Hoe Test Je Op Kinkhoest

Het is begrijpelijk dat je je zorgen maakt als je denkt dat jij of je kind kinkhoest heeft. Die aanhoudende, heftige hoestbuien, de vermoeidheid… het kan erg beangstigend zijn. Je wilt weten wat er aan de hand is en hoe je het beste kunt handelen. Dit artikel helpt je te begrijpen hoe kinkhoest getest wordt, zodat je goed voorbereid bent en de juiste stappen kunt nemen.

Wanneer Moet Je Denken Aan Kinkhoest?

Kinkhoest, ook wel pertussis genoemd, is een zeer besmettelijke bacteriële infectie van de luchtwegen. Het begint vaak als een gewone verkoudheid, met een loopneus, lichte koorts en wat hoesten. Maar na een week of twee wordt de hoest steeds erger en komen de typische kinkhoestaanvallen. Deze aanvallen kunnen zo heftig zijn dat het kind (of de volwassene) rood aanloopt, moet kokhalzen of zelfs overgeven. Tussen de hoestbuien door kan een gierend geluid te horen zijn bij het inademen – vandaar de naam kinkhoest.

Belangrijk: Bij baby's zijn de symptomen vaak minder typisch. Ze kunnen bijvoorbeeld geen gierend geluid maken, maar wel blauw aanlopen (cyanose) tijdens een hoestbui of ademhalingspauzes (apneu) hebben. Voor baby's is kinkhoest levensgevaarlijk. Zoek direct medische hulp als je denkt dat je baby kinkhoest heeft!

Ook bij volwassenen kunnen de symptomen atypisch zijn. De gierende ademhaling ontbreekt vaak en de hoest kan lang aanhouden, soms wel 100 dagen. Dit wordt ook wel de "100-dagenhoest" genoemd.

Hoe Wordt Kinkhoest Gediagnosticeerd?

De diagnose van kinkhoest wordt meestal gesteld op basis van een combinatie van factoren:

• Klinisch beeld: De arts zal luisteren naar je verhaal en de symptomen beoordelen. Een lange, aanhoudende hoest met kenmerkende hoestbuien, eventueel gevolgd door een gierend geluid, is een sterke aanwijzing.
• Onderzoek: Er zijn verschillende soorten tests die gebruikt kunnen worden om kinkhoest te bevestigen.

De Neuskeelwat

De meest gebruikte test is een neuskeelwat. Hierbij wordt met een wattenstaafje een monster afgenomen uit de neus en keel. Dit monster wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht om te kijken of de Bordetella pertussis bacterie aanwezig is.

Er zijn twee methoden om de bacterie aan te tonen:

• PCR-test (Polymerase Chain Reaction): Dit is de meest gevoelige en snelle test. Met PCR wordt het DNA van de bacterie vermenigvuldigd, waardoor zelfs kleine hoeveelheden kunnen worden gedetecteerd. De resultaten zijn meestal binnen 1-2 dagen bekend.
• Kweek: Hierbij wordt het monster op een voedingsbodem geplaatst en gekeken of de bacterie groeit. Een kweek is minder gevoelig dan PCR en het duurt langer (tot 7 dagen) voordat de resultaten bekend zijn.

Praktisch: De PCR-test heeft de voorkeur, zeker in de vroege stadia van de ziekte. De kweek kan nuttig zijn als de PCR-test negatief is, maar er nog steeds een sterke verdenking op kinkhoest bestaat. Vraag je arts welke test het meest geschikt is in jouw situatie.

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek kan ook helpen bij de diagnose van kinkhoest. Hierbij wordt gekeken naar de antilichamen tegen Bordetella pertussis in het bloed. Antilichamen zijn eiwitten die het lichaam aanmaakt als reactie op een infectie.

Er zijn verschillende soorten antilichamen die gemeten kunnen worden, zoals IgA, IgG en IgM. De aanwezigheid van bepaalde antilichamen kan duiden op een recente of doorgemaakte infectie.

Let op: Een bloedonderzoek is minder betrouwbaar dan een neuskeelwat, vooral in de vroege fase van de ziekte. Het duurt namelijk even voordat het lichaam antilichamen aanmaakt. Bloedonderzoek wordt vaker gebruikt om een diagnose te stellen bij volwassenen met een langdurige hoest waarbij de neuskeelwat negatief is.

