Wat Is Een Cerebrale Parese

Cerebrale parese, vaak afgekort als CP, is een term die een groep aandoeningen omvat die de beweging en houding van een persoon aantasten. Het is belangrijk te begrijpen dat cerebrale parese *geen* ziekte is, maar een gevolg van schade aan de zich ontwikkelende hersenen, meestal vóór, tijdens of kort na de geboorte. Deze hersenschade kan leiden tot problemen met spiercontrole, coördinatie, spiertonus, evenwicht en houding. Hoewel de symptomen van CP levenslang aanhouden, is het geen progressieve aandoening, wat betekent dat de hersenschade zelf niet verergert met de tijd.

Wat veroorzaakt Cerebrale Parese?

De oorzaken van cerebrale parese zijn divers en vaak complex. In veel gevallen is de exacte oorzaak onbekend. Echter, er zijn verschillende factoren die het risico op CP kunnen verhogen:

Prenatale factoren (voor de geboorte)

Problemen tijdens de zwangerschap kunnen bijdragen aan hersenschade bij de foetus. Dit kan omvatten:

Infecties bij de moeder, zoals rode hond (rubella), cytomegalovirus (CMV) of toxoplasmose.
Genetische aandoeningen die de ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden.
Bloedgroepantagonisme tussen moeder en kind (bijvoorbeeld rhesusincompatibiliteit).
Medicijngebruik of blootstelling aan toxische stoffen tijdens de zwangerschap.
Onvoldoende zuurstoftoevoer naar de foetus.

Perinatale factoren (tijdens de geboorte)

Complicaties tijdens de bevalling kunnen ook leiden tot hersenschade:

Prematuur geboren worden (voor de 37e week van de zwangerschap). Premature baby's hebben vaak fragielere bloedvaten in de hersenen, waardoor ze vatbaarder zijn voor bloedingen.
Laag geboortegewicht (minder dan 2500 gram).
Zuurstoftekort tijdens de bevalling (asfyxie).
Complicaties tijdens de bevalling die leiden tot een traumatische bevalling.

Postnatale factoren (na de geboorte)

Hersenschade die na de geboorte optreedt, kan ook cerebrale parese veroorzaken:

Infecties zoals meningitis of encefalitis.
Hoofdtrauma, bijvoorbeeld door een ongeluk of val.
Beroertes bij baby's.
Bloedingen in de hersenen.

Verschillende typen Cerebrale Parese

Er zijn verschillende classificaties van cerebrale parese, gebaseerd op het type bewegingsstoornis en de lichaamsdelen die zijn aangedaan. De belangrijkste typen zijn:

Spastische Cerebrale Parese

Dit is het meest voorkomende type CP. Het wordt gekenmerkt door stijve spieren en overdreven reflexen. De spasticiteit kan verschillende delen van het lichaam aantasten:

Spastische hemiplegie: Eén kant van het lichaam is aangedaan (bijvoorbeeld de rechterarm en het rechterbeen).
Spastische diplegie: Voornamelijk de benen zijn aangedaan. Dit komt vaak voor bij premature baby's.
Spastische quadriplegie: Alle vier ledematen, de romp en vaak ook de spieren van het gezicht en de mond zijn aangedaan. Dit is de meest ernstige vorm van spastische CP.

Dyskinetische Cerebrale Parese

Deze vorm van CP wordt gekenmerkt door onwillekeurige bewegingen. Er zijn twee hoofdtypen:

Athetose: Langzame, kronkelende bewegingen, vooral in de armen, benen, handen en voeten.
Dystonie: Aanhoudende spiercontracties die leiden tot verdraaide houdingen en repetitieve bewegingen.

Atactische Cerebrale Parese

Deze vorm van CP beïnvloedt het evenwicht en de coördinatie. Personen met atactische CP hebben vaak moeite met lopen, reiken en precisiebewegingen. Ze kunnen ook moeite hebben met spraak.

Gemengde Cerebrale Parese

Sommige mensen met CP hebben kenmerken van meer dan één type. De meest voorkomende combinatie is spastische-dyskinetische CP.

Symptomen van Cerebrale Parese

De symptomen van cerebrale parese variëren sterk van persoon tot persoon, afhankelijk van de ernst en de locatie van de hersenschade. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

Vertraging in de motorische ontwikkeling: Een baby bereikt bijvoorbeeld niet de normale mijlpalen, zoals rollen, zitten, kruipen of lopen, op de verwachte leeftijd.
Abnormale spiertonus: De spieren kunnen te slap (hypotonie) of te stijf (hypertonie) zijn.
Spierstijfheid (spasticiteit): Moeite met het buigen of strekken van ledematen.
Onwillekeurige bewegingen: Schokkerige, ongecontroleerde bewegingen.
Moeite met lopen: Moeite met het handhaven van het evenwicht, waggelende gang.
Problemen met coördinatie: Moeite met het uitvoeren van precieze bewegingen.
Moeilijkheden met spreken: Slissende spraak, moeite met het vormen van woorden.
Slikproblemen: Moeite met kauwen en slikken, wat kan leiden tot ondervoeding.
Intellectuele beperking: Dit komt niet bij alle kinderen met CP voor, maar kan een comorbiditeit zijn.
Epilepsie: Een verhoogd risico op epileptische aanvallen.
Visuele en auditieve problemen: Slechtziendheid, scheelzien of gehoorverlies.

