Wanneer Is Je Bloeddruk Te Hoog

Herken je dat gevoel, dat je hart soms bonkt in je keel, zonder duidelijke reden? Of dat je je plotseling duizelig voelt? Misschien denk je er niet veel van, maar het zou een teken kunnen zijn van een te hoge bloeddruk. Voor veel Nederlanders is een hoge bloeddruk, of hypertensie, een stille bedreiging voor hun gezondheid. Dit artikel is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over een hoge bloeddruk: wanneer is je bloeddruk te hoog, wat zijn de risico's, en wat kun je er zelf aan doen? We richten ons op een breed publiek, van jong tot oud, die proactief met hun gezondheid bezig willen zijn.

Wat is bloeddruk eigenlijk?

Bloeddruk is de kracht waarmee je bloed tegen de wanden van je bloedvaten drukt. Elke keer dat je hart klopt, pompt het bloed door je lichaam. De druk is het hoogst wanneer het hart samentrekt (de systolische druk) en het laagst wanneer het hart ontspant tussen de slagen (de diastolische druk). Je bloeddruk wordt gemeten in millimeters kwik (mmHg) en wordt weergegeven als twee getallen, bijvoorbeeld 120/80 mmHg. Het eerste getal is de systolische druk, het tweede getal de diastolische druk.

Wat betekenen die getallen?

• Systolische druk: De druk in je bloedvaten wanneer je hart klopt.
• Diastolische druk: De druk in je bloedvaten wanneer je hart rust tussen de slagen.

Het is belangrijk om te begrijpen dat je bloeddruk gedurende de dag kan variëren. Het kan stijgen tijdens inspanning of stress en dalen tijdens rust of slaap. Daarom is het belangrijk om je bloeddruk op verschillende tijdstippen te meten om een goed beeld te krijgen.

Wanneer is je bloeddruk te hoog?

Over het algemeen wordt een bloeddruk van 140/90 mmHg of hoger beschouwd als te hoog. Dit geldt voor metingen die bij de dokter of in een kliniek worden gedaan. Er zijn echter nuances:

• Normale bloeddruk: Minder dan 120/80 mmHg
• Verhoogde bloeddruk: Tussen 120-129 mmHg systolisch en minder dan 80 mmHg diastolisch
• Hypertensie stadium 1: Tussen 130-139 mmHg systolisch of tussen 80-89 mmHg diastolisch
• Hypertensie stadium 2: 140/90 mmHg of hoger

Let op: De richtlijnen kunnen enigszins variëren, afhankelijk van je leeftijd, andere gezondheidsproblemen en de specifieke richtlijnen die door je arts worden gehanteerd. Thuis gemeten bloeddrukwaarden zijn vaak lager dan in de spreekkamer. Een thuis gemeten bloeddruk van 135/85 mmHg of hoger wordt doorgaans als te hoog beschouwd.

Waarom is een hoge bloeddruk gevaarlijk?

Een langdurig verhoogde bloeddruk kan ernstige schade aan je lichaam veroorzaken. Het wordt vaak een "stille moordenaar" genoemd, omdat je er jarenlang mee kunt rondlopen zonder symptomen te ervaren. Onbehandelde hypertensie kan leiden tot:

• Hart- en vaatziekten: Hartaanval, hartfalen, beroerte
• Nierschade: Nierfalen
• Oogproblemen: Beschadiging van de bloedvaten in het netvlies, wat kan leiden tot blindheid
• Aneurysma's: Verzwakking van de bloedvatwanden, wat kan leiden tot een scheuring
• Cognitieve problemen: Dementie

Symptomen van een hoge bloeddruk

Zoals gezegd, heb je vaak geen duidelijke symptomen bij een hoge bloeddruk. Soms zijn er vage klachten, zoals:

• Hoofdpijn: Vooral 's ochtends
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Neusbloedingen
• Kortademigheid
• Wazig zien

Deze symptomen zijn echter niet specifiek voor een hoge bloeddruk en kunnen ook andere oorzaken hebben. De enige manier om zeker te weten of je een hoge bloeddruk hebt, is door je bloeddruk te laten meten.

Risicofactoren voor een hoge bloeddruk

Sommige factoren verhogen je kans op het ontwikkelen van een hoge bloeddruk. Deze kunnen we indelen in beïnvloedbare en niet-beïnvloedbare risicofactoren:

Niet-beïnvloedbare risicofactoren:

• Leeftijd: Het risico stijgt met de leeftijd.
• Genetische aanleg: Als je ouders of andere familieleden een hoge bloeddruk hebben, is de kans groter dat jij het ook krijgt.
• Geslacht: Mannen hebben over het algemeen een hoger risico dan vrouwen, tot de menopauze.
• Ras/etniciteit: Mensen van Afrikaanse afkomst hebben een hoger risico.

