Hoe Ziet Huid Kanker Eruit

Het is eng, hè? Je maakt je zorgen over een vlekje op je huid, en meteen schieten de gedachten naar huidkanker. Je bent niet alleen. Velen van ons kennen die angst. Het goede nieuws is dat vroege herkenning de sleutel is tot een succesvolle behandeling. Daarom gaan we dieper in op hoe huidkanker eruit kan zien, zodat je jezelf beter kunt informeren en weet wanneer je een arts moet raadplegen.

Wat is huidkanker en waarom is het belangrijk om te herkennen?

Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker wereldwijd, ook in Nederland. Volgens het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) krijgen jaarlijks tienduizenden mensen de diagnose huidkanker. Er zijn verschillende typen huidkanker, waarvan de meest voorkomende zijn: basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom. Hoewel de eerste twee typen meestal goed te behandelen zijn, kan een melanoom, indien niet tijdig ontdekt, levensbedreigend zijn.

Vroegtijdige detectie is cruciaal. Hoe eerder huidkanker wordt vastgesteld, hoe groter de kans op een succesvolle behandeling en genezing. Regelmatige zelfonderzoek van de huid, en periodieke controles bij een dermatoloog, kunnen helpen om verdachte plekjes vroegtijdig op te sporen.

Hoe ziet huidkanker eruit? Verschillende typen en hun kenmerken

Huidkanker kan zich op verschillende manieren presenteren. Het is belangrijk om te onthouden dat niet elke verdachte plek kanker is, maar het is altijd verstandig om het te laten controleren door een arts.

Basaalcelcarcinoom

Dit is de meest voorkomende vorm van huidkanker en groeit meestal langzaam. Het ontstaat in de basale cellen van de huid, die zich in de onderste laag van de opperhuid bevinden.

Kenmerken van een basaalcelcarcinoom:

• Een klein, glad, parelachtig knobbeltje op de huid.
• Een roze of rode vlek die langzaam groter wordt.
• Een zweertje dat niet geneest of steeds opnieuw open gaat.
• Kleine bloedvaatjes die zichtbaar zijn aan het oppervlak van de plek.

Basaalcelcarcinomen komen vaak voor op plekken die veel aan de zon zijn blootgesteld, zoals het gezicht, de oren, de nek en de handen.

Plaveiselcelcarcinoom

Dit type huidkanker ontstaat in de plaveiselcellen, die zich in de bovenste laag van de opperhuid bevinden. Het is minder vaak voorkomend dan een basaalcelcarcinoom, maar kan agressiever zijn.

Kenmerken van een plaveiselcelcarcinoom:

• Een ruw, schilferig plekje dat niet geneest.
• Een verheven, rood knobbeltje dat pijnlijk kan zijn.
• Een zweertje dat kan bloeden.

Plaveiselcelcarcinomen komen ook vaak voor op plekken die veel aan de zon zijn blootgesteld, maar kunnen ook ontstaan op littekens of plekken die zijn blootgesteld aan chemische stoffen.

Melanoom

Dit is de meest agressieve vorm van huidkanker en ontstaat in de pigmentcellen (melanocyten) van de huid. Melanomen kunnen zich snel verspreiden naar andere delen van het lichaam (uitzaaien), waardoor ze levensbedreigend kunnen zijn.

Kenmerken van een melanoom:

• Een nieuwe moedervlek die er anders uitziet dan de andere moedervlekken.
• Een bestaande moedervlek die verandert van vorm, grootte, kleur of structuur.
• Een moedervlek die jeukt, bloedt of pijn doet.

Om een melanoom te herkennen, kun je de ABCDE-regel gebruiken:

• Asymmetrie: De helft van de moedervlek komt niet overeen met de andere helft.
• Border (Rand): De randen van de moedervlek zijn onregelmatig, gekarteld of vaag.
• Color (Kleur): De moedervlek heeft verschillende kleuren, zoals bruin, zwart, rood, blauw of wit.
• Diameter (Doorsnede): De moedervlek is groter dan 6 millimeter.
• Evolving (Evolutie): De moedervlek verandert van grootte, vorm, kleur, of begint te jeuken, bloeden of pijn te doen.

