Aan Tafel Met Charles Dickens

Kent u dat gevoel? Dat u een boek leest van een auteur en u zich afvraagt hoe het zou zijn om met die persoon aan tafel te zitten? Om te praten over zijn ideeën, zijn inspiratie, en misschien wel, over zijn favoriete gerechten?

Voor veel lezers is Charles Dickens zo'n auteur. Zijn romans, doordrenkt met sociale kritiek en levendige personages, brengen het Victoriaanse Engeland tot leven. Maar wat aten Dickens en zijn tijdgenoten eigenlijk? En hoe beïnvloedde de Victoriaanse eetcultuur zijn werk? Laten we samen aan tafel gaan met Charles Dickens en een kijkje nemen in de culinaire wereld van de 19e eeuw.

Een Victoriaanse Overvloed

De Victoriaanse periode, van 1837 tot 1901, was een tijd van enorme veranderingen en tegenstellingen. Aan de ene kant was er de industriële revolutie, die leidde tot economische groei en een groeiende middenklasse. Aan de andere kant was er grote armoede en sociale ongelijkheid. Dit alles reflecteerde zich in de eetcultuur van die tijd.

Voor de rijken was er een overvloed aan eten. Uitgebreide diners met meerdere gangen waren de norm. Denk aan gebraden vlees, wild, vis, gevogelte, groenten en desserts. Alles werd rijkelijk bereid en gepresenteerd. Een typische Victoriaanse maaltijd voor de elite kon er als volgt uitzien:

• Soep (bijvoorbeeld schildpadsoep)
• Vis (bijvoorbeeld zalm of schol)
• Een hoofdgerecht (bijvoorbeeld gebraden lamsbout of rosbief)
• Gevogelte (bijvoorbeeld fazant of eend)
• Groenten (bijvoorbeeld asperges of spruitjes)
• Dessert (bijvoorbeeld pudding of taart)

Dit alles werd begeleid door verschillende wijnen en andere dranken. Het was een sociaal gebeuren, waarbij eten niet alleen diende om de honger te stillen, maar ook om status en welvaart te tonen.

Voor de armen was het een heel ander verhaal. Zij hadden vaak moeite om aan genoeg eten te komen. Hun dieet bestond voornamelijk uit goedkope en voedzame producten zoals brood, aardappelen en pap. Vlees was een luxe die ze zich maar zelden konden veroorloven.

De Impact van Armoede op de Voeding

Dickens was zich terdege bewust van de verschillen in voeding tussen de rijken en de armen. In zijn romans schetst hij een scherp beeld van de armoede en honger die veel mensen in het Victoriaanse Engeland leden. Denk bijvoorbeeld aan de scène in *Oliver Twist* waarin de jongens in het werkhuis vechten om een extra portie pap.

Deze scènes waren niet overdreven. Uit onderzoek blijkt dat ondervoeding een groot probleem was in de Victoriaanse tijd. Een studie uit 2015, gepubliceerd in *The Economic History Review*, toonde aan dat de gemiddelde lengte van de Engelse arbeidersklasse in de 19e eeuw lager was dan die van hun voorouders, wat een indicatie is van ondervoeding.

Dickens' Eigen Smaak

Wat at Charles Dickens zelf graag? Hoewel hij zich inzette voor de armen, was hij zelf zeker geen armoedzaaier. Hij genoot van het goede leven en dat omvatte ook lekker eten. Uit brieven en biografieën blijkt dat Dickens een gourmand was, een liefhebber van lekker eten en drinken.

Hij hield van uitgebreide diners en was een gastheer in hart en nieren. Zijn huizen waren vaak gevuld met vrienden en familie, en er werd rijkelijk getafeld. Een van zijn favoriete gerechten was gebraden gans, vooral tijdens de kerstdagen. Kerstmis was voor Dickens een belangrijk thema, en hij beschreef de overvloedige maaltijden als een symbool van warmte, gezelligheid en vrijgevigheid.

Daarnaast was Dickens een groot liefhebber van sherry en champagne. Hij dronk graag een glas na de maaltijd, terwijl hij met zijn gasten converseerde. Hij was ook een fan van Punch, een populaire drank in de Victoriaanse tijd, gemaakt van rum, brandy, wijn, thee, citroen en suiker.

Recepten uit de Tijd van Dickens

Wilt u zelf ervaren hoe het is om te eten zoals Dickens? Hier zijn een paar eenvoudige recepten geïnspireerd door de Victoriaanse keuken:

• Victoriaanse Scones: Combineer bloem, bakpoeder, suiker en boter. Voeg melk toe tot een samenhangend deeg ontstaat. Vorm er scones van en bak ze in de oven tot ze goudbruin zijn. Serveer ze met clotted cream en jam.
• Christmas Plum Pudding: Een klassiek kerstdessert. Combineer gedroogde vruchten, suiker, melk, en kruiden. Laat het mengsel weken en stoom het vervolgens gedurende enkele uren. Serveer met brandy butter.
• Beef Tea: Een krachtige bouillon van rundvlees. Kook rundvlees in water met groenten en kruiden. Zeef de bouillon en serveer deze warm. Een perfect gerecht voor mensen die herstellende zijn van een ziekte.

De Impact van Voedsel op Dickens' Werk

Voedsel speelt een belangrijke rol in Dickens' romans. Het is niet alleen een decoratief element, maar ook een manier om karakters te typeren en sociale verschillen te benadrukken. Zo beschrijft hij in *A Christmas Carol* de overvloedige kerstmaaltijd van de Cratchit familie, die ondanks hun armoede toch een feestelijke maaltijd op tafel weten te zetten. Deze scène staat in contrast met de gierigheid van Scrooge, die zich in eerste instantie niet bekommert om het welzijn van anderen.

Ook in *Great Expectations* speelt voedsel een rol. De luxe maaltijden die Pip in Londen nuttigt, staan in schril contrast met de eenvoudige maaltijden die hij in zijn jeugd gewend was. Dit symboliseert zijn sociale stijging en de daarmee gepaarde gaande verandering in zijn levensstijl.

Kortom, voedsel is een krachtig symbool in Dickens' werk. Het weerspiegelt de sociale realiteit van zijn tijd en draagt bij aan de complexiteit van zijn personages en verhalen.

Aan Tafel met Dickens: Een Laatste Gedachte

Hoewel we Charles Dickens zelf niet meer kunnen ontmoeten, kunnen we wel een idee krijgen van zijn leven en tijd door zijn romans te lezen en ons te verdiepen in de Victoriaanse eetcultuur. Zijn werk herinnert ons eraan dat voedsel meer is dan alleen brandstof; het is een belangrijk onderdeel van onze cultuur en identiteit.

Dus de volgende keer dat u een boek van Dickens leest, neem dan even de tijd om stil te staan bij de beschrijvingen van het eten. Probeer u voor te stellen hoe het zou zijn om met hem aan tafel te zitten, te genieten van een gebraden gans en te discussiëren over de sociale kwesties van zijn tijd. Wie weet, misschien ontdekt u wel een nieuwe dimensie in zijn werk.