Hoe Ziet Een Galbult Eruit

Jeuk. Een onhoudbare, knagende jeuk. En dan die bultjes... Kleine rode plekken die plotseling opduiken, vaak zonder duidelijke aanleiding. Herkenbaar? Grote kans dat je last hebt van galbulten, ook wel bekend als urticaria. Het kan een frustrerende en vervelende aandoening zijn, en het begrijpen van wat er gebeurt en hoe galbulten eruitzien, is de eerste stap naar verlichting. Je bent niet alleen. Naar schatting krijgt 15-20% van de bevolking ooit in zijn leven te maken met urticaria (bron: Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie).

Wat zijn galbulten precies?

Galbulten zijn huiduitslag die gekenmerkt wordt door jeukende, verheven plekken op de huid. Ze kunnen variëren in grootte, van kleine speldenknopjes tot grote, samenvloeiende vlakken. De kleur is meestal rood of roze, en ze kunnen omgeven worden door een bleke rand. Het belangrijkste kenmerk van galbulten is dat ze komen en gaan; een enkele bult blijft meestal niet langer dan 24 uur zitten, maar er kunnen steeds nieuwe bulten op andere plekken ontstaan.

In essentie zijn galbulten een allergische reactie, hoewel de trigger niet altijd duidelijk is. Ze ontstaan doordat bepaalde cellen in de huid, zogenaamde mestcellen, histamine vrijgeven. Histamine zorgt ervoor dat de bloedvaatjes in de huid wijder worden en vocht lekken, wat leidt tot de zwelling en jeuk die we herkennen als galbulten.

Hoe zien galbulten eruit? Een gedetailleerde beschrijving

Het uiterlijk van galbulten kan variëren, afhankelijk van de oorzaak, de ernst van de reactie en de individuele huidtype. Hier zijn enkele belangrijke kenmerken:

Vorm en grootte:

Galbulten kunnen verschillende vormen aannemen:

• Ronde of ovale bultjes: Dit is de meest voorkomende vorm.
• Lineaire bulten: Deze kunnen ontstaan door bijvoorbeeld krabben of wrijven.
• Samenvloeiende bulten: Kleine bultjes kunnen samensmelten tot grotere, onregelmatige vlakken.

De grootte varieert enorm:

• Kleine puntjes: Soms niet groter dan een speldenknop.
• Grotere plekken: Kunnen meerdere centimeters in doorsnee zijn.
• Reuzenurticaria: Zelden, maar kan leiden tot gigantische zwellingen.

Kleur:

De kleur van galbulten kan variëren:

• Rood: De meest voorkomende kleur, vaak felrood.
• Roze: Vooral bij mensen met een lichte huidskleur.
• Bleek met een rode rand: De centrale bult kan bleker zijn, omgeven door een rode, ontstoken rand.

Textuur:

Galbulten zijn meestal:

• Verheven: Voelbaar boven het normale huidoppervlak.
• Glad: De oppervlakte van de bultjes is meestal glad.
• Soms omgeven door roodheid: De huid rondom de bultjes kan rood en ontstoken zijn.

Locatie:

Galbulten kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar ze komen vaker voor op:

• Romp: Buik, rug en borst.
• Ledematen: Armen en benen.
• Gezicht: Minder vaak, maar kan voorkomen.

Jeuk:

Jeuk is het meest kenmerkende symptoom van galbulten. De jeuk kan mild tot intens zijn en is vaak erger 's avonds of 's nachts. Krabben kan de situatie verergeren en leiden tot verdere irritatie en mogelijk infectie.

Verschillende soorten galbulten

Er zijn verschillende soorten galbulten, afhankelijk van de oorzaak en de duur van de aandoening:

Acute urticaria:

Dit is de meest voorkomende vorm van galbulten. Het ontstaat plotseling en duurt meestal minder dan zes weken. De oorzaak is vaak een allergische reactie op voedsel, medicijnen, insectenbeten of infecties.

Chronische urticaria:

Als de galbulten langer dan zes weken aanhouden, spreekt men van chronische urticaria. De oorzaak is vaak moeilijker te achterhalen en kan soms auto-immuun van aard zijn. In veel gevallen wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden (idiopatische urticaria).

