillende mate aanpast aan de omgeving. Hij is een partiële trekvogel, wat betekent dat sommige populaties trekken en andere niet. Dit hangt sterk af van de beschikbaarheid van voedsel en de weersomstandigheden.

Waarom Trekken Buizerds?

De voornaamste reden dat Buizerds trekken is, zoals bij de meeste trekvogels, om voldoende voedsel te vinden. Vooral in de wintermaanden kan het moeilijk zijn om aan hun behoefte te voldoen in koudere gebieden. De bodem bevriest, prooidieren verschuilen zich, en het jagen wordt simpelweg moeilijker en energie-intensiever.

Deze problemen zijn vooral van toepassing in Noord- en Oost-Europa. Buizerds uit deze regio's trekken naar Zuid-Europa, waar de winters milder zijn en er meer prooi beschikbaar is. De reis is vaak lang en gevaarlijk, maar de overlevingskans is in de winter in het zuiden groter dan in het noorden zonder te trekken.

Wanneer de Trek achterwege blijft

Maar wat gebeurt er met de Buizerds die niet trekken? Het antwoord ligt in de beschikbaarheid van voedsel. Als er voldoende voedsel beschikbaar is, zelfs in de winter, dan hebben Buizerds geen reden om te vertrekken. Dit kan komen door:

Milde winters: Door klimaatverandering worden de winters in sommige gebieden steeds milder. Dit betekent dat de grond minder vaak bevriest en prooidieren langer actief blijven.
Aanwezigheid van afval: In de buurt van steden en landbouwgebieden is vaak veel afval te vinden, wat als voedselbron kan dienen voor Buizerds.
Specifieke leefomgeving: Sommige gebieden hebben van nature een overvloed aan prooidieren, zelfs in de winter.
Bijvoeren: In sommige gevallen worden Buizerds (onbedoeld) bijgevoerd door mensen, bijvoorbeeld door het achterlaten van etensresten.

Onder deze omstandigheden, en vooral als combinatie van factoren, kan de Buizerd er voor kiezen om niet te trekken.

De Impact van Niet-Trekken op het Gedrag van de Buizerd

Als een Buizerd besluit om niet te trekken, heeft dit aanzienlijke gevolgen voor zijn gedrag. Hij vertoont over het algemeen minder activiteit en spendeert meer tijd met energiebesparing. Dit komt tot uiting in de volgende punten:

Verminderde vliegactiviteit: Buizerds die niet trekken, vliegen significant minder. Ze besparen energie door minder vaak te jagen en meer te rusten.
Lagere jachtfrequentie: Omdat energiebesparing cruciaal is, zullen ze minder vaak actief jagen. Ze zullen zich voornamelijk richten op makkelijk te vangen prooien of aas.
Sociale interactie: Tijdens de trek vormen Buizerds vaak groepen. Als ze niet trekken, leven ze vaker solitair of in kleine familieverbanden.
Territoriumverdediging: De intensiteit van territoriumverdediging kan afnemen in de winter, omdat de focus meer ligt op overleven.
Roesten: Buizerds die niet trekken, zullen een comfortabele en beschutte roestplaats opzoeken om de koude nachten door te komen. Ze zoeken plekken die beschutting bieden tegen wind en neerslag, vaak in dichte bossen of op beschutte plekken in agrarisch gebied.

Het is belangrijk om te benadrukken dat dit geen luiheid is, maar een slimme overlevingsstrategie. Door energie te besparen, vergroten ze hun kans om de winter te overleven.

De Rol van Klimaatverandering

Klimaatverandering speelt een steeds grotere rol in het trekgedrag van trekvogels, waaronder de Buizerd. Milde winters maken het voor meer Buizerds mogelijk om in hun broedgebied te blijven, wat kan leiden tot veranderingen in de populatieverdeling en de concurrentie om voedsel en territorium.

Er zijn tegenstrijdige geluiden. Sommige onderzoekers zeggen dat dit flexibel gedrag een voordeel is, omdat de Buizerd zich makkelijker aanpast aan veranderende omstandigheden. Anderen waarschuwen voor de mogelijke gevolgen van het verlies van de trekinstincten op de lange termijn. Ze stellen dat de afhankelijkheid van afval en bijvoeding een risico vormt, omdat deze voedselbronnen onvoorspelbaar kunnen zijn.

Andere Voorbeelden van Minder Actieve Trekkers

De Buizerd is niet de enige trekvogel die bij afwezigheid van trek minder actief is. Verschillende andere soorten vertonen vergelijkbaar gedrag:

Koperwiek (Turdus iliacus): Net als de Buizerd is de Koperwiek een partiële trekker. Als er voldoende bessen en andere vruchten beschikbaar zijn, kunnen ze in hun broedgebied blijven en zich tegoed doen aan dit rijkelijke buffet, zonder de energie te verspillen aan een lange trektocht. Wanneer er niet getrokken wordt, zie je ze vooral in de buurt van voedselbronnen en zijn ze minder actief in het zoeken daarnaar, omdat de vruchten vaak overvloedig voor het oprapen liggen.
Spreeuw (Sturnus vulgaris): Spreeuwen zijn berucht om hun enorme zwermen tijdens de trek. Echter, steeds meer Spreeuwen overwinteren in Nederland. Dit komt door de milde winters en de beschikbaarheid van voedsel, vooral in de buurt van steden en landbouwgebieden. Wanneer ze niet trekken, houden ze zich rustig op en vertonen ze een relatief laag activiteitsniveau, voornamelijk gericht op het vinden van voedsel en beschutting.
Wintertaling (Anas crecca): Deze kleine eend overwintert steeds vaker in Nederland. In de overwinteringsgebieden verblijven ze vaak in grote groepen in ondiep water en op graslanden. Als de Wintertaling niet hoeft te trekken, spendeert hij een groot deel van de dag rustend en foerageert hij minder intensief dan tijdens de trekperiode.

Wat Kunnen We Leren van de Buizerd?

De flexibiliteit van de Buizerd is een teken van aanpassingsvermogen. Het laat zien dat vogels in staat zijn om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden, zoals klimaatverandering en veranderde landgebruik. Dit geeft hoop, maar we moeten er ook voor zorgen dat we hun leefomgeving beschermen en duurzame oplossingen vinden voor de problemen die klimaatverandering veroorzaakt.

Enkele mogelijke oplossingen zijn:

Behoud van natuurgebieden: Het beschermen van natuurgebieden is cruciaal voor het behoud van biodiversiteit en het bieden van een veilige leefomgeving voor trekvogels.
Duurzame landbouw: Het bevorderen van duurzame landbouwpraktijken kan de beschikbaarheid van voedsel verbeteren en de impact van landbouw op het milieu verminderen.
Reductie van afval: Het verminderen van afval kan de afhankelijkheid van trekvogels van afval als voedselbron verminderen.
Monitoring: Het monitoren van het trekgedrag van trekvogels kan ons helpen om de impact van klimaatverandering te begrijpen en passende maatregelen te nemen.

Laten we ons realiseren dat de Buizerd ons een belangrijke les leert over aanpassingsvermogen en veerkracht. Door hun gedrag te observeren en te begrijpen, kunnen we beter inspelen op de uitdagingen van een veranderende wereld.

Maar wat kunnen we zelf concreet doen? Kunnen we een bijdrage leveren aan het behoud van de leefomgeving van deze prachtige vogels, zodat ze, ongeacht of ze trekken of niet, kunnen blijven floreren?