Het is cruciaal om direct een arts te raadplegen als je een moedervlek hebt die voldoet aan een of meer van de ABCDE-criteria.

Andere vormen van huidkanker

Naast de bovengenoemde typen zijn er ook zeldzamere vormen van huidkanker, zoals het Merkelcelcarcinoom en het Kaposisarcoom. Deze komen minder vaak voor, maar het is belangrijk om ook hiervan op de hoogte te zijn. Voor meer informatie over deze zeldzamere vormen kun je terecht bij je huisarts of een dermatoloog.

Zelfonderzoek van de huid: Hoe doe je dat?

Regelmatig zelfonderzoek van de huid is een belangrijk onderdeel van de vroege detectie van huidkanker. Het is aan te raden om dit minstens één keer per maand te doen. Hier zijn enkele tips:

1. Kies een goed verlichte ruimte en gebruik een grote spiegel en een handspiegel.
2. Begin met je gezicht en hoofdhuid. Gebruik eventueel een föhn om je haar opzij te houden. Vraag iemand anders om je hoofdhuid te controleren als je het zelf niet goed kunt zien.
3. Controleer je armen, benen, borst en buik. Let op moedervlekken, vlekjes en andere huidveranderingen.
4. Vergeet je rug, billen, en de achterkant van je benen niet. Gebruik de handspiegel om deze gebieden te bekijken, of vraag iemand om je te helpen.
5. Kijk tussen je tenen en op je voetzolen. Huidkanker kan ook op deze plekken voorkomen.

Maak foto's van verdachte plekjes, zodat je de veranderingen in de loop van de tijd kunt volgen. Houd een register bij van de moedervlekken en andere huidvlekken die je hebt gecontroleerd.

Wanneer moet je naar een arts?

Raadpleeg direct een arts als je een van de volgende situaties herkent:

• Een nieuwe moedervlek die er anders uitziet dan de andere moedervlekken.
• Een bestaande moedervlek die verandert van vorm, grootte, kleur of structuur.
• Een moedervlek die jeukt, bloedt of pijn doet.
• Een plekje op je huid dat niet geneest of steeds opnieuw open gaat.
• Een ruw, schilferig plekje dat niet geneest.
• Een verdacht knobbeltje op je huid.

Het is beter om het zekere voor het onzekere te nemen. Een vroege diagnose maakt een groot verschil!

Preventie van huidkanker: Bescherm je huid!

Hoewel niet alle gevallen van huidkanker te voorkomen zijn, kun je wel de risico's aanzienlijk verkleinen door je huid goed te beschermen tegen de zon.

Tips voor preventie:

• Vermijd de zon tijdens de piekuren (tussen 11:00 en 15:00 uur).
• Draag beschermende kleding, zoals een hoed met brede rand, een zonnebril en kleding met lange mouwen.
• Gebruik zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor (minimaal SPF 30). Breng de zonnebrandcrème royaal aan en herhaal dit elke twee uur, of vaker na het zwemmen of zweten.
• Zoek de schaduw op, vooral tijdens de heetste uren van de dag.
• Vermijd zonnebanken. Zonnebanken geven schadelijke UV-straling af, wat het risico op huidkanker aanzienlijk verhoogt.

Bescherming tegen de zon is belangrijk, het hele jaar door, ook op bewolkte dagen. UV-straling kan namelijk ook door de wolken heen dringen.

Tot slot

Wees alert op veranderingen in je huid en neem je zorgen serieus. Door jezelf goed te informeren en je huid regelmatig te controleren, kun je een belangrijke bijdrage leveren aan de vroege detectie en behandeling van huidkanker. Onthoud: vroegtijdige herkenning redt levens! Neem bij twijfel altijd contact op met je huisarts of een dermatoloog. Zij kunnen je verder helpen met een diagnose en een eventueel behandelplan.