Overige Onderzoeken

Soms kan de arts aanvullende onderzoeken aanvragen, zoals een röntgenfoto van de borst. Dit wordt gedaan om andere oorzaken van de hoest uit te sluiten, zoals een longontsteking. Een röntgenfoto kan ook laten zien of er complicaties zijn ontstaan als gevolg van de kinkhoest, bijvoorbeeld een longontsteking of een klaplong.

Wanneer naar de Dokter?

Het is belangrijk om direct een arts te raadplegen als:

• Je denkt dat je baby kinkhoest heeft.
• Je kind (of jijzelf) ernstige hoestbuien heeft, vooral als deze gepaard gaan met een gierend geluid, braken, blauw aanlopen of ademhalingspauzes.
• Je al langere tijd hoest (langer dan een week) en de hoest steeds erger wordt.
• Je in contact bent geweest met iemand met kinkhoest en je zelf niet bent gevaccineerd.

Onthoud: Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal, vooral bij baby's en jonge kinderen. Wacht niet af en neem contact op met je huisarts.

Wat Kun Je Verwachten van de Test?

De neuskeelwat afnemen kan wat onprettig aanvoelen, vooral bij kinderen. Het kan even kriebelen of een kokhalsreflex veroorzaken. De arts of verpleegkundige zal proberen de test zo snel en voorzichtig mogelijk uit te voeren.

Voorbereiding: Leg je kind uit wat er gaat gebeuren en waarom het belangrijk is. Blijf zelf rustig, want je eigen spanning kan zich overdragen op je kind. Neem eventueel een favoriet speeltje of knuffel mee ter afleiding.

De uitslag van de PCR-test is meestal binnen 1-2 dagen bekend. De arts zal de uitslag met je bespreken en een behandelplan opstellen.

Behandeling van Kinkhoest

Kinkhoest wordt behandeld met antibiotica. Deze medicijnen kunnen de duur van de ziekte verkorten en de verspreiding van de bacterie naar anderen voorkomen. Het is belangrijk om de antibiotica volledig af te maken, ook als de symptomen al verbeteren.

Daarnaast is het belangrijk om de symptomen te verlichten. Dit kan door:

• Voldoende rust te nemen.
• Veel te drinken om uitdroging te voorkomen.
• De luchtvochtigheid in huis te verhogen (bijvoorbeeld met een luchtbevochtiger).
• Kleine, frequente maaltijden te eten om braken te voorkomen.
• Hoestprikkels te vermijden, zoals rook en stof.

Let op: Hoestmiddelen zijn niet effectief bij kinkhoest en kunnen zelfs schadelijk zijn, vooral voor baby's en jonge kinderen. Overleg altijd met je arts voordat je medicijnen gebruikt.

Preventie van Kinkhoest

De beste manier om kinkhoest te voorkomen is vaccinatie. In Nederland worden kinderen gevaccineerd tegen kinkhoest als onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. Ook volwassenen kunnen zich laten vaccineren, bijvoorbeeld als ze werken in de zorg of contact hebben met jonge baby's.

Boostervaccinatie: De bescherming van de kinkhoestvaccinatie neemt na verloop van tijd af. Daarom wordt er een boostervaccinatie aanbevolen, vooral voor zwangere vrouwen. Door je tijdens de zwangerschap te laten vaccineren, bescherm je je baby in de eerste maanden na de geboorte, voordat hij of zij zelf gevaccineerd kan worden.

Hygiëne: Goede handhygiëne, zoals regelmatig handen wassen met zeep, kan ook helpen om de verspreiding van kinkhoest te voorkomen.

Tot Slot

Kinkhoest kan een vervelende en soms zelfs ernstige ziekte zijn, maar met de juiste diagnose en behandeling kan het goed worden behandeld. Het is belangrijk om alert te zijn op de symptomen en tijdig medische hulp te zoeken, vooral bij baby's en jonge kinderen. Aarzel niet om je zorgen te bespreken met je arts en vragen te stellen over de tests en behandelingen.

Disclaimer: Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting en vervangt geen professioneel medisch advies. Raadpleeg altijd een arts bij gezondheidsproblemen.