Hellp Syndroom Wat Is Dat

Je bent zwanger, een prachtige tijd. Maar soms, in de laatste maanden van de zwangerschap of vlak na de bevalling, kunnen er complicaties optreden. Eén daarvan is het HELLP-syndroom, een ernstige aandoening die snel medische aandacht vereist. In dit artikel duiken we dieper in wat het HELLP-syndroom precies is, hoe je het herkent en wat de behandelingsmogelijkheden zijn. Dit artikel is bedoeld voor aanstaande ouders, jonge ouders, en iedereen die meer wil weten over deze zeldzame maar potentieel levensbedreigende complicatie.

Wat is het HELLP-syndroom?

De naam HELLP is een afkorting die verwijst naar de belangrijkste kenmerken van de aandoening:

• H - Hemolyse: Afbraak van rode bloedcellen.
• EL - Elevated Liver enzymes: Verhoogde leverenzymen, wat wijst op leverbeschadiging.
• LP - Low Platelet count: Laag aantal bloedplaatjes, wat kan leiden tot bloedingsproblemen.

Het HELLP-syndroom is een ernstige variant van pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging). Het kan levensbedreigend zijn voor zowel de moeder als het kind. Hoewel de exacte oorzaak nog niet volledig bekend is, wordt gedacht dat problemen met de placenta een rol spelen, waardoor de bloedvaten beschadigd raken en er een cascade van reacties in het lichaam ontstaat.

Wie loopt risico op het HELLP-syndroom?

Hoewel het HELLP-syndroom bij elke zwangere vrouw kan voorkomen, zijn er bepaalde factoren die het risico verhogen:

• Voorgeschiedenis van pre-eclampsie of HELLP-syndroom: Vrouwen die eerder pre-eclampsie of HELLP-syndroom hebben gehad, hebben een grotere kans om het opnieuw te ontwikkelen.
• Hoge bloeddruk: Zwangerschapshypertensie (hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap) is een belangrijke risicofactor.
• Eerste zwangerschap: Vrouwen die voor het eerst zwanger zijn, lopen een iets hoger risico.
• Leeftijd: Vrouwen boven de 35 jaar hebben een iets verhoogd risico.
• Meerlingzwangerschap: Zwanger zijn van een tweeling of meerling verhoogt de kans op pre-eclampsie en dus ook op het HELLP-syndroom.
• Bepaalde medische aandoeningen: Vrouwen met aandoeningen zoals diabetes, nierziekten of auto-immuunziekten lopen een hoger risico.

Het is belangrijk om te benadrukken dat niet iedereen met deze risicofactoren het HELLP-syndroom ontwikkelt, en dat het ook kan voorkomen bij vrouwen zonder bekende risicofactoren. Regelmatige controles tijdens de zwangerschap zijn essentieel om eventuele problemen vroegtijdig op te sporen.

Symptomen van het HELLP-syndroom

De symptomen van het HELLP-syndroom kunnen variëren van mild tot ernstig. Het is belangrijk om alert te zijn op de volgende signalen, vooral in de laatste maanden van de zwangerschap en vlak na de bevalling:

• Pijn in de bovenbuik: Vaak rechts onder de ribben, soms verward met maagzuur.
• Misselijkheid en braken: Hoewel dit veel voorkomt tijdens de zwangerschap, kan hevige en aanhoudende misselijkheid een teken zijn van HELLP.
• Hoofdpijn: Ernstige en aanhoudende hoofdpijn die niet reageert op pijnstillers.
• Vermoeidheid en algeheel gevoel van malaise: Extreme vermoeidheid en een gevoel van ziek zijn.
• Visuele stoornissen: Wazig zien, dubbelzien of lichtflitsen zien.
• Opgezwollen gezicht, handen en voeten: Snelle en extreme toename van oedeem.
• Pijn in de schouder: Dit kan veroorzaakt worden door leverirritatie.
• Bloedingen: Bijvoorbeeld neusbloedingen, bloedend tandvlees of blauwe plekken zonder duidelijke oorzaak.

Let op: Niet alle vrouwen met het HELLP-syndroom ervaren alle symptomen. Sommige vrouwen hebben slechts milde klachten, terwijl anderen ernstige symptomen hebben. Vertrouw op je intuïtie en neem contact op met je arts of verloskundige als je je zorgen maakt over je gezondheid.

Hoe wordt het HELLP-syndroom gediagnosticeerd?

