Hoeveel Herexamens Mag Je Doen

We kennen het allemaal: de stress, de zenuwen, de slapeloze nachten voor een examen. En soms, ondanks al je inspanningen, haal je het gewoon niet. Dat gevoel van teleurstelling is enorm. De vraag die dan opkomt, is: "Hoeveel herkansingen heb ik eigenlijk?" Laten we dat samen uitzoeken, zodat je precies weet waar je aan toe bent en je je kunt focussen op wat belangrijk is: het behalen van je diploma.

Dit artikel is bedoeld om je duidelijkheid te geven over de regels rond herexamens in het Nederlandse onderwijs. Het is geen droge opsomming van wetten, maar een praktische gids die je helpt om je opties te begrijpen en een plan te maken voor je studieloopbaan.

Hoeveel herkansingen zijn er standaard?

De realiteit is dat er geen eenduidig nationaal antwoord is op de vraag hoeveel herkansingen je mag doen. Het is afhankelijk van de onderwijsinstelling (universiteit, hogeschool, MBO) en de specifieke opleiding die je volgt. Daarnaast kan het per vak verschillen. De examenreglementen en Onderwijs- en Examenregelingen (OER) zijn je belangrijkste bronnen. Deze documenten, die je meestal online kunt vinden op de website van je opleiding, beschrijven gedetailleerd de regels voor herkansingen.

Hoger Onderwijs (HBO en Universiteit)

In het hoger onderwijs kom je vaak een aantal scenario's tegen:

Vrije Herkansing: Bij sommige vakken mag je een onvoldoende resultaat altijd herkansen. Dit geeft je een extra kans om je kennis te bewijzen.
Beperkte Herkansing: Soms is het aantal herkansingen gelimiteerd. Je mag bijvoorbeeld een vak maximaal twee of drie keer doen.
Geen Herkansing: In zeldzame gevallen is een herkansing niet mogelijk. Dit komt vaker voor bij praktische opdrachten of portfolio's.
Compensatieregelingen: Sommige opleidingen werken met compensatieregelingen. Dit betekent dat je een onvoldoende voor een bepaald vak kunt compenseren door een goed cijfer voor een ander, zwaarder wegend vak. Lees de OER goed door om te zien of dit voor jouw opleiding van toepassing is.

Belangrijk: Check altijd de OER van jouw opleiding. Hierin staat precies beschreven hoe de herkansingsregeling voor jouw vakken eruit ziet.

Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO)

Ook in het MBO verschillen de regels per opleiding en school. Over het algemeen heb je ook hier recht op een aantal herkansingen, maar het aantal kan variëren. Net als in het hoger onderwijs, is de OER je belangrijkste bron van informatie.

In het MBO is er vaak meer focus op praktijkgerichte toetsing. Dit kan betekenen dat herkansingen er anders uitzien dan een traditioneel schriftelijk examen. Denk bijvoorbeeld aan het opnieuw uitvoeren van een praktijkopdracht.

Wat als je niet genoeg herkansingen hebt?

Het idee dat je door je herkansingen heen bent kan erg beangstigend zijn. Maar er zijn opties:

Praat met je studieadviseur: Dit is de eerste en belangrijkste stap. Een studieadviseur kan je informeren over je rechten, je mogelijkheden en je begeleiden bij het maken van een plan. Ze kunnen je ook helpen om eventuele persoonlijke omstandigheden die van invloed zijn op je studie te bespreken.
Persoonlijke Omstandigheden: Als je door persoonlijke omstandigheden (bijvoorbeeld ziekte, familieomstandigheden) niet in staat bent geweest om te presteren, kun je vaak een beroep doen op de hardheidsclausule. Hiermee kun je onder bepaalde voorwaarden extra herkansingen aanvragen. Zorg ervoor dat je dit goed documenteert en tijdig meldt bij de examencommissie.
Alternatieve Toetsvormen: Soms is het mogelijk om met je docent te bespreken of er alternatieve toetsvormen mogelijk zijn. Misschien kun je je kennis op een andere manier aantonen, bijvoorbeeld door een paper te schrijven of een presentatie te geven.
Beroep aantekenen: Als je het niet eens bent met een beslissing over je herkansingen, kun je in beroep gaan. De procedure hiervoor staat beschreven in de OER.
Opleiding wisselen: Hoewel het misschien niet je eerste keuze is, kan het soms de beste optie zijn om van opleiding te wisselen. Misschien is een andere opleiding beter geschikt voor jouw talenten en interesses.

