Wat Is Shared Decision Making

Shared Decision Making (SDM), of gezamenlijke besluitvorming, is een benadering in de gezondheidszorg waarbij de arts en de patiënt samenwerken om de beste behandelingsoptie te kiezen. Het is een proces waarbij medische expertise en patiëntwaarden worden gecombineerd om een beslissing te nemen die het beste past bij de individuele behoeften en voorkeuren van de patiënt. Het is dus veel meer dan enkel advies van een dokter opvolgen; het is een actief partnerschap.

Waarom is Shared Decision Making belangrijk?

Gezamenlijke besluitvorming is om verschillende redenen van cruciaal belang in de moderne gezondheidszorg:

Verbeterde Patiënttevredenheid

Wanneer patiënten actief betrokken zijn bij beslissingen over hun eigen zorg, voelen ze zich meer gehoord en begrepen. Dit leidt tot een grotere tevredenheid over de behandeling en de zorgverlening in het algemeen. Een tevreden patiënt is eerder geneigd de behandeling op te volgen en positieve resultaten te behalen.

Betere Therapietrouw

Patiënten die mee hebben beslist over hun behandeling, zijn eerder geneigd de aanbevelingen van hun arts op te volgen. Dit komt doordat ze de redenen achter de behandeling beter begrijpen en zich meer verbonden voelen met de beslissing. Dit vergroot de kans op succesvolle resultaten.

Aangepaste Zorg

Elke patiënt is uniek, met eigen waarden, overtuigingen en voorkeuren. Shared Decision Making stelt artsen in staat om de behandeling af te stemmen op de individuele behoeften van de patiënt. Dit resulteert in een zorg die beter aansluit bij de persoonlijke situatie en voorkeuren.

Vermindering van Onnodige Behandelingen

Door de verschillende opties en hun voor- en nadelen openlijk te bespreken, kunnen arts en patiënt samen bepalen welke behandeling het meest geschikt is. Dit kan leiden tot het vermijden van onnodige of agressieve behandelingen die mogelijk niet in het belang van de patiënt zijn. Het is cruciaal om de mogelijke risico's versus de potentiële baten af te wegen.

De Kerncomponenten van Shared Decision Making

Shared Decision Making bestaat uit verschillende essentiële componenten die samen zorgen voor een succesvol proces:

Informatie Uitwisseling

De arts verschaft duidelijke en begrijpelijke informatie over de beschikbare behandelingsopties, inclusief de voor- en nadelen van elke optie. De patiënt deelt zijn of haar waarden, voorkeuren en zorgen met de arts. Deze tweerichtingscommunicatie is essentieel.

Optie Verkennen

De arts en patiënt bespreken de verschillende behandelingsopties in detail. Ze onderzoeken de potentiële risico's, voordelen en bijwerkingen van elke optie. Hierbij is het belangrijk om realistische verwachtingen te scheppen.

Waarden en Voorkeuren Afwegen

De patiënt deelt zijn of haar persoonlijke waarden en voorkeuren met de arts. Deze waarden kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op kwaliteit van leven, levensduur, pijnverlichting of het vermijden van bepaalde bijwerkingen. De arts helpt de patiënt om deze waarden te integreren in de besluitvorming.

Besluitvorming

De arts en patiënt komen gezamenlijk tot een beslissing over de meest geschikte behandeling. Dit is een proces van overleg en compromis, waarbij beide partijen hun standpunten respecteren en rekening houden met elkaars behoeften. Het is belangrijk dat de beslissing goed wordt gedocumenteerd.

Evaluatie

Na de behandeling wordt geëvalueerd of de gekozen aanpak succesvol is geweest. Indien nodig kan de behandeling worden aangepast in overleg met de patiënt. Dit is een continu proces van monitoring en evaluatie.

