Woorden Van Het Jaar 2022

Het einde van het jaar nadert, en dat betekent traditiegetrouw dat de Woorden van het Jaar worden bekendgemaakt. Een moment waarop we even stilstaan bij de meest opvallende, spraakmakende en typerende woorden die het afgelopen jaar onze taal zijn binnengeslopen of juist een hernieuwde populariteit hebben gekregen. Het is een reflectie van de belangrijkste gebeurtenissen, trends en maatschappelijke verschuivingen die 2022 hebben gekenmerkt. In dit artikel duiken we dieper in op de Woorden van het Jaar van 2022 in Nederland en Vlaanderen, de achterliggende betekenis en hun relevantie voor het grotere geheel.

De Woorden van het Jaar: Een Spiegel van 2022

De Woorden van het Jaar zijn meer dan alleen maar woorden; ze zijn een spiegel van de tijd. Ze vangen de essentie van een periode en geven inzicht in wat ons heeft beziggehouden, gefrustreerd of juist geïnspireerd. Door de jaren heen hebben we woorden als 'klimaatspijbelaar' (2019), 'anderhalvemetersamenleving' (2020) en 'prikspijt' (2021) voorbij zien komen. Deze woorden dienden als een direct bewijs van de heersende thema's in die respectievelijke jaren.

Nederland: Energie, Economie en Oorlog

In Nederland werd de top 3 gedomineerd door woorden die direct gerelateerd zijn aan de energiecrisis, de economische uitdagingen en de oorlog in Oekraïne. Woorden als 'energiearmoede', 'inflatie' en 'kerninflatie' waren veelvuldig in het nieuws en in de dagelijkse gesprekken te horen. Ook woorden gerelateerd aan de landbouw, zoals 'stikstofcrisis', bleven prominent aanwezig.

Energiearmoede verwijst naar de situatie waarin huishoudens moeite hebben om hun energierekening te betalen, wat in 2022 een wijdverspreid probleem werd door de sterk gestegen energieprijzen. Veel mensen moesten bezuinigen op andere essentiële zaken om hun huis te kunnen verwarmen.

Inflatie beschrijft de algemene stijging van prijzen, waardoor de koopkracht van het geld afneemt. In 2022 bereikte de inflatie in Nederland recordhoogtes, wat resulteerde in een hogere druk op de portemonnee van consumenten.

De woordenlijst reflecteert ook de politieke en sociale context, met woorden als 'wappie' (iemand die complottheorieën aanhangt) en 'klimaatklever' (klimaatactivist die zich vastplakt aan objecten om aandacht te vragen) die de polarisatie in de samenleving weerspiegelen. Deze termen werden gebruikt in discussies over vaccinaties, klimaatbeleid en de rol van de overheid.

Vlaanderen: Oorlog, Taal en Identiteit

In Vlaanderen werd de lijst eveneens gekenmerkt door de oorlog in Oekraïne en de impact daarvan op de samenleving. Woorden als 'oorlogsmoeheid' en 'kernuitstap' waren prominent aanwezig. Daarnaast speelden thema's rond taal en identiteit een rol, met woorden als 'nepbaby' (een pop die gebruikt wordt in anti-abortusprotesten) en 'klimaatbetoging'. Interessant is de reflectie van technologie en nieuwe media, bijvoorbeeld met het woord 'ghostbusting', waarmee het online ontmaskeren van fake accounts wordt bedoeld.

Oorlogsmoeheid beschrijft het gevoel van uitputting en desillusie dat ontstaat na langdurige blootstelling aan negatief nieuws over een oorlog. Mensen werden moe van de constante stroom aan beelden en verhalen over het conflict in Oekraïne.

Kernuitstap verwijst naar het besluit van de Belgische regering om kerncentrales te sluiten, een thema dat al langer speelt maar door de energiecrisis opnieuw actueel werd.

De Impact van Nieuwe Woorden

Nieuwe woorden ontstaan vaak als reactie op specifieke gebeurtenissen of nieuwe ontwikkelingen. Ze kunnen een fenomeen benoemen dat voorheen nog geen label had, of een bestaand concept op een nieuwe manier belichten. De impact van deze woorden kan aanzienlijk zijn:

• Taal evolueert: Nieuwe woorden verrijken de taal en maken het mogelijk om complexere ideeën en nuances te uiten.
• Maatschappelijke bewustwording: Woorden kunnen een discussie op gang brengen en de aandacht vestigen op belangrijke thema's.
• Identiteit en verbinding: Het gebruik van bepaalde woorden kan een gevoel van verbondenheid creëren binnen een groep mensen die dezelfde waarden of ervaringen delen.
• Politieke invloed: Woorden kunnen worden gebruikt om een bepaalde ideologie te promoten of om kritiek te uiten op bestaande systemen.

Voorbeelden uit 2022

Een goed voorbeeld is het woord 'boomer', dat al langer bestond, maar in 2022 nog steeds gebruikt werd om een generatiekloof aan te duiden. Het woord werd gebruikt om oudere generaties te bekritiseren voor hun vermeende onbegrip van de problemen waarmee jongere generaties te maken hebben, zoals klimaatverandering en de woningmarkt.

Ook het woord 'gaslighting', dat verwijst naar een vorm van psychologische manipulatie, werd in 2022 vaker gebruikt om situaties te beschrijven waarin iemand probeert een ander aan zijn eigen realiteit te laten twijfelen. Dit woord kreeg een bredere bekendheid door de toegenomen aandacht voor mentale gezondheid en de schadelijke effecten van manipulatief gedrag.

De Rol van Media en Sociale Media

De media en sociale media spelen een cruciale rol in de verspreiding van nieuwe woorden. Nieuwsberichten, opiniestukken en posts op sociale media dragen bij aan de bekendheid en het gebruik van deze woorden. Hashtags op platforms zoals Twitter en Instagram kunnen een woord viral laten gaan en de discussie erover aanwakkeren.

Een voorbeeld hiervan is de hashtag #MeToo, die al in 2006 werd gebruikt, maar in 2017 een enorme vlucht nam en bijdroeg aan de bewustwording van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De hashtag fungeerde als een platform voor slachtoffers om hun verhalen te delen en als een oproep tot verandering.

Conclusie: Woorden als Tijdcapsule

De Woorden van het Jaar zijn een waardevolle tijdcapsule die ons in staat stelt om terug te kijken op een bepaald jaar en de belangrijkste gebeurtenissen en trends te herinneren. Ze bieden inzicht in de zorgen, de hoop en de uitdagingen van een bepaalde periode. Door de woorden van 2022 te analyseren, kunnen we een beter begrip krijgen van de impact van de energiecrisis, de oorlog in Oekraïne en de politieke en sociale polarisatie op onze samenleving.

Blijf kritisch nadenken over de woorden die we gebruiken en hoe ze onze perceptie van de werkelijkheid beïnvloeden. Laten we taal gebruiken om verbinding te creëren, kennis te delen en positieve verandering te stimuleren. De Woorden van het Jaar herinneren ons eraan dat taal krachtig is en dat we er verantwoordelijk mee om moeten gaan. Het is aan ons om te bepalen welke woorden we in de toekomst willen gebruiken om de wereld om ons heen te beschrijven en te vormen. Denk na over je eigen 'Woord van het Jaar' en deel het met anderen!