Wat Is Ldh In Het Bloed

Lactaatdehydrogenase, vaak afgekort tot LDH, is een essentieel enzym dat een cruciale rol speelt in het energieproductieproces van ons lichaam. Het is betrokken bij de omzetting van lactaat (melkzuur) naar pyruvaat, en omgekeerd, een reactie die noodzakelijk is voor de cellulaire ademhaling en de productie van energie, zelfs wanneer er weinig zuurstof beschikbaar is.

De LDH-waarde in het bloed is een indicator van cellulaire schade. Wanneer cellen beschadigd raken of afsterven, komt LDH vrij in de bloedbaan, waardoor de LDH-waarde stijgt. Daarom wordt de LDH-test vaak gebruikt om verschillende medische aandoeningen te diagnosticeren en te monitoren.

Waarom wordt de LDH-test uitgevoerd?

De LDH-test wordt uitgevoerd om een breed scala aan aandoeningen te detecteren en te evalueren. Het is geen specifieke test voor één ziekte, maar het geeft wel een belangrijke indicatie van mogelijke problemen in het lichaam. Enkele belangrijke redenen voor een LDH-test zijn:

Diagnose en monitoring van weefselschade

De meest voorkomende reden voor een LDH-test is het opsporen van weefselschade. Verhoogde LDH-waarden kunnen wijzen op schade aan organen zoals het hart, de lever, de nieren, de spieren en de longen. Bijvoorbeeld:

Hartinfarct: Na een hartinfarct kunnen LDH-waarden stijgen als gevolg van beschadiging van het hartspierweefsel.
Leveraandoeningen: Leverziekten zoals hepatitis en cirrose kunnen leiden tot verhoogde LDH-waarden.
Spierblessures: Intense fysieke activiteit of spierblessures kunnen tijdelijk de LDH-waarden verhogen.
Longembolie: Een blokkade in een longslagader kan leiden tot schade aan longweefsel en een verhoogde LDH-waarde.

Detectie van bloedziekten

LDH-waarden kunnen ook verhoogd zijn bij bepaalde bloedziekten, met name aandoeningen die leiden tot de afbraak van rode bloedcellen (hemolyse). Voorbeelden hiervan zijn:

Hemolytische anemie: Deze aandoening wordt gekenmerkt door een versnelde afbraak van rode bloedcellen, waardoor LDH vrijkomt.
Leukemie en lymfomen: Bepaalde vormen van kanker van het bloed en het lymfestelsel kunnen ook leiden tot verhoogde LDH-waarden.

Monitoring van kanker

LDH wordt ook gebruikt als een tumor marker bij de monitoring van bepaalde soorten kanker. Verhoogde LDH-waarden kunnen wijzen op een grotere tumorbelasting of op de respons op de behandeling. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat LDH geen specifieke kankermarker is en dat andere tests nodig zijn voor een accurate diagnose en monitoring.

Evaluatie van infecties

In sommige gevallen kunnen ernstige infecties leiden tot verhoogde LDH-waarden, met name wanneer ze gepaard gaan met orgaanschade of sepsis (bloedvergiftiging).

Wat beïnvloedt de LDH-waarden?

Verschillende factoren kunnen de LDH-waarden in het bloed beïnvloeden, zowel pathologische (ziekte gerelateerde) als fysiologische (normale) factoren. Het is belangrijk dat artsen rekening houden met deze factoren bij de interpretatie van de LDH-testresultaten.

Fysiologische factoren

Bepaalde fysiologische factoren kunnen tijdelijk de LDH-waarden verhogen:

Intense fysieke activiteit: Zware inspanning kan leiden tot spierbeschadiging en een tijdelijke stijging van de LDH-waarden.
Zwangerschap: LDH-waarden kunnen licht verhoogd zijn tijdens de zwangerschap.
Medicijnen: Sommige medicijnen kunnen de LDH-waarden beïnvloeden.

Pathologische factoren

Zoals eerder genoemd, spelen pathologische factoren een grote rol bij verhoogde LDH-waarden. Deze omvatten:

Orgaanschade: Hartinfarct, leverziekte, nierfalen, longembolie, enz.
Bloedziekten: Hemolytische anemie, leukemie, lymfomen, enz.
Kanker: Bepaalde soorten kanker kunnen leiden tot verhoogde LDH-waarden.
Infecties: Ernstige infecties met orgaanschade of sepsis.

