Wanneer Mag De Var Ingrijpen

De Video Assistant Referee (VAR) heeft sinds zijn introductie in het voetbal geleid tot veel discussie. Wanneer mag de VAR nu eigenlijk ingrijpen? De regels zijn complex en de interpretatie ervan verschilt soms per wedstrijd en competitie. In dit artikel duiken we dieper in de materie, belichten we de kernpunten en geven we concrete voorbeelden om een helder beeld te schetsen.

De Vier Potentiële Scenarios voor VAR Interventie

De VAR mag alleen ingrijpen bij vier specifieke categorieën van situaties. Het is cruciaal te begrijpen dat de VAR er niet is om elke beslissing van de scheidsrechter te herzien, maar enkel om duidelijke en overduidelijke fouten te corrigeren, of gemiste incidenten die significant zijn voor het wedstrijdverloop.

1. Doelpunten (Goal/No Goal)

Dit is wellicht het meest voorkomende scenario. De VAR controleert of er tijdens de aanloop naar een doelpunt een overtreding is begaan, bijvoorbeeld een handsbal, buitenspel of een voorafgaande grove fout. De VAR kijkt of de bal volledig over de lijn is geweest en of er geen andere onregelmatigheden hebben plaatsgevonden.

Voorbeeld: Tijdens een wedstrijd tussen Ajax en Feyenoord scoort een speler van Ajax. De VAR controleert of er voorafgaand aan het doelpunt sprake was van buitenspel. Na analyse van de beelden blijkt dit het geval te zijn. Het doelpunt wordt afgekeurd.

2. Strafschoppen (Penalty/No Penalty)

Hier beoordeelt de VAR of er een duidelijke en overduidelijke fout is gemaakt door de scheidsrechter bij het toekennen, of juist niet toekennen, van een strafschop. Het gaat hierbij om overtredingen binnen het strafschopgebied die niet door de scheidsrechter zijn waargenomen of verkeerd zijn beoordeeld.

Voorbeeld: Een speler van PSV wordt in de zestienmeter gevloerd. De scheidsrechter wuift het weg. De VAR bekijkt de beelden en ziet dat er wel degelijk sprake is van een duidelijke overtreding. De VAR adviseert de scheidsrechter om de beelden te bekijken via de on-field review. De scheidsrechter heroverweegt zijn beslissing en geeft een strafschop.

3. Directe Rode Kaarten

De VAR komt in actie bij gemiste incidenten die een directe rode kaart zouden moeten opleveren. Dit omvat grove overtredingen, gewelddadig gedrag, spugen, en het ontnemen van een duidelijke scoringskans (bijvoorbeeld door een handsbal).

Voorbeeld: Een verdediger van FC Utrecht maakt een tackling met gestrekt been op de enkel van een speler van Vitesse. De scheidsrechter geeft geel, maar de VAR constateert dat de actie dermate gevaarlijk is dat een rode kaart op zijn plaats is. De scheidsrechter wordt naar het scherm geroepen en geeft na het bekijken van de beelden alsnog een rode kaart.

4. Verkeerde Identiteit (Mistaken Identity)

Dit is het minst voorkomende scenario. De VAR kan ingrijpen als de scheidsrechter de verkeerde speler bestraft. Bijvoorbeeld, als de scheidsrechter een gele kaart geeft aan speler A, terwijl speler B de overtreding heeft begaan.

Voorbeeld: Tijdens een opstootje geeft de scheidsrechter een gele kaart aan een speler die er niet bij betrokken was. De VAR corrigeert dit door de scheidsrechter te informeren over de juiste dader.

Het Protocol en de Procedure

Het is belangrijk te begrijpen hoe de VAR te werk gaat. De communicatie tussen de VAR en de scheidsrechter verloopt via een headset. De VAR bekijkt de beelden vanuit verschillende camerahoeken en geeft zijn advies aan de scheidsrechter. De scheidsrechter heeft uiteindelijk de eindbeslissing.

Er zijn twee manieren waarop de scheidsrechter zijn beslissing kan herzien:

• VAR Check: De VAR bekijkt de beelden en adviseert de scheidsrechter als er een duidelijke fout is gemaakt.
• On-Field Review (OFR): De VAR adviseert de scheidsrechter om zelf naar het scherm langs het veld te gaan en de beelden te bekijken. Dit is vaak het geval bij subjectieve beslissingen, zoals het beoordelen van de intentie bij een handsbal.

Na het bekijken van de beelden kan de scheidsrechter zijn oorspronkelijke beslissing handhaven, wijzigen of ongeldig verklaren.

Kritiek en Controverses

Ondanks de intentie om het voetbal eerlijker te maken, heeft de VAR ook geleid tot veel kritiek. Een van de belangrijkste kritiekpunten is de inconsistentie in de toepassing van de regels. Wat in de ene wedstrijd een strafschop oplevert, wordt in de andere wedstrijd weggewuifd. Dit leidt tot frustratie bij spelers, trainers en supporters.

Een ander punt van kritiek is de tijd die de VAR in beslag neemt. Lange onderbrekingen kunnen het ritme van de wedstrijd verstoren en de spanning verminderen. Daarnaast is er de vrees dat de VAR de autoriteit van de scheidsrechter ondermijnt.

Sommige mensen zijn van mening dat de VAR te veel ingrijpt bij kleine vergrijpen. De oorspronkelijke bedoeling was om enkel bij duidelijke en overduidelijke fouten in te grijpen, maar in de praktijk wordt de VAR vaak ingezet bij twijfelgevallen. Dit leidt tot discussie over de vraag of de VAR het voetbal wel eerlijker maakt, of juist ingewikkelder.

Data en Statistieken

Het is lastig om harde data te verzamelen over de impact van de VAR, omdat de effecten moeilijk te isoleren zijn van andere factoren die het wedstrijdverloop beïnvloeden. Wel zijn er onderzoeken die aantonen dat het aantal onterechte beslissingen is afgenomen sinds de introductie van de VAR. Echter, dit gaat dus wel ten koste van de snelheid en flow van het spel.

Statistieken laten zien dat het aantal gegeven strafschoppen is gestegen sinds de introductie van de VAR. Dit komt waarschijnlijk doordat de VAR overtredingen detecteert die voorheen onopgemerkt bleven. Echter, dit betekent ook dat er meer momenten zijn waarbij de beslissing van de scheidsrechter, en dus de uitkomst van de wedstrijd, wordt beïnvloed door een videobeoordeling.

Conclusie en Toekomstperspectief

De VAR is een complex instrument dat zowel voordelen als nadelen heeft. Het kan helpen om duidelijke fouten te corrigeren en de eerlijkheid van het spel te bevorderen. Echter, de inconsistentie in de toepassing van de regels, de tijdsvertraging en de potentiele ondermijning van de autoriteit van de scheidsrechter blijven belangrijke uitdagingen.

De toekomst van de VAR zal afhangen van hoe deze uitdagingen worden aangepakt. Mogelijk zullen er in de toekomst aanpassingen worden gedaan aan het protocol, bijvoorbeeld door de criteria voor interventie te verduidelijken of door de communicatie tussen de VAR en de scheidsrechter te verbeteren. Een betere training van VAR-officials, meer transparantie rondom de beslissingen, en het gebruik van technologie om de snelheid van het proces te verhogen zijn allemaal potentiële oplossingen.

Uiteindelijk is het belangrijk om de discussie over de VAR levendig te houden en te zoeken naar manieren om het systeem te verbeteren, zodat het voetbal eerlijker, spannender en aantrekkelijker blijft voor iedereen.