Beïnvloedbare risicofactoren:

• Ongezonde voeding: Veel zout, verzadigd vet en weinig groenten en fruit.
• Overgewicht en obesitas: Extra gewicht belast je hart en bloedvaten.
• Weinig lichaamsbeweging: Beweging helpt je bloeddruk te verlagen.
• Roken: Beschadigt de bloedvaten.
• Overmatig alcoholgebruik: Kan je bloeddruk verhogen.
• Stress: Chronische stress kan bijdragen aan een hoge bloeddruk.
• Sommige medicijnen: Zoals NSAID's (pijnstillers) en bepaalde anticonceptiepillen.
• Chronische aandoeningen: Zoals diabetes en nierziekten.

Wat kun je zelf doen aan een hoge bloeddruk?

Gelukkig zijn er veel dingen die je zelf kunt doen om je bloeddruk te verlagen en je risico op complicaties te verminderen. Hier zijn enkele tips:

• Gezonde voeding: Eet minder zout, meer groenten en fruit, volkoren producten en magere eiwitten. Probeer het DASH-dieet (Dietary Approaches to Stop Hypertension).
• Gewichtsverlies: Als je overgewicht hebt, kan afvallen je bloeddruk aanzienlijk verlagen.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Streef naar minstens 30 minuten matige intensiteit beweging per dag, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.
• Stoppen met roken: Roken beschadigt je bloedvaten en verhoogt je bloeddruk.
• Minder alcohol: Beperk je alcoholgebruik tot maximaal één alcoholische drank per dag voor vrouwen en twee voor mannen.
• Stressmanagement: Zoek manieren om stress te verminderen, zoals yoga, meditatie of mindfulness.
• Regelmatige bloeddrukcontrole: Laat je bloeddruk regelmatig meten door je huisarts of schaf een bloeddrukmeter voor thuis aan.

Wanneer naar de dokter?

Het is belangrijk om naar de dokter te gaan als:

• Je bloeddruk regelmatig te hoog is (140/90 mmHg of hoger bij de dokter, 135/85 mmHg of hoger thuis).
• Je symptomen hebt die kunnen wijzen op een hoge bloeddruk, zoals ernstige hoofdpijn, duizeligheid of kortademigheid.
• Je een verhoogd risico hebt op een hoge bloeddruk vanwege je familiegeschiedenis of andere gezondheidsproblemen.

Je arts kan je bloeddruk meten, je gezondheid beoordelen en een behandelplan opstellen. Dit kan bestaan uit leefstijladviezen, medicatie of een combinatie van beide.

Medicatie bij een hoge bloeddruk

Als leefstijlveranderingen niet voldoende zijn om je bloeddruk te verlagen, kan je arts medicatie voorschrijven. Er zijn verschillende soorten bloeddrukverlagende medicijnen, elk met hun eigen werking en bijwerkingen. Veelvoorkomende soorten zijn:

• ACE-remmers: Blokkeren de aanmaak van een stof die de bloedvaten vernauwt.
• Angiotensine II-receptorblokkers (ARB's): Blokkeren de werking van een stof die de bloedvaten vernauwt.
• Diuretica (plaspillen): Helpen je lichaam om overtollig zout en water af te voeren, waardoor het bloedvolume en de bloeddruk dalen.
• Bètablokkers: Vertragen de hartslag en verminderen de kracht waarmee het hart pompt, waardoor de bloeddruk daalt.
• Calciumantagonisten: Ontspannen de bloedvaten, waardoor de bloeddruk daalt.

Het is belangrijk om de medicatie precies in te nemen zoals voorgeschreven en om eventuele bijwerkingen met je arts te bespreken.

Bloeddruk meten: Hoe doe je dat goed?

Om een betrouwbare bloeddrukmeting te krijgen, is het belangrijk om de juiste techniek te gebruiken:

• Gebruik een goedgekeurde bloeddrukmeter: Vraag je apotheker of arts om advies.
• Meet op een rustige plek: Zorg dat je ontspannen bent en niet gestoord wordt.
• Zit rechtop met je rug gesteund: Plaats je arm op een tafel, op harthoogte.
• Plaats de manchet op je bovenarm: Volg de instructies van de fabrikant.
• Meet je bloeddruk twee keer: Neem een paar minuten rust tussen de metingen en noteer de resultaten.
• Vermijd cafeïne, alcohol en roken: Minstens 30 minuten voor de meting.
• Leeg je blaas: Voor de meting.

Door je bloeddruk regelmatig te meten en je waarden bij te houden, kun je je arts helpen om je behandeling te optimaliseren.

Conclusie: Neem je bloeddruk serieus!

Een hoge bloeddruk is een serieuze aandoening die ernstige gevolgen kan hebben voor je gezondheid. Maar het goede nieuws is dat je er zelf veel aan kunt doen! Door een gezonde leefstijl aan te nemen, je bloeddruk regelmatig te meten en eventueel medicatie te gebruiken, kun je je bloeddruk onder controle houden en je risico op complicaties aanzienlijk verminderen. Neem je gezondheid in eigen hand en maak vandaag nog de eerste stap naar een gezonder leven! Praat met je arts over je risicofactoren en laat je bloeddruk regelmatig controleren. Jouw gezondheid is het waard.