Interpretatie van LDH-waarden

De interpretatie van LDH-waarden moet altijd in de context van de klinische situatie van de patiënt gebeuren. Er is geen "normale" waarde die voor iedereen geldt, omdat de referentiewaarden van het laboratorium kunnen variëren. Over het algemeen worden de volgende richtlijnen aangehouden:

Normale LDH-waarden: De normale range voor LDH varieert per laboratorium, maar ligt doorgaans tussen de 125 en 250 U/L (Units per Liter).
Verhoogde LDH-waarden: Een LDH-waarde boven de referentiewaarde kan wijzen op weefselschade of een andere onderliggende aandoening. De hoogte van de verhoging geeft geen direct uitsluitsel over de ernst van de aandoening.
Verlaagde LDH-waarden: Verlaagde LDH-waarden zijn zeldzaam en hebben meestal geen klinische betekenis.

Het is belangrijk om te onthouden dat een enkele LDH-test geen definitieve diagnose kan stellen. De arts zal de LDH-waarde interpreteren in combinatie met andere bloedonderzoeken, beeldvormend onderzoek en de medische geschiedenis van de patiënt. Afhankelijk van de bevindingen kunnen aanvullende onderzoeken nodig zijn om de oorzaak van de verhoogde LDH-waarden te achterhalen.

LDH-iso-enzymen

LDH komt in verschillende vormen voor, zogenaamde iso-enzymen. Elk iso-enzym is dominant in een bepaald weefsel. Het meten van de verschillende LDH-iso-enzymen kan helpen om de locatie van de weefselschade te bepalen. Er zijn vijf hoofd iso-enzymen:

LDH-1: Komt voornamelijk voor in het hart en rode bloedcellen.
LDH-2: Ook voornamelijk in het hart en rode bloedcellen, maar in mindere mate dan LDH-1. Normaal gesproken is LDH-2 hoger dan LDH-1.
LDH-3: Komt voornamelijk voor in de longen.
LDH-4: Komt voornamelijk voor in de lever en spieren.
LDH-5: Komt voornamelijk voor in de lever en skeletspieren.

Het bepalen van de LDH-iso-enzymen is minder gebruikelijk dan het meten van de totale LDH-waarde. Het kan echter nuttig zijn in bepaalde situaties, bijvoorbeeld om te differentiëren tussen hartschade en leverschade.

Voorbeelden uit de praktijk

Om de relevantie van de LDH-test te illustreren, volgen hier enkele praktijkvoorbeelden:

Een patiënt met pijn op de borst: Een patiënt komt met acute pijn op de borst binnen op de spoedeisende hulp. Een ECG en bloedonderzoek, waaronder een LDH-test, worden uitgevoerd. Verhoogde LDH-waarden, in combinatie met andere markers zoals troponine, kunnen wijzen op een hartinfarct.
Een patiënt met vermoeidheid en geelzucht: Een patiënt klaagt over extreme vermoeidheid en geelzucht (gele verkleuring van de huid en ogen). Een bloedonderzoek, waaronder een LDH-test en leverfunctietesten, wordt uitgevoerd. Verhoogde LDH-waarden, samen met andere leverenzymen, kunnen wijzen op leverziekte, zoals hepatitis.
Een patiënt met koorts en kortademigheid: Een patiënt wordt opgenomen met hoge koorts en kortademigheid. De LDH-waarde is flink verhoogd, evenals andere ontstekingsmarkers. Verder onderzoek toont een ernstige longontsteking aan.

Conclusie en aanbevelingen

De LDH-test is een waardevolle tool voor het diagnosticeren en monitoren van een breed scala aan aandoeningen, met name diegene die gepaard gaan met weefselschade. Hoewel de LDH-test niet specifiek is voor één bepaalde ziekte, kan het een belangrijke indicatie geven van mogelijke problemen in het lichaam.

Het is cruciaal dat de LDH-testresultaten worden geïnterpreteerd door een gekwalificeerde arts in de context van de klinische situatie van de patiënt. Aanvullende onderzoeken kunnen nodig zijn om de oorzaak van verhoogde LDH-waarden te achterhalen en een accurate diagnose te stellen.

Als u zich zorgen maakt over uw LDH-waarden, of als u symptomen ervaart die kunnen wijzen op een onderliggende aandoening, is het belangrijk om uw arts te raadplegen. Uw arts kan u adviseren over de juiste onderzoeken en behandelingen.