Hoe Is De Gazastrook Ontstaan

De Gazastrook, een klein gebied aan de oostelijke Middellandse Zee, is een naam die vaak in het nieuws voorbijkomt. Maar hoe is dit stuk land, dat zo centraal staat in het Israëlisch-Palestijnse conflict, eigenlijk ontstaan? Dit artikel is bedoeld om een helder en objectief overzicht te geven van de historische context en gebeurtenissen die hebben geleid tot de vorming van de Gazastrook, gericht op een breed publiek dat geïnteresseerd is in de geschiedenis van het Midden-Oosten.

De Britse Mandaatperiode (1920-1948)

Na de Eerste Wereldoorlog en de val van het Ottomaanse Rijk werd het gebied dat we nu kennen als Israël, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook onder Brits bestuur geplaatst, als onderdeel van het Britse Mandaat Palestina. Dit mandaat, dat officieel begon in 1920, was gebaseerd op de Balfour-verklaring van 1917, waarin de Britse regering steun uitsprak voor de vestiging van een nationaal tehuis voor het Joodse volk in Palestina. Deze verklaring, gecombineerd met de toenemende Joodse immigratie, leidde tot spanningen met de lokale Arabische bevolking, die al eeuwen in het gebied woonde.

Belangrijke punten uit deze periode:

• Balfour-verklaring (1917): Legde de basis voor de Joodse immigratie en vestiging in Palestina.
• Toenemende spanningen: Joodse immigratie zorgde voor groeiende conflicten met de Arabische bevolking.
• Arabische opstanden: Gewelddadige protesten en opstanden van de Arabische bevolking tegen de Britse overheersing en Joodse immigratie kwamen regelmatig voor.

De Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948

Na de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust nam de druk op Groot-Brittannië om het mandaat op te heffen toe. In 1947 besloot de Verenigde Naties om Palestina op te delen in een Arabische en een Joodse staat (Resolutie 181). Dit plan werd door de Joodse leiders geaccepteerd, maar door de Arabische leiders verworpen. Toen het Britse mandaat in mei 1948 afliep, verklaarde Israël zijn onafhankelijkheid, wat leidde tot de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948.

Tijdens deze oorlog werd het grondgebied van Palestina opgedeeld onder Israël, Egypte en Jordanië. De Gazastrook kwam onder Egyptisch bestuur. Honderdduizenden Palestijnse Arabieren werden verdreven of vluchtten uit hun huizen tijdens de oorlog, wat resulteerde in de Palestijnse vluchtelingencrisis. Velen van hen vonden hun toevlucht in de Gazastrook, waardoor de bevolking aanzienlijk toenam en de economische en sociale problemen verergerden.

Belangrijke punten uit deze periode:

• VN-Delingsplan (1947): Voorzag in een opdeling van Palestina in een Arabische en een Joodse staat, maar werd door Arabische leiders verworpen.
• Israëls onafhankelijkheidsverklaring (1948): Leidde tot de Arabisch-Israëlische oorlog.
• Egyptisch bestuur over de Gazastrook: De Gazastrook viel onder Egyptisch militair bestuur.
• Palestijnse vluchtelingencrisis: Honderdduizenden Palestijnen vluchtten naar de Gazastrook en andere gebieden.

Egyptisch Bestuur (1948-1967)

Van 1948 tot 1967 stond de Gazastrook onder Egyptisch bestuur, maar werd niet geannexeerd. Egypte beschouwde de Gazastrook als een gebied dat bezet was in afwachting van een oplossing voor het Palestijnse probleem. De situatie in de Gazastrook was moeilijk. De economie was zwak en de bevolking, die grotendeels bestond uit vluchtelingen, leefde in armoede. De bewegingsvrijheid van de inwoners was beperkt en er was weinig politieke autonomie.

Gedurende deze periode waren er sporadische aanvallen vanuit de Gazastrook op Israëlische doelen, wat leidde tot Israëlische vergeldingsacties. Deze incidenten droegen bij aan de groeiende spanningen tussen Israël en Egypte.

De Suez-crisis van 1956

In 1956, tijdens de Suez-crisis, bezette Israël de Gazastrook en de Sinaï-woestijn. Onder internationale druk trok Israël zich echter enkele maanden later terug en werd de Gazastrook opnieuw onder Egyptisch bestuur geplaatst. De United Nations Emergency Force (UNEF) werd gestationeerd in de Gazastrook om de vrede te bewaren en de grens met Israël te bewaken.

Belangrijke punten uit deze periode:

• Egyptisch militair bestuur: De Gazastrook werd bestuurd door een Egyptische militaire gouverneur.
• Slechte economische omstandigheden: Armoede en werkloosheid waren wijdverspreid.
• Beperkte bewegingsvrijheid: Inwoners van de Gazastrook hadden beperkte toegang tot Egypte en andere gebieden.
• Suez-crisis (1956): Korte Israëlische bezetting, gevolgd door terugtrekking en de stationering van UNEF-troepen.

