Waarom Hebben Wij 2 Kerstdagen

Kerstmis, voor velen de mooiste tijd van het jaar, staat bol van tradities, gezelligheid en samenzijn. Een opvallend kenmerk in veel landen, waaronder Nederland, is het vieren van twee kerstdagen. Maar waarom eigenlijk? Waar komt deze traditie vandaan en wat is de betekenis ervan in onze moderne samenleving? In dit artikel duiken we diep in de geschiedenis en de praktische overwegingen achter deze dubbele feestdag.

De Historische en Religieuze Achtergrond

De oorsprong van twee kerstdagen is geworteld in zowel de christelijke traditie als de praktische noodzaak van de Middeleeuwen.

De Eerste Kerstdag: De Geboorte van Christus

De eerste kerstdag, 25 december, is de dag waarop de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd. Dit is de kern van het christelijke kerstfeest. De dag staat in het teken van bezinning, religieuze ceremonies en het vieren van het nieuwe begin dat Christus zou brengen.

De Tweede Kerstdag: Sint Stefanus en Praktische Overwegingen

De tweede kerstdag, 26 december, heeft een minder bekende, maar even belangrijke betekenis. Oorspronkelijk was deze dag gewijd aan Sint Stefanus, de eerste christelijke martelaar. Stefanus stierf voor zijn geloof en de dag werd gebruikt om stil te staan bij zijn offer.

Echter, de praktische overwegingen speelden een minstens even grote rol. In de Middeleeuwen, toen de meeste mensen op het platteland woonden en afhankelijk waren van handarbeid, was reizen een tijdrovende en inspannende activiteit. Eén dag vrij was vaak niet genoeg om familie te bezoeken die verder weg woonde. Twee dagen vrij gaf mensen de mogelijkheid om te reizen, de mis bij te wonen en tijd door te brengen met dierbaren.

De Secularisering en Moderne Interpretatie

In de loop der eeuwen heeft de betekenis van Kerstmis zich ontwikkeld en aangepast aan de veranderende maatschappij. Hoewel de religieuze betekenis voor velen nog steeds belangrijk is, heeft Kerstmis ook een seculier karakter gekregen.

De Eerste Kerstdag: Familie en Traditie

De eerste kerstdag wordt nu vaak beschouwd als de dag voor de naaste familie. Het is een dag om samen te komen, te eten, cadeaus uit te pakken en traditionele activiteiten te ondernemen. Denk aan het kijken van kerstfilms, het spelen van spelletjes of het maken van een wandeling in de natuur.

De Tweede Kerstdag: Vrije Tijd en Bezoek

De tweede kerstdag is vaak gereserveerd voor verre familie, vrienden of simpelweg voor ontspanning. Veel mensen gebruiken deze dag om uitstapjes te maken, musea te bezoeken, te winkelen (hoewel veel winkels tegenwoordig ook op de eerste kerstdag open zijn) of om te genieten van de vrije tijd. Het is een dag om te relaxen na de drukte van de eerste kerstdag.

De scheiding tussen de twee dagen is echter niet altijd strikt. Sommige families combineren beide dagen voor één groot familiefeest, terwijl anderen de dagen gebruiken om verschillende tradities te eren of verschillende groepen mensen te ontmoeten.

Economische en Sociale Impact

De twee kerstdagen hebben een significante economische en sociale impact. Ze beïnvloeden de detailhandel, de horeca en het toerisme.

De Detailhandel

De periode rond Kerstmis is cruciaal voor de detailhandel. Cadeaus, kerstversiering, eten en drinken... de uitgaven pieken in december. De twee kerstdagen verlengen deze periode, waardoor de omzet verder stijgt. Hoewel de online verkoop ook enorm is, profiteren fysieke winkels nog steeds van de extra dag dat mensen vrij zijn om te winkelen.

Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de detailhandel in Nederland tijdens de kerstperiode gemiddeld 5 tot 10% meer omzet draait dan in andere perioden van het jaar. Een aanzienlijk deel van deze omzet wordt gegenereerd tijdens de twee kerstdagen.

De Horeca

Restaurants en andere horecagelegenheden profiteren ook van de twee kerstdagen. Veel mensen kiezen ervoor om uit eten te gaan met familie of vrienden in plaats van thuis te koken. Kerstbrunches, kerstdiners en kerstborrels zijn populair en zorgen voor een volle agenda voor de horeca.

Het Toerisme

De kerstperiode is ook een belangrijke tijd voor het toerisme. Steden met kerstmarkten trekken veel bezoekers en ook de ski-oorden zijn populair. De twee kerstdagen geven mensen de mogelijkheid om een korte vakantie te boeken en te genieten van de kerstsfeer in andere plaatsen.

Uitdagingen en Kritiek

Ondanks de populariteit van de twee kerstdagen, zijn er ook uitdagingen en kritiekpunten.

De Werkdruk

Voor veel mensen die in de detailhandel, de horeca, de zorg of andere essentiële sectoren werken, betekenen de twee kerstdagen juist een verhoogde werkdruk. Het is belangrijk dat werkgevers zorgen voor een eerlijke verdeling van de diensten en voldoende compensatie voor de werknemers.

De Commercie

Sommige mensen vinden dat Kerstmis te commercieel is geworden en dat de nadruk te veel ligt op het kopen van cadeaus en het consumeren. Ze pleiten voor een meer sobere en bezinningsvolle viering.

De Impact op het Milieu

De kerstperiode heeft ook een negatieve impact op het milieu. Denk aan de productie van cadeaus, de verpakkingen, het transport en de energie die wordt gebruikt voor kerstverlichting. Het is belangrijk om bewuster om te gaan met het milieu en te kiezen voor duurzame alternatieven.

Data en Voorbeelden

Om de impact van de twee kerstdagen te illustreren, kunnen we kijken naar enkele data en voorbeelden:

• Detailhandelomzet: Zoals eerder vermeld, stijgt de detailhandelomzet tijdens de kerstperiode met 5 tot 10%. In 2022 bedroeg de totale omzet in de detailhandel in december ongeveer 15 miljard euro.
• Horeca: Uit onderzoek van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) blijkt dat de omzet van restaurants en cafés tijdens de kerstdagen met gemiddeld 20 tot 30% stijgt ten opzichte van een normale week.
• Toerisme: Steden met kerstmarkten, zoals Valkenburg en Maastricht, trekken tijdens de kerstperiode duizenden bezoekers. Hotels en vakantieparken zijn vaak volledig volgeboekt.
• Consumentengedrag: Uit enquêtes blijkt dat de meeste Nederlanders gemiddeld tussen de 200 en 500 euro per persoon uitgeven aan cadeaus, eten en drinken tijdens de kerstperiode.

Deze cijfers laten zien dat de twee kerstdagen een aanzienlijke economische impact hebben en een belangrijke rol spelen in de consumptiepatronen van mensen.

Conclusie

De traditie van twee kerstdagen is een complexe mix van historische, religieuze, sociale en economische factoren. Oorspronkelijk geworteld in de christelijke traditie en de praktische noodzaak van de Middeleeuwen, hebben de dagen zich ontwikkeld tot een belangrijk onderdeel van onze moderne cultuur. Hoewel de commercie en de impact op het milieu kritiekpunten zijn, bieden de twee kerstdagen veel mensen de mogelijkheid om tijd door te brengen met familie en vrienden, te ontspannen en te genieten van de kerstsfeer.

Laten we de komende kerstdagen gebruiken om stil te staan bij de ware betekenis van Kerstmis: liefde, verbinding en compassie. Laten we bewuster omgaan met onze consumptie en kiezen voor duurzame alternatieven. En laten we vooral de tijd nemen om te genieten van de momenten met onze dierbaren.