Hoe Bereken Je Het Marktaandeel

Heb je je ooit afgevraagd hoe succesvol jouw bedrijf werkelijk is in vergelijking met de concurrentie? Of misschien wil je investeren in een bedrijf en ben je benieuwd naar hun positie in de markt? Het antwoord ligt in het marktaandeel, een cruciale indicator voor het begrijpen van je prestaties en het bepalen van strategische beslissingen. Deze gids helpt je om het marktaandeel te berekenen en te interpreteren, zodat je weloverwogen beslissingen kunt nemen en je bedrijf kunt laten groeien. We richten ons op ondernemers, marketeers en studenten die een praktische handleiding zoeken, zonder ingewikkelde jargon.

Wat is Marktaandeel?

Marktaandeel is het percentage van de totale verkoop in een bepaalde markt dat door een specifiek bedrijf of product wordt gegenereerd. Simpel gezegd, het geeft weer hoeveel "taart" jouw bedrijf in handen heeft van de totale markttaart. Een groter marktaandeel betekent meestal een sterkere positie in de markt, meer invloed en vaak een hogere winstgevendheid. Maar het is belangrijk om te onthouden dat een groot marktaandeel niet automatisch garant staat voor succes; efficiëntie en winstgevendheid zijn net zo belangrijk.

Waarom is het Belangrijk?

Het berekenen van het marktaandeel is om verschillende redenen essentieel:

Prestatie-evaluatie: Het geeft een duidelijke indicatie van hoe goed je bedrijf presteert ten opzichte van de concurrentie. Stijgt je marktaandeel, dan ben je waarschijnlijk succesvol in het aantrekken van klanten en het veroveren van terrein.
Strategische besluitvorming: Het helpt bij het identificeren van sterke en zwakke punten. Een laag marktaandeel kan bijvoorbeeld wijzen op de noodzaak om je marketingstrategie te herzien of je productaanbod te verbeteren.
Concurrentieanalyse: Je kunt de prestaties van je concurrenten volgen en hun strategieën analyseren. Dit helpt je om proactief te reageren op veranderingen in de markt.
Investeringsbeslissingen: Investeerders gebruiken het marktaandeel als een belangrijke indicator om de potentie van een bedrijf te beoordelen. Een groeiend marktaandeel maakt een bedrijf aantrekkelijker voor investeringen.
Benchmarking: Je kunt je prestaties vergelijken met die van andere bedrijven in de sector om te zien waar je staat en waar je kunt verbeteren.

Hoe Bereken je het Marktaandeel?

De basisformule voor het berekenen van het marktaandeel is relatief eenvoudig:

Marktaandeel (%) = (Verkoop van het bedrijf / Totale verkoop in de markt) x 100

Laten we dit aan de hand van een voorbeeld bekijken:

Stel, je hebt een bedrijf dat smartphones verkoopt. In een bepaald jaar verkoopt jouw bedrijf voor €10 miljoen aan smartphones. De totale verkoop van smartphones in die markt (alle bedrijven samen) is €50 miljoen. Jouw marktaandeel is dan:

(€10.000.000 / €50.000.000) x 100 = 20%

Dit betekent dat jouw bedrijf 20% van de totale smartphone-markt in handen heeft.

Data Verzamelen voor de Berekening

De grootste uitdaging bij het berekenen van het marktaandeel is vaak het verzamelen van de benodigde data. Je hebt twee belangrijke stukken informatie nodig:

De verkoop van jouw bedrijf: Dit is relatief eenvoudig te verkrijgen uit je eigen boekhouding.
De totale verkoop in de markt: Dit is lastiger te achterhalen. Je kunt hiervoor verschillende bronnen gebruiken:
- Marktonderzoeksbureaus: Bedrijven zoals Nielsen, Gartner en Euromonitor International verzamelen data over de omvang van verschillende markten en verkopen deze informatie.
- Brancheorganisaties: Brancheorganisaties publiceren vaak rapporten met marktcijfers.
- Overheidsstatistieken: Nationale statistiekbureaus (zoals het CBS in Nederland) verzamelen en publiceren data over economische activiteiten, waaronder de omzet in verschillende sectoren.
- Beursgenoteerde bedrijven: De jaarverslagen van beursgenoteerde concurrenten kunnen inzicht geven in de totale marktomvang.
- Eigen onderzoek: Je kunt zelf marktonderzoek doen door enquêtes uit te zetten of experts te interviewen.

Het is cruciaal dat je consistente data gebruikt. Gebruik bijvoorbeeld omzetcijfers over dezelfde periode (jaar, kwartaal) en definieer duidelijk de markt waarop je je richt (bijvoorbeeld de Nederlandse smartphone-markt in plaats van de wereldwijde markt).