De invloed van de Bindend Studieadvies (BSA)

Vooral in het eerste jaar van je studie speelt het Bindend Studieadvies (BSA) een grote rol. Dit is een advies, gebaseerd op je behaalde resultaten in het eerste jaar, over of je wel of niet geschikt bent voor de opleiding. Als je niet voldoende studiepunten haalt, kan de instelling je verplichten om te stoppen met de opleiding. Ook hier gelden vaak herkansingsmogelijkheden om alsnog aan de BSA-norm te voldoen. De regels voor het BSA staan beschreven in de OER van de opleiding.

Het BSA heeft een grote impact op studenten. Het kan leiden tot stress en prestatiedruk. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de BSA-regels en op tijd hulp te zoeken als je moeite hebt met de stof.

Waarom is dit belangrijk? De impact op jou

De regels rond herkansingen zijn niet zomaar abstracte regels. Ze hebben een directe impact op jouw leven. Ze bepalen je studieverloop, je stressniveau en uiteindelijk je kansen op de arbeidsmarkt.

Stel je voor: Je hebt een belangrijk examen en je weet dat je maar één herkansing hebt. De druk is enorm. Dit kan leiden tot faalangst en stress, wat je prestaties juist negatief kan beïnvloeden. Aan de andere kant kan het weten dat je meerdere herkansingen hebt, je juist rust geven en je in staat stellen om beter te presteren.

Begrijpen van de herkansingsregels geeft je controle over je eigen studieloopbaan. Je kunt een plan maken, je tijd effectief indelen en gericht werken aan het verbeteren van je resultaten.

Het "oneerlijkheid" argument

Soms hoor je het argument dat te veel herkansingen oneerlijk zijn tegenover studenten die het vak in één keer halen. Het zou de waarde van het diploma verminderen. Dit is een valide punt, maar het negeert de verschillende leerstijlen en omstandigheden van studenten.

Niet iedereen leert op dezelfde manier en niet iedereen heeft dezelfde kansen. Sommige studenten hebben meer tijd nodig om de stof te begrijpen, anderen kampen met persoonlijke problemen die hun studie beïnvloeden. Het bieden van herkansingen garandeert niet dat iedereen slaagt, maar het geeft studenten wel een eerlijkere kans om hun potentieel te laten zien.

Daarnaast is het belangrijk om te onthouden dat het leerproces centraal staat. Herkansingen zijn een kans om te leren van je fouten en je kennis te verdiepen. Het is niet alleen maar een manier om een voldoende te halen.

Oplossingen en tips

Wat kun je zelf doen om het aantal herkansingen te minimaliseren en succesvol te studeren?

Goede voorbereiding: Begin op tijd met studeren, maak een planning en zorg voor een rustige studieomgeving.
Actieve deelname: Stel vragen tijdens de colleges, neem deel aan discussies en werk samen met medestudenten.
Zoek hulp: Aarzel niet om hulp te vragen aan je docent, studieadviseur of medestudenten als je moeite hebt met de stof.
Maak gebruik van hulpmiddelen: Gebruik de beschikbare hulpmiddelen, zoals studiehandleidingen, online forums en tutorgroepen.
Zorg voor jezelf: Eet gezond, slaap voldoende en beweeg regelmatig. Een gezonde levensstijl bevordert je concentratie en prestaties.
Analyseer je fouten: Als je een examen niet haalt, analyseer dan je fouten en leer ervan. Waar ging het mis? Wat kun je de volgende keer anders doen?

Denk proactief! Wacht niet tot het laatste moment met studeren en zoek op tijd hulp als je problemen ondervindt.

Onthoud dat studeren een proces is. Het is niet altijd makkelijk, maar met de juiste aanpak en de juiste ondersteuning kun je je doelen bereiken. Wees niet bang om fouten te maken, want daar leer je van. En weet dat er altijd mensen zijn die je willen helpen. Succes!

Nu je meer inzicht hebt in de regels rond herexamens, welke stap ga jij zetten om je studie succesvoller te maken?