Wat Is Koorts Bij Volwassene

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven de normale waarde. Bij volwassenen wordt koorts meestal gedefinieerd als een temperatuur van 38°C (100.4°F) of hoger, gemeten oraal, rectaal, of in het oor. Het is belangrijk om te onthouden dat koorts op zichzelf geen ziekte is, maar eerder een symptoom van een onderliggend probleem. Dit artikel bespreekt de oorzaken, symptomen, behandeling en preventie van koorts bij volwassenen.

Wat is Koorts Eigenlijk?

Koorts ontstaat wanneer de thermostaat van het lichaam, gelegen in de hypothalamus in de hersenen, de lichaamstemperatuur hoger instelt dan normaal. Dit kan gebeuren als reactie op verschillende factoren, waaronder infecties, ontstekingen of andere medische aandoeningen. Het lichaam verhoogt vervolgens de temperatuur door mechanismen zoals rillen, spiertrekkingen en vernauwing van de bloedvaten in de huid.

De normale lichaamstemperatuur varieert van persoon tot persoon en kan gedurende de dag schommelen. Over het algemeen ligt de normale temperatuur tussen 36.5°C (97.7°F) en 37.5°C (99.5°F). Het is dus cruciaal om te weten wat jouw persoonlijke normale temperatuur is om koorts nauwkeurig te kunnen vaststellen.

Oorzaken van Koorts bij Volwassenen

Koorts kan een breed scala aan oorzaken hebben. Hieronder worden enkele van de meest voorkomende oorzaken besproken:

Infecties

Infecties zijn de meest voorkomende oorzaak van koorts. Zowel virale als bacteriële infecties kunnen koorts veroorzaken. Enkele voorbeelden zijn:

Griep (Influenza): Een veel voorkomende virale infectie van de luchtwegen, vaak gepaard gaand met hoge koorts, spierpijn en hoesten.
Verkoudheid: Meestal veroorzaakt door virussen, met mildere koorts en symptomen zoals een loopneus en keelpijn.
Longontsteking (Pneumonie): Een infectie van de longen, veroorzaakt door bacteriën, virussen of schimmels.
Urineweginfectie (UTI): Een infectie van de urinewegen, vaak gepaard gaand met pijn bij het plassen en frequent urineren.
Keelontsteking (Streptokokkenfaryngitis): Een bacteriële infectie van de keel, veroorzaakt door streptokokkenbacteriën.
Gastro-enteritis ("Buikgriep"): Een infectie van het maag-darmkanaal, veroorzaakt door virussen of bacteriën, met symptomen zoals braken, diarree en buikkrampen.

Data toont aan dat tijdens het griepseizoen het aantal mensen dat de huisarts bezoekt met koorts en andere griepachtige symptomen significant toeneemt. Bijvoorbeeld, in 2023 steeg het aantal consulten voor griepachtige klachten met 30% tijdens de piek van het griepseizoen in januari en februari.

Ontstekingen

Ontstekingen in het lichaam, veroorzaakt door aandoeningen zoals reumatoïde artritis, lupus of inflammatoire darmaandoeningen (IBD), kunnen ook koorts veroorzaken. Deze aandoeningen activeren het immuunsysteem, wat leidt tot een verhoging van de lichaamstemperatuur.

Medicatie

Sommige medicijnen kunnen als bijwerking koorts veroorzaken. Dit wordt medicatie-geïnduceerde koorts genoemd. Voorbeelden van medicijnen die dit kunnen veroorzaken zijn sommige antibiotica, vaccins en bloeddrukverlagende middelen.

Andere oorzaken

Andere, minder vaak voorkomende oorzaken van koorts zijn:

Hitteslag: Oververhitting van het lichaam door blootstelling aan hoge temperaturen.
Tumoren: Sommige soorten kanker kunnen koorts veroorzaken.
Bloedstolsels: Diep veneuze trombose (DVT) of longembolie kunnen koorts veroorzaken.
Vaccinaties: Koorts is een veel voorkomende bijwerking van sommige vaccins.

Symptomen van Koorts

Naast een verhoogde lichaamstemperatuur, kunnen er verschillende andere symptomen optreden bij koorts. Deze symptomen kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak van de koorts.