Fysische urticaria:

Deze vorm van galbulten wordt veroorzaakt door fysische prikkels, zoals druk, kou, warmte, zonlicht, water of vibratie. Voorbeelden zijn:

• Dermografie: Galbulten ontstaan op plekken waar de huid is bekrast.
• Koude-urticaria: Galbulten ontstaan na blootstelling aan kou.
• Cholinerge urticaria: Galbulten ontstaan na inspanning, zweten of warmte.

Angio-oedeem:

Dit is een diepere vorm van urticaria, waarbij ook de diepere huidlagen en slijmvliezen gezwollen raken. Dit kan leiden tot zwellingen van de lippen, tong, keel of oogleden. Angio-oedeem kan levensbedreigend zijn als de keel opzwelt en de ademhaling belemmert. Direct medische hulp is dan noodzakelijk!

Wat veroorzaakt galbulten?

De oorzaken van galbulten zijn divers. Enkele veelvoorkomende triggers zijn:

• Voedselallergieën: Pinda's, noten, schaaldieren, eieren en melk zijn bekende allergenen.
• Medicijnen: Antibiotica, pijnstillers (zoals NSAID's) en bloeddrukverlagende middelen kunnen galbulten veroorzaken.
• Insectenbeten of -steken: Bijen, wespen en muggen kunnen een allergische reactie veroorzaken.
• Infecties: Virale infecties (zoals verkoudheid of griep) of bacteriële infecties kunnen galbulten uitlokken.
• Luchtwegallergenen: Pollen, huisstofmijt en dierenharen.
• Fysische prikkels: Kou, warmte, druk, zonlicht, water.
• Stress: Hoewel stress niet direct galbulten veroorzaakt, kan het de symptomen wel verergeren.

Wat kun je doen tegen galbulten? Praktische tips

Hoewel galbulten vervelend zijn, zijn er gelukkig verschillende dingen die je kunt doen om de klachten te verlichten:

• Vermijd triggers: Probeer te achterhalen wat de galbulten veroorzaakt en vermijd deze triggers. Houd een dagboek bij van wat je eet, drinkt en doet om patronen te ontdekken.
• Antihistaminica: Deze medicijnen blokkeren de werking van histamine en verminderen de jeuk en zwelling. Ze zijn verkrijgbaar bij de drogist of apotheek.
• Koude kompressen: Leg een koud kompres op de jeukende plekken om de jeuk te verminderen.
• Luchtige kleding: Draag loszittende, ademende kleding om irritatie van de huid te voorkomen.
• Vermijd krabben: Krabben kan de huid beschadigen en de jeuk verergeren. Probeer de drang om te krabben te weerstaan.
• Mentholcrème of -lotion: Producten met menthol kunnen een verkoelend effect hebben en de jeuk verminderen.
• Stressmanagement: Probeer stress te verminderen door bijvoorbeeld te mediteren, yoga te doen of te sporten.

Wanneer moet je naar de dokter?

In de meeste gevallen zijn galbulten onschuldig en verdwijnen ze vanzelf. Echter, in sommige gevallen is het belangrijk om een dokter te raadplegen:

• Als de galbulten langer dan een paar dagen aanhouden.
• Als je andere symptomen hebt, zoals ademhalingsproblemen, duizeligheid of zwellingen in het gezicht, de lippen, de tong of de keel (angio-oedeem).
• Als de galbulten erg heftig zijn en je dagelijks leven belemmeren.
• Als je niet zeker weet wat de oorzaak van de galbulten is.

De dokter kan je helpen bij het achterhalen van de oorzaak van de galbulten en je de juiste behandeling voorschrijven. In sommige gevallen kan een allergietest nodig zijn om de trigger te identificeren.

Onthoud: Jij kent je lichaam het beste. Als je je zorgen maakt over je galbulten, aarzel dan niet om professioneel medisch advies in te winnen. Met de juiste aanpak kun je de symptomen onder controle krijgen en je levenskwaliteit verbeteren.