Diagnose van Cerebrale Parese

De diagnose van cerebrale parese wordt meestal gesteld in de vroege kinderjaren, vaak vóór de leeftijd van twee jaar. De diagnose is gebaseerd op een combinatie van factoren:

Medische geschiedenis: De arts zal vragen stellen over de zwangerschap, de bevalling en de vroege ontwikkeling van het kind.
Neurologisch onderzoek: De arts zal de spiertonus, reflexen, coördinatie en motorische vaardigheden van het kind beoordelen.
Beeldvormend onderzoek: MRI-scans of CT-scans van de hersenen kunnen hersenbeschadiging aantonen.
Ontwikkelingsbeoordeling: Tests om de cognitieve, motorische en sociale vaardigheden van het kind te beoordelen.

Behandeling van Cerebrale Parese

Cerebrale parese is niet te genezen, maar er zijn verschillende behandelingen beschikbaar die de symptomen kunnen verlichten en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren. De behandeling is meestal multidisciplinair en omvat een team van professionals, waaronder:

Fysiotherapeut: Helpt bij het verbeteren van de spierkracht, coördinatie en mobiliteit.
Ergotherapeut: Helpt bij het ontwikkelen van vaardigheden voor dagelijkse activiteiten, zoals aankleden, eten en schrijven.
Logopedist: Helpt bij spraak- en slikproblemen.
Arts: Beheert medicatie en coördineert de zorg.
Orthopedisch chirurg: Kan operaties uitvoeren om spierspanning te verminderen of misvormingen te corrigeren.
Psycholoog of pedagoog: Biedt ondersteuning bij emotionele en gedragsproblemen.

De behandeling kan onder meer bestaan uit:

Fysiotherapie: Oefeningen om de spierkracht, flexibiliteit en coördinatie te verbeteren.
Ergotherapie: Aanpassing van de omgeving en hulpmiddelen om de zelfstandigheid te bevorderen.
Logopedie: Oefeningen om de spraak, taal en slikvaardigheden te verbeteren.
Medicatie: Om spasticiteit, pijn of epileptische aanvallen te beheersen. Baclofen is bijvoorbeeld een veelgebruikt middel om spasticiteit te verminderen.
Botuline toxine injecties (Botox): Om de spierspanning in bepaalde spieren te verminderen.
Operatie: Om spieren te verlengen, pezen te verplaatsen of botten te corrigeren.
Hulpmiddelen: Braces, spalken, rollators, rolstoelen en communicatiehulpmiddelen.

Real-world voorbeelden en Data

Volgens gegevens van de Cerebral Palsy Foundation komt cerebrale parese voor bij ongeveer 1 op de 345 baby's die in de Verenigde Staten worden geboren. Wereldwijd zijn de cijfers vergelijkbaar. Het is belangrijk te onthouden dat elk individu met CP uniek is, en hun ervaringen en behoeften zullen variëren. Een bekend voorbeeld is Christy Brown, een Ierse schrijver en schilder met CP, die ondanks zijn fysieke beperkingen opmerkelijke prestaties leverde. Zijn autobiografie, *My Left Foot*, werd verfilmd en won verschillende prijzen.

In Nederland is er de Bosk, de vereniging voor mensen met een handicap en hun ouders. Ze bieden informatie, advies en ondersteuning aan mensen met CP en hun families. De Nederlandse overheid biedt verschillende vormen van ondersteuning en hulpmiddelen aan mensen met CP, waaronder zorgverzekering, aangepast vervoer en persoonlijke assistentie.

Conclusie en Call to Action

Cerebrale parese is een complexe aandoening met een breed scala aan symptomen en behandelingen. Hoewel er geen genezing is, kan vroege diagnose en behandeling de kwaliteit van leven van mensen met CP aanzienlijk verbeteren. Het is cruciaal om bewustzijn te creëren over CP en om steun te bieden aan mensen met CP en hun families.

Als u vermoedt dat uw kind CP heeft, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw arts. Zoek professioneel advies en sluit u aan bij een steungroep om in contact te komen met andere families die dezelfde ervaringen delen.

Meer informatie en ondersteuning is beschikbaar via:

De Bosk: www.bosk.nl
Cerebral Palsy Foundation: www.cerebralpalsy.org