Real-world Voorbeelden en Data

Er zijn tal van voorbeelden waarin Shared Decision Making succesvol is toegepast:

• Kankerbehandeling: Bij de behandeling van kanker zijn er vaak meerdere opties, zoals chirurgie, bestraling, chemotherapie en immunotherapie. Shared Decision Making stelt patiënten in staat om de behandeling te kiezen die het beste aansluit bij hun persoonlijke waarden en voorkeuren, rekening houdend met de mogelijke bijwerkingen en de impact op hun kwaliteit van leven.
• Chronische pijn: Het behandelen van chronische pijn kan een complex proces zijn met verschillende opties, zoals medicatie, fysiotherapie, en invasieve procedures. Door samen te beslissen, kunnen patiënten een behandelplan ontwikkelen dat is afgestemd op hun individuele pijnbeleving, functionele beperkingen, en persoonlijke doelen.
• Hart- en vaatziekten: Patiënten met hart- en vaatziekten hebben vaak verschillende behandelingsopties, zoals medicatie, leefstijlaanpassingen, en invasieve procedures zoals een bypassoperatie of stentplaatsing. Shared Decision Making helpt patiënten om de voor- en nadelen van elke optie af te wegen en een weloverwogen beslissing te nemen op basis van hun individuele risicoprofiel en voorkeuren.

Onderzoek heeft aangetoond dat Shared Decision Making leidt tot:

• Hogere patiënttevredenheid
• Betere therapietrouw
• Minder onnodige behandelingen
• Verbeterde gezondheidsuitkomsten

Een studie gepubliceerd in het "Health Affairs" journal toonde bijvoorbeeld aan dat patiënten die betrokken waren bij Shared Decision Making minder vaak kozen voor agressieve behandelingen bij de diagnose van prostaatkanker.

Obstakels voor Shared Decision Making

Ondanks de vele voordelen zijn er ook obstakels die de implementatie van Shared Decision Making kunnen bemoeilijken:

Tijdsdruk

Artsen ervaren vaak tijdsdruk in de spreekkamer, waardoor er weinig tijd is voor uitgebreide gesprekken met patiënten. Training van artsen in efficiënte communicatietechnieken kan helpen om dit probleem te overwinnen.

Verschillen in Taal en Cultuur

Taalbarrières en culturele verschillen kunnen de communicatie tussen arts en patiënt bemoeilijken. Het is belangrijk om tolken in te schakelen en rekening te houden met de culturele achtergrond van de patiënt.

Gebrek aan Kennis en Vaardigheden

Zowel artsen als patiënten hebben mogelijk een gebrek aan kennis en vaardigheden om actief deel te nemen aan Shared Decision Making. Educatieve programma's en training kunnen helpen om dit probleem aan te pakken.

Power Imbalance

Er kan een machtsongelijkheid bestaan tussen de arts en de patiënt, waardoor de patiënt zich onzeker voelt om zijn of haar mening te geven. Het is belangrijk dat artsen een respectvolle en ondersteunende omgeving creëren waarin patiënten zich vrij voelen om hun zorgen en voorkeuren te uiten.

Conclusie en Oproep tot Actie

Shared Decision Making is een essentiële benadering in de moderne gezondheidszorg die patiënten in staat stelt om actief deel te nemen aan beslissingen over hun eigen zorg. Door de medische expertise van de arts te combineren met de waarden en voorkeuren van de patiënt, kan een behandeling worden gekozen die het beste aansluit bij de individuele behoeften van de patiënt. Dit leidt tot een grotere patiënttevredenheid, betere therapietrouw en verbeterde gezondheidsuitkomsten.

We moedigen zowel artsen als patiënten aan om Shared Decision Making te omarmen.

Voor artsen: Investeer in uw communicatievaardigheden, neem de tijd om naar uw patiënten te luisteren en bied hen duidelijke en begrijpelijke informatie over de beschikbare behandelingsopties.

Voor patiënten: Wees niet bang om vragen te stellen, deel uw waarden en voorkeuren met uw arts en neem actief deel aan de besluitvorming over uw eigen zorg.

Samen kunnen we de kwaliteit van de gezondheidszorg verbeteren door Shared Decision Making te bevorderen.