Hoe Gebruik Je Een Puffer

Ben je net gediagnosticeerd met astma of COPD, of heb je al langer een puffer, maar ben je niet helemaal zeker of je hem wel correct gebruikt? Dan is dit artikel voor jou. Het correct gebruiken van je puffer is cruciaal voor het effectief beheersen van je symptomen en het verbeteren van je levenskwaliteit. We leggen stap voor stap uit hoe je verschillende soorten puffers correct gebruikt, zodat je zeker weet dat je de medicatie optimaal benut.

Waarom is de juiste techniek zo belangrijk?

Het simpele antwoord: omdat het werkt! De medicatie in je puffer moet de kleine luchtwegen in je longen bereiken om te werken. Als je de puffer niet correct gebruikt, komt de medicatie in je mond, keel of slokdarm terecht, en niet waar het hoort. Dit kan leiden tot:

Minder effectieve symptoomcontrole: Je astma of COPD blijft onvoldoende onder controle.
Meer symptomen: Zoals kortademigheid, hoesten en een piepende ademhaling.
Onnodige medicatieverspilling: Je betaalt voor medicatie die je niet optimaal benut.
Bijwerkingen: Medicatie die in je mond en keel terechtkomt, kan irritatie en schimmelinfecties veroorzaken.

Onderzoek toont aan dat een aanzienlijk percentage van de mensen met astma en COPD hun puffers niet correct gebruiken. Dit leidt tot onnodige ziekenhuisopnames en een verminderde levenskwaliteit. Laten we dus samen zorgen dat jij wél weet hoe het moet!

Verschillende soorten puffers

Er zijn verschillende soorten puffers beschikbaar, elk met hun eigen specifieke techniek. De meest voorkomende zijn:

Dosisaerosolen (MDI’s): De meest voorkomende type puffer. Ze geven een afgemeten dosis medicatie vrij als je op de bus drukt.
Poederinhalatoren (DPI’s): Deze puffers bevatten droog poeder dat je inhaleert. Er zijn verschillende types, zoals Turbuhaler, Diskus en Ellipta.
Voorzetkamers (Spacers): Dit is geen type puffer op zich, maar een hulpmiddel dat vaak gebruikt wordt in combinatie met dosisaerosolen, vooral bij kinderen en mensen die moeite hebben met coördinatie.

Dosisaerosol (MDI) – Zonder voorzetkamer

Volg deze stappen voor het correct gebruiken van een dosisaerosol zonder voorzetkamer:

Schud de puffer goed (ongeveer 5 seconden) voor elk gebruik. Dit zorgt ervoor dat de medicatie goed gemengd is.
Haal de dop van de puffer. Controleer of de opening schoon is.
Adem volledig uit. Het is belangrijk om zoveel mogelijk lucht uit je longen te persen.
Plaats het mondstuk tussen je lippen en sluit je lippen er goed omheen. Zorg ervoor dat je tong niet in de weg zit.
Begin langzaam en diep in te ademen door je mond. Terwijl je inademt, druk je de bus van de puffer in.
Blijf langzaam en diep inademen totdat je longen vol zijn.
Houd je adem 10 seconden in (of zo lang als je kunt). Dit geeft de medicatie de tijd om zich in je longen te verspreiden.
Adem langzaam uit door je mond of neus.
Als je een tweede puf nodig hebt, wacht dan ongeveer 30 seconden en herhaal de stappen.
Spoel je mond met water nadat je de puffer hebt gebruikt (vooral bij puffers met corticosteroïden). Dit helpt om schimmelinfecties in je mond te voorkomen.

Belangrijk: De timing is cruciaal. Je moet de puffer indrukken *tegelijkertijd* met het begin van je inademing. Oefen dit eventueel voor de spiegel.

Dosisaerosol (MDI) – Met voorzetkamer

Een voorzetkamer maakt het gemakkelijker om de medicatie in je longen te krijgen, vooral als je moeite hebt met het coördineren van het indrukken van de puffer en het inademen. Volg deze stappen:

Bevestig de puffer aan de voorzetkamer.
Schud de puffer met de voorzetkamer goed (ongeveer 5 seconden).
Adem volledig uit.
Plaats het mondstuk van de voorzetkamer tussen je lippen en sluit je lippen er goed omheen.
Druk de puffer één keer in.
Adem 5-6 keer langzaam en diep in en uit door de voorzetkamer. Sommige voorzetkamers hebben een fluitje dat afgaat als je te snel inademt. Probeer zo langzaam mogelijk te ademen.
Als je een tweede puf nodig hebt, wacht dan 30 seconden en herhaal de stappen vanaf stap 2.
Spoel je mond met water nadat je de puffer hebt gebruikt (vooral bij puffers met corticosteroïden).

Belangrijk: Maak de voorzetkamer regelmatig schoon volgens de instructies van de fabrikant. Dit voorkomt dat er medicatie aan de binnenkant blijft plakken en vermindert de effectiviteit.

Poederinhalator (DPI) – Turbuhaler

De Turbuhaler is een poederinhalator die je activeert door eraan te draaien. Volg deze stappen:

Draai de basis van de Turbuhaler helemaal naar rechts en vervolgens helemaal terug naar links tot je een klik hoort. Dit laadt de dosis medicatie.
Adem volledig uit.
Plaats het mondstuk tussen je lippen en sluit je lippen er goed omheen.
Adem krachtig en diep in door je mond. Je moet genoeg kracht zetten om het poeder los te maken.
Houd je adem 10 seconden in (of zo lang als je kunt).
Adem langzaam uit door je mond of neus.
Spoel je mond met water nadat je de puffer hebt gebruikt (vooral bij puffers met corticosteroïden).

Belangrijk: Adem niet uit in de Turbuhaler, want dan kan het poeder vochtig worden en samenklonteren. De Turbuhaler geeft ook geen klik of spuitgeluid als je inhaleert, dus je moet erop vertrouwen dat je de juiste techniek gebruikt.

Poederinhalator (DPI) – Diskus

De Diskus is een andere type poederinhalator. Volg deze stappen:

Houd de Diskus horizontaal vast.
Schuif de hendel open tot je een klik hoort. Dit laadt de dosis medicatie.
Adem volledig uit.
Plaats het mondstuk tussen je lippen en sluit je lippen er goed omheen.
Adem krachtig en diep in door je mond.
Houd je adem 10 seconden in (of zo lang als je kunt).
Adem langzaam uit door je mond of neus.
Sluit de Diskus door de hendel terug te schuiven.
Spoel je mond met water nadat je de puffer hebt gebruikt (vooral bij puffers met corticosteroïden).

Belangrijk: Ook bij de Diskus mag je niet uitademen in de inhalator. En sluit de Diskus na elk gebruik om te voorkomen dat er vocht bij het poeder komt.

Poederinhalator (DPI) – Ellipta

De Ellipta is een relatief nieuwe poederinhalator. Volg deze stappen:

Open de Ellipta door de deksel naar beneden te schuiven totdat je een klik hoort. Dit laadt de dosis medicatie.
Adem volledig uit.
Plaats het mondstuk tussen je lippen en sluit je lippen er goed omheen.
Adem krachtig, lang en diep in door je mond.
Houd je adem 10 seconden in (of zo lang als je kunt).
Adem langzaam uit door je mond of neus.
Sluit de Ellipta door de deksel weer omhoog te schuiven.
Spoel je mond met water nadat je de puffer hebt gebruikt (vooral bij puffers met corticosteroïden).

Belangrijk: Ook bij de Ellipta is het belangrijk om niet uit te ademen in de inhalator. Je hoeft de Ellipta ook niet te schudden voor gebruik.

Tips voor een betere puffertechniek

Vraag je arts of apotheker om een demonstratie. Zij kunnen je laten zien hoe je de puffer correct gebruikt en eventuele vragen beantwoorden. Aarzel niet om dit te vragen!
Oefen voor de spiegel. Zo kun je zien of je de techniek correct uitvoert.
Gebruik een checklist. Houd een lijstje bij de puffer met de stappen die je moet volgen.
Vraag je arts om een voorzetkamer. Dit kan helpen, vooral als je moeite hebt met de coördinatie.
Maak je puffer regelmatig schoon. Volg de instructies van de fabrikant.
Bewaar je puffer op een droge plek. Vocht kan het poeder in poederinhalatoren aantasten.
Wees alert op de vervaldatum. Gebruik nooit een verlopen puffer.

Wanneer contact opnemen met je arts

Neem contact op met je arts als:

Je symptomen verergeren, ondanks het gebruik van je puffer.
Je meer medicatie nodig hebt dan normaal.
Je bijwerkingen ervaart van je medicatie.
Je niet zeker weet of je de puffer correct gebruikt.

Conclusie

Het correct gebruiken van je puffer is essentieel voor het beheersen van astma en COPD. Door de stappen in dit artikel te volgen en regelmatig te oefenen, kun je ervoor zorgen dat je de medicatie optimaal benut en je symptomen onder controle houdt. Onthoud dat een goede techniek het verschil kan maken tussen een comfortabel leven en onnodige ademhalingsproblemen. Praat met je arts of apotheker als je vragen hebt of hulp nodig hebt. Je ademhaling, en daarmee je levenskwaliteit, is het waard om de tijd en moeite te investeren in het leren van de juiste techniek. Neem de regie over je gezondheid en adem vrijer!