Verschillende Soorten Marktaandeel

Er zijn verschillende manieren om het marktaandeel te berekenen, afhankelijk van de data die je beschikbaar hebt en het doel van de analyse:

Omzetmarktaandeel: Gebaseerd op de omzet (verkoopwaarde) van producten of diensten. Dit is de meest gebruikelijke manier om het marktaandeel te berekenen.
Volume-marktaandeel: Gebaseerd op het aantal verkochte eenheden. Dit kan nuttig zijn als de prijzen van producten sterk variëren.
Relatief marktaandeel: Je vergelijkt je marktaandeel met dat van je grootste concurrent. Dit geeft een indicatie van je positie ten opzichte van de marktleider. De formule is: (Jouw marktaandeel / Marktaandeel van de grootste concurrent) x 100.
Serviceable Available Market (SAM) marktaandeel: Je focust je op de de markt die jij effectief kan bedienen, rekening houdend met jouw geografische bereik, de producten/diensten die je aanbiedt, en je doelgroep. Dit is vaak een realistischer beeld van je performance.

De keuze voor de juiste methode hangt af van de specifieke situatie en de vragen die je wilt beantwoorden.

Interpretatie van het Marktaandeel

Het berekende marktaandeel op zich is interessant, maar de interpretatie ervan is cruciaal. Wat betekent een marktaandeel van 20% concreet?

Marktleiders: Bedrijven met het grootste marktaandeel (vaak meer dan 40%) worden beschouwd als marktleiders. Ze hebben vaak de meeste invloed op de markt en bepalen de trends.
Volgers: Bedrijven met een aanzienlijk marktaandeel (bijvoorbeeld 20-40%) volgen de marktleider en proberen hun positie te versterken.
Nichespelers: Bedrijven met een kleiner marktaandeel (bijvoorbeeld minder dan 10%) richten zich vaak op een specifieke niche in de markt.
Nieuwkomers: Bedrijven die net de markt betreden hebben vaak een klein marktaandeel.

Een hoog marktaandeel is niet altijd beter. Het kan bijvoorbeeld duur zijn om een hoog marktaandeel te behouden, vooral als de concurrentie hevig is. Soms is het slimmer om je te focussen op een winstgevende nichemarkt, zelfs als dat betekent dat je een kleiner marktaandeel hebt.

Trends in Marktaandeel

Het is belangrijk om niet alleen naar het huidige marktaandeel te kijken, maar ook naar de trends in de loop van de tijd. Groeit je marktaandeel, blijft het stabiel, of neemt het af? Deze trends geven waardevolle inzichten in de effectiviteit van je strategieën en de dynamiek van de markt.

Een dalend marktaandeel kan wijzen op problemen zoals:

Verlies van concurrentiekracht: Je producten of diensten zijn niet meer aantrekkelijk genoeg voor de klant.
Ineffectieve marketing: Je bereikt je doelgroep niet effectief.
Nieuwe concurrenten: Er zijn nieuwe spelers op de markt gekomen die klanten weglokken.
Veranderingen in de markt: De behoeften van de klant zijn veranderd.

Een stijgend marktaandeel is daarentegen een positief signaal en kan duiden op:

Succesvolle innovatie: Je hebt nieuwe producten of diensten ontwikkeld die aanslaan bij de klant.
Effectieve marketing: Je bereikt je doelgroep effectief en overtuigt ze om voor jouw producten of diensten te kiezen.
Sterke klantenservice: Je bouwt een loyale klantenkring op.

Factoren die het Marktaandeel Beïnvloeden

Verschillende factoren kunnen het marktaandeel van een bedrijf beïnvloeden:

Productkwaliteit: Producten of diensten van hoge kwaliteit trekken meer klanten aan.
Prijs: De prijs van je producten of diensten moet concurrerend zijn.
Marketing en promotie: Effectieve marketingcampagnes kunnen de bekendheid van je merk vergroten en meer klanten aantrekken.
Distributie: Zorg ervoor dat je producten of diensten gemakkelijk toegankelijk zijn voor de klant.
Klantenservice: Goede klantenservice kan de loyaliteit van klanten vergroten.
Innovatie: Blijf innoveren en nieuwe producten of diensten ontwikkelen om relevant te blijven in de markt.
Reputatie: Een goede reputatie is essentieel voor het aantrekken en behouden van klanten.
Economische omstandigheden: Economische groei of recessie kan de vraag naar producten of diensten beïnvloeden.
Regelgeving: Nieuwe wet- en regelgeving kan de markt veranderen.

Door deze factoren te begrijpen en te beïnvloeden, kun je proberen je marktaandeel te vergroten.

Conclusie: Gebruik Marktaandeel voor Strategische Groei

Het berekenen en interpreteren van het marktaandeel is geen eenmalige oefening, maar een continu proces dat je helpt om je bedrijf te sturen en te laten groeien. Door je marktaandeel te monitoren, de trends te analyseren en de factoren te begrijpen die het beïnvloeden, kun je weloverwogen beslissingen nemen en je concurrentiepositie versterken. Gebruik deze kennis om je marketingstrategie te optimaliseren, je productaanbod te verbeteren en je klantenservice te versterken. Met de juiste aanpak kun je niet alleen je marktaandeel vergroten, maar ook de winstgevendheid en duurzaamheid van je bedrijf.