Veel voorkomende symptomen zijn:

Rillen: Onvrijwillige spiertrekkingen die het lichaam helpen warmte te produceren.
Zweten: Het lichaam probeert af te koelen door te zweten.
Hoofdpijn: Vaak een teken van uitdroging of een reactie op de koorts zelf.
Spierpijn: Pijnlijke spieren als gevolg van de reactie van het immuunsysteem.
Vermoeidheid: Een algemeen gevoel van zwakte en gebrek aan energie.
Verlies van eetlust: Verminderde interesse in eten.
Koude rillingen: Een gevoel van kou, zelfs bij een warme omgeving.
Duizeligheid: Kan optreden als gevolg van uitdroging of de koorts zelf.

Bij kinderen kan koorts ook leiden tot koortsstuipen, wat een beangstigende maar meestal onschadelijke aandoening is.

Wanneer een Arts Raadplegen?

Hoewel koorts vaak vanzelf overgaat, zijn er situaties waarin het belangrijk is om een arts te raadplegen. Neem contact op met een arts als:

De koorts hoger is dan 40°C (104°F).
De koorts langer dan 3 dagen aanhoudt.
Er andere ernstige symptomen aanwezig zijn, zoals ademhalingsproblemen, pijn op de borst, verwardheid, stijve nek, ernstige hoofdpijn, of aanhoudend braken.
Je een chronische aandoening hebt, zoals diabetes, hartfalen of een immuunstoornis.
Je recentelijk naar het buitenland bent gereisd.
Je zwanger bent.
Je je erg ziek voelt.

Behandeling van Koorts

De behandeling van koorts richt zich op het verlichten van de symptomen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Hier zijn enkele algemene tips:

Thuisbehandeling

Rust: Geef je lichaam de kans om te herstellen.
Voldoende drinken: Voorkom uitdroging door veel water, bouillon, of sportdranken te drinken.
Kleding: Draag lichte, ademende kleding.
Koelen: Neem een lauwe douche of gebruik een koele washandje op je voorhoofd.
Medicatie: Gebruik pijnstillers en koortsverlagende middelen zoals paracetamol of ibuprofen volgens de aanwijzingen op de verpakking. Raadpleeg altijd een arts of apotheker als je twijfelt over de dosering of het gebruik van medicijnen.

Medische behandeling

Als de koorts wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie, kan een arts antibiotica voorschrijven. Bij virale infecties is er vaak geen specifieke behandeling, en moet het lichaam de infectie zelf overwinnen. In sommige gevallen kan de arts antivirale medicijnen voorschrijven, maar dit is afhankelijk van het type virus en de ernst van de infectie. Bij ontstekingsziekten kan de arts ontstekingsremmende medicijnen voorschrijven.

Het is belangrijk om de aanwijzingen van de arts nauwkeurig op te volgen en de voorgeschreven medicijnen volledig af te maken, ook als je je beter begint te voelen. Het stoppen van de behandeling te vroeg kan leiden tot resistentie tegen antibiotica of een terugkeer van de infectie.

Preventie van Koorts

Hoewel koorts niet altijd te voorkomen is, zijn er verschillende maatregelen die je kunt nemen om het risico te verkleinen:

Goede hygiëne: Was regelmatig je handen met water en zeep, vooral na het hoesten, niezen of aanraken van oppervlakken in openbare ruimtes.
Vaccinaties: Laat je vaccineren tegen infectieziekten zoals griep en pneumokokken.
Vermijd contact met zieke mensen: Probeer afstand te houden van mensen die ziek zijn, vooral als ze koorts hebben of hoesten.
Gezonde levensstijl: Eet gezond, slaap voldoende en beweeg regelmatig om je immuunsysteem te versterken.
Vermijd roken en overmatig alcoholgebruik: Deze factoren kunnen je immuunsysteem verzwakken.

Conclusie

Koorts bij volwassenen is een veelvoorkomend symptoom dat veroorzaakt kan worden door een breed scala aan factoren, voornamelijk infecties. Hoewel koorts vaak vanzelf overgaat, is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen en de symptomen te verlichten. Raadpleeg een arts als de koorts hoog is, lang aanhoudt, of gepaard gaat met andere ernstige symptomen. Door goede hygiëne en een gezonde levensstijl kun je het risico op koorts verkleinen. Luister naar je lichaam en neem de nodige maatregelen om je gezondheid te beschermen. Neem bij twijfel altijd contact op met een (huis)arts.