De diagnose van het HELLP-syndroom wordt gesteld op basis van:

• Lichamelijk onderzoek: De arts zal je bloeddruk meten, je buik onderzoeken en letten op tekenen van oedeem.
• Bloedonderzoek: Bloedonderzoek is cruciaal om de afbraak van rode bloedcellen (hemolyse), de verhoogde leverenzymen en het lage aantal bloedplaatjes te detecteren.
• Urineonderzoek: Urineonderzoek kan worden gebruikt om eiwit in de urine aan te tonen, wat een teken kan zijn van pre-eclampsie.

Het is belangrijk om snel een diagnose te stellen, zodat de behandeling zo snel mogelijk kan worden gestart.

Behandeling van het HELLP-syndroom

De behandeling van het HELLP-syndroom is gericht op het stabiliseren van de moeder en het zo snel mogelijk beëindigen van de zwangerschap. Dit kan betekenen dat de baby vroegtijdig geboren moet worden, zelfs als de zwangerschap nog niet voldragen is.

De belangrijkste behandelingsopties zijn:

• Bevalling: De bevalling is de meest effectieve behandeling voor het HELLP-syndroom. Afhankelijk van de zwangerschapsduur en de ernst van de aandoening kan de bevalling worden ingeleid of kan een keizersnede noodzakelijk zijn.
• Bloeddrukverlagende medicatie: Medicijnen om de bloeddruk te verlagen en de belasting op het hart en de bloedvaten te verminderen.
• Magnesiumsulfaat: Magnesiumsulfaat wordt vaak gegeven om epileptische aanvallen te voorkomen en de bloeddruk te stabiliseren.
• Bloedtransfusie: In sommige gevallen kan een bloedtransfusie nodig zijn om het tekort aan bloedplaatjes aan te vullen en bloedingen te voorkomen.
• Corticosteroïden: Als de baby nog erg vroeg geboren moet worden, kunnen corticosteroïden worden gegeven om de longrijping van de baby te bevorderen.

Na de bevalling worden de moeder en de baby nauwlettend in de gaten gehouden. De meeste vrouwen herstellen volledig na de bevalling, maar het kan enkele dagen tot weken duren voordat de bloedwaarden weer normaal zijn. Soms zijn er complicaties na de bevalling, zoals bloedingen of infecties.

Wat kun je zelf doen?

Hoewel je het HELLP-syndroom niet kunt voorkomen, kun je wel een aantal dingen doen om het risico te verkleinen en eventuele problemen vroegtijdig te signaleren:

• Regelmatige controles tijdens de zwangerschap: Ga naar alle afspraken met je arts of verloskundige. Zij kunnen je bloeddruk controleren en je urine onderzoeken op eiwit.
• Gezonde levensstijl: Eet gezond, beweeg voldoende en vermijd stress.
• Let op de signalen van je lichaam: Negeer geen symptomen en neem contact op met je arts of verloskundige als je je zorgen maakt.
• Informeer je: Lees je in over pre-eclampsie en het HELLP-syndroom, zodat je weet waar je op moet letten.
• Wees open over je medische geschiedenis: Vertel je arts over eventuele aandoeningen die je hebt of medicijnen die je gebruikt.

De impact van het HELLP-syndroom

Het HELLP-syndroom kan een ingrijpende gebeurtenis zijn, zowel fysiek als emotioneel. De plotselinge ernst van de aandoening, de noodzaak van een vroegtijdige bevalling en de onzekerheid over de gezondheid van de moeder en de baby kunnen veel stress en angst veroorzaken.

Het is belangrijk om te beseffen dat je niet alleen bent. Veel vrouwen hebben een HELLP-syndroom doorgemaakt en kunnen je steunen. Zoek steun bij je partner, familie, vrienden, een psycholoog of een lotgenotengroep. Praat over je ervaringen en geef jezelf de tijd om te herstellen, zowel fysiek als emotioneel.

Conclusie

Het HELLP-syndroom is een ernstige maar gelukkig zeldzame complicatie van de zwangerschap. Door alert te zijn op de symptomen, regelmatige controles te bezoeken en snel medische hulp te zoeken, kan de schade beperkt worden en de gezondheid van moeder en kind worden beschermd. Wees je bewust van de risicofactoren, maar laat je niet onnodig bang maken. Een goede voorbereiding en een open communicatie met je zorgverleners zijn essentieel om een gezonde zwangerschap te bevorderen. Onthoud dat je niet alleen staat in dit proces en dat er hulp en steun beschikbaar is. Informeer jezelf, luister naar je lichaam en vertrouw op je intuïtie. Een gezonde en veilige zwangerschap is het allerbelangrijkste.