De Zesdaagse Oorlog van 1967

In juni 1967 brak de Zesdaagse Oorlog uit. Israël veroverde de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem, de Sinaï-woestijn en de Golanhoogten. De Gazastrook kwam dus onder Israëlische militaire bezetting, wat een ingrijpende impact had op het leven van de Palestijnse bevolking.

De bezetting leidde tot een nieuwe golf van vluchtelingen, omdat veel Palestijnen de Gazastrook verlieten uit angst voor repressie. De economie van de Gazastrook werd nog verder verzwakt, en de afhankelijkheid van Israël nam toe. De Israëlische autoriteiten controleerden de toegang tot de Gazastrook en legden beperkingen op aan de bewegingsvrijheid van de inwoners.

Belangrijke punten uit deze periode:

• Israëlische bezetting: De Gazastrook kwam onder Israëlische militaire controle.
• Nieuwe vluchtelingenstroom: Veel Palestijnen verlieten de Gazastrook.
• Verslechterende economische omstandigheden: De economie werd verder beperkt door de bezetting.
• Beperkte bewegingsvrijheid: Israël controleerde de toegang tot en uit de Gazastrook.

De Oslo-akkoorden en de Palestijnse Autoriteit (1993)

In de jaren '90 werden de Oslo-akkoorden gesloten tussen Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO). Deze akkoorden, die in 1993 en 1995 werden ondertekend, beoogden een geleidelijke overdracht van bevoegdheden aan een Palestijnse Autoriteit in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. De Gazastrook kwam grotendeels onder het bestuur van de Palestijnse Autoriteit, met uitzondering van de grenzen, het luchtruim en de territoriale wateren, die onder Israëlische controle bleven.

Hoewel de Oslo-akkoorden hoop boden op vrede en een verbetering van de levensomstandigheden, bleven de spanningen hoog. De economische situatie verbeterde niet significant, en de Palestijnse Autoriteit had moeite om de orde te handhaven en de corruptie te bestrijden.

Belangrijke punten uit deze periode:

• Oslo-akkoorden (1993, 1995): Beoogden een geleidelijke overdracht van bevoegdheden aan de Palestijnse Autoriteit.
• Palestijnse Autoriteit in de Gazastrook: Kreeg beperkte controle over de Gazastrook.
• Israëlische controle over grenzen en luchtruim: Israël behield de controle over de belangrijke grenzen.

De Machtsovername van Hamas (2007)

In 2007 nam Hamas, een radicale Palestijnse beweging, met geweld de macht over in de Gazastrook na een conflict met Fatah, de partij van president Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit. Dit leidde tot een splitsing van de Palestijnse gebieden, waarbij Hamas de Gazastrook controleerde en Fatah de Westelijke Jordaanoever.

Als reactie op de machtsovername van Hamas legde Israël een blokkade op de Gazastrook, die nog steeds van kracht is. Deze blokkade beperkt de beweging van goederen en personen in en uit de Gazastrook aanzienlijk, wat de economische situatie nog verder heeft verslechterd en geleid heeft tot een humanitaire crisis. Er zijn regelmatige gewapende conflicten tussen Israël en Hamas, waarbij raketten vanuit de Gazastrook op Israël worden afgevuurd en Israël luchtaanvallen uitvoert op doelen in de Gazastrook.

Belangrijke punten uit deze periode:

• Hamas neemt de macht over (2007): Met geweld na een conflict met Fatah.
• Splitsing van de Palestijnse gebieden: Hamas controleert Gaza, Fatah de Westelijke Jordaanoever.
• Israëlische blokkade: Beperkt de beweging van goederen en personen, en verergert de humanitaire crisis.
• Regelmatige conflicten: Raketaanvallen en luchtaanvallen tussen Hamas en Israël.

Conclusie

De Gazastrook is een complex en tragisch product van de 20e-eeuwse geschiedenis van het Midden-Oosten. Van het Britse Mandaat via de Arabisch-Israëlische oorlogen en de Israëlische bezetting tot de machtsovername van Hamas en de huidige blokkade, is de Gazastrook continu het toneel geweest van conflict en menselijk lijden. Het is essentieel om deze geschiedenis te begrijpen om de huidige situatie te contextualiseren en te zoeken naar duurzame oplossingen voor de toekomst. Hopelijk heeft dit artikel geholpen om de complexiteit van het ontstaan en de huidige situatie van de Gazastrook beter te begrijpen. Alleen door kennis en begrip kunnen we bijdragen aan een rechtvaardige en vreedzame oplossing voor